REBI’A IBNU KA’BI

Rebi’a ibnu Ka’bi rrëfen në vetën e parë:

Isha në moshë djaloshare atë ditë kur drita e besimit pre­ku shpirtin tim dhe zemra ime kënaq e u qetësua kur mora mësimet e fesë islame.

Kur sytë e mi e panë për herë të parë Resulullahun a.s. e desha me një dashuri që m’i përshkoi tërë gjymtyrët.

Zura të merrem me të me pasion aq të zjarrtë, saqë lash anash çdo gjë, andaj i thashë vetes:

“Qofsh i mëshiruar, o Rebi’a, përse nuk i përkushtohesh shërbimit të Resulullahut s.a.v.s.?!

T’i paraqitem atij personalisht dhe në qoftë se më pranon, do të jem i lumtur që do të gjendem pranë tij, do ta përfitoj dashu­rinë e tij, do të jem fatlum dhe do t’i fitoj të mirat e dynjasë dhe të ahiretit (të kësaj bote dhe të botës tjetër).”

Pastaj, pa vonuar iu paraqita vetë Pejgamberit a.s. dhe e luta që të më pranojë të jem në shërbim të tij.

Ai nuk ma refuzoi lutjen dhe pranoi që të bëhem shërbë­tor i tij. Andaj, që nga ajo ditë, zura ta shoqëroj Pejgamberin a.s. mu si hija e trupit të tij.

‑ Ecja me të kudo që shkonte dhe e përcillja. Posa hidhte shiki­min nga unë, ngrihesha menjëherë dhe i paraqitesha. Sa herë që kishte ndonjë nevojë të ngutshme, shpejtoja që t’ia kryej. I shërbe­ja gjatë tërë ditës, e kur kalonte dita dhe pasi ai falte jacinë e fundit (vitrin) dhe hynte në dhomën e tij, vetëm atëherë vendosja që të largohesha.

Megjithatë, thosha me vete: - Ku do të shkosh, o Rebia?! Vallë, mos do t’i paraqitet Pejgamberit a.s. ndonjë nevojë gjatë natës? Prandaj ulesha te dera e dhomës së tij dhe nuk largohesha prej pragut të shtëpisë së tij.

Pejgamberi a.s. një pjesë të natës e kalonte duke u falur. Më bëhej se e dëgjoja duke lexuar suren “El‑Fatiha”, të ci­lën vazhdimisht e përsëriste gjatë një të tretës së natës e ndoshta edhe më gjatë, ndërsa unë lodhesha dhe e lëja atë apo më mby­lleshin sytë dhe fleja.

Nganjëherë më bëhej se e dëgjoja duke thënë: “Semi’a Allahu li men hamideh” (“Allahu e dëgjon atë njeri i cili e lavdëron Atë”). Këtë e përsëriste vazhdimisht, madje edhe më gjatë se suren “El‑Fatiha”.

*  *  *

Resulullahu e kishte princip që t’ia kthejë me të mirë çdokujt që bënte një të mirë.

Ai dëshiroi të më shpërblejë për shërbimin që i bëja. Njëherë erdhi tek unë dhe më thirri: O Rebi’a ibnu Ka’bi!

‑ Të dëgjoj dhe të përgjigjem, o Resulullah, qofsh përherë i gëzuar! ‑ ia ktheva.

Atëherë ai më tha:

‑ Kërko prej meje ndonjë gjë të ta jap.

Mendova pak e pastaj i thashë:

‑ Më jep pak afat, o Resulullah, që të mendoj se çka të kërkoj prej teje, e pastaj do të të njoftoj.

‑ Nuk prish punë, ‑ më tha ai.

Asokohe isha i ri dhe i varfër, nuk kisha familje, pasuri e as shtëpi, por strehohesha në Suffen e xhamisë[1], me të varfërit tjerë muslimanë.

Njerëzit na quanin “mysafirë të Islamit”. Kur ndonjëri sillte ndo­një sadaka te Resulullahu a.s., ai na e dërgonte atë në tërësi, e nëse dikush i dhuronte diçka, ai e merrte për vete një pjesë, kurse pje­sën tjetër na e dërgonte neve.

Shpirtërisht dëshiroja të kërkoja diçka nga të mirat e kësaj bote nga Pejgamberi a.s., në mënyrë që të bëhem i pasur, që ta gë­zoj jetën sikur të tjerët dhe të kem pasuri, grua dhe fëmijë.

Por s’vonoi shumë dhe thashë me vete: “Qofsh i shkatërruar, o Rebi’a ibnu Ka’b, vërtet kjo botë është kalimtare, andaj Allahu i Lartmadhëruar ta ka caktuar rrisk-un (kafshatën e jetës) e ai patjetër do të të arrijë.”

Pejgamberi a.s. gëzon pozitë të lartë te Zoti, prandaj për hir të asaj grade atij nuk i refuzohet asnjë kërkesë dhe thashë në vetvete të kërkoj prej Resulullahut që ai ta lutë Allahun për të më dhënë diçka nga mirësitë e ahiretit.

Kjo kërkesë më pëlqente në shpirt. Pastaj shkova tek i Dërguari i Zotit xh.sh. e ai më pyeti:

‑ Çfarë do të thuash, o Rebi’a?!

‑ O Resulullah! Unë kërkoj prej teje që ta lutësh Allahun e Lartmadhëruar që të më bëjë shoqërues tëndin edhe në xhenet, ‑ i thashë.

‑ Kush të këshilloi për këtë? ‑ më pyeti ai.

‑ Jo, për Allahun, askush nuk më ka këshilluar për këtë, por kur më the: “Kërko prej meje që të të jap”, unë shpirtërisht dëshiroja që të kërkoja diç nga të mirat e kësaj bote. Pastaj s’vonova dhe u udhë­zo­va që ta kërkoj jetën e përhershme e jo atë kalimtare. Andaj kër­kova prej teje ta lutësh Allahun që të jem shoqëruesi yt në xhe­net. Kështu i thashë Pejgamberit a.s.

Atëherë Pejgamberi a.s. heshti një kohë të gjatë dhe tha:

‑ A dëshiron diçka tjetër, o Rebi’a?

‑ Jo, o Resulullah, sepse nuk barazoj asgjë me atë që kam kër­kuar ‑ i thashë.

‑ Pra më ndihmo duke bërë sexhde të shumta ‑ më porositi Resulullahu a.s.

Atëherë fillova ta shpeshtoj adhurimin që ta kem mirësinë për ta shoqëruar Pejgamberin a.s. në xhenet, në botën e ardhshme, ash­tu siç pata fatin që t’i shërbej dhe ta shoqëroj edhe në këtë botë.

*  *  *

Prej atëherë nuk kaloi kohë e gjatë kur Pejgamberi a.s. më ftoi dhe më pyeti:

‑ A nuk do të martohesh, o Rebi’a?!

‑ Nuk dëshiroj të angazhohem me asgjë tjetër vetëm se të jem në shërbimin tënd, o Resulullah ‑ ia ktheva. ‑ Pastaj, unë nuk kam pasuri që ta paguaj mehrin për grua e as me çfarë ta furnizoj atë për jetë.

Atëherë ai heshti.

Kur më takoi herën tjetër, përsëri më pyeti:

‑ A nuk do të martohesh, o Rebi’a?!

Iu përgjigja njësoj si herën e parë.

Por kur mbeta vetëm u pendova dhe thashë: U mjerë për ty, o Re­bi’a...! Për Zotin, Pejgamberi a.s. e di më mirë se cila pjesë e iba­de­tit më shpaguhet më së miri dhe çka të kërkoj nga Zoti në këtë botë. Madje ai është informuar mirë se çfarë zotëroj.

Për Zotin, nëse Pejgamberi a.s. më fton herën tjetër për mar­tesë, gjithsesi do t’i përgjigjem pozitivisht.

Nuk kaloi kohë e gjatë dhe Pejgamberi a.s. më pyeti për herë të tretë:

‑ A nuk do të martohesh, o Rebi’a?!

‑ Po, gjithsesi do të martohem ‑ ia ktheva këtë herë, - por kush do të më martojë mua, kur jam në gjendjen të cilën edhe ti e di fare mirë?!

Atëherë ai më tha:

‑ Shko te një familje e caktuar dhe thuaju atyre: “Pejgamberi a.s. ju urdhëron që të më martoni me një vajzë tuajën.”

Unë shkova i turpëruar tek ajo familje dhe thashë: “Pejgam­beri a.s. më ka dërguar që të më martoni me një vajzë tuajën.”

Ata më pyetën të habitur: - Si thua, me një, me një vajzë tonën?!

- Po, - u thashë atyre.

Ata thanë: - Ne mirëpresim urdhrin e Resulullahut a.s., andaj mirëseke ardhur i dërguari i tij. Për Zotin, nuk do të kthehet i dërguari i Resulullahut a.s. pa iu plotësuar kërkesa... Ata më fejuan me atë vajzë...

Pastaj u ktheva te Pejgamberi a.s. dhe i thashë:

‑ O Resulullah! Erdha prej më të mirës shtëpi... Më besuan, më mirëpritën dhe më fejuan me vajzën e tyre. Por, si do ta paguaj mehrin?!

Pejgamberi a.s. ftoi Burejde ibnu El‑Hasibin, i cili ishte nga paria e fisit tim, Benu Eslem, dhe i tha:

- O Burejde, tuboje sasinë e caktuar të arit, - dhe e bëri këtë për mua.

Pejgamberi a.s. më tha:

‑ Merri këto dhe shko tek ajo familje dhe vajzës e thuaju atyre: ”Ky është mehri për vajzën tuaj.”

Shkova te familja e vajzës dhe e pagova mehrin, kurse ata e pranuan, mbetën të kënaqur dhe thanë: - Është mjaft dhe mirë...

- Po ku të marr të holla e pasuri për ta bërë dasmën?!

Pejgamberi a.s. përsëri iu drejtua Burejdes:

‑ Tuboni vlerën për të blerë një dash për Rebi’an, - e ata e blenë një dash të madh dhe të majmë.

Pejgamberi a.s. më tha:

‑ Shko tek Aishja dhe thuaji asaj të ta japë elbin!

Shkova tek ajo dhe më tha: - Merri ata shtatë sa’a[2] elb se, për Alla­hun, nuk kemi ushqim tjetër përveç tij. Mora dashin dhe elbin dhe shkova te familja e të fejuarës sime dhe ata më thanë:

‑ Sa i përket elbit, ne do ta përgatisim atë, kurse për dashin urdhëroji shokët e tu që ta përgatisin.

Mora dashin dhe bashkë me disa njerëz të fisit tim Benu Eslem e therëm dhe pastaj e ziem. Pra, tani kishim bukën dhe mishin për dasmë.

E bëra dasmën, e ftova Resulullahun dhe ai iu përgjigj ftesës sime.

Mëpastaj, Pejgamberi a.s. ma lejoi një tokë pranë asaj të Ebu Bekrit. Më hyri në qejf aq shumë jeta e kësaj bote, saqë lindi një mos­marrëveshje mes meje dhe Ebu Bekrit për një hurmë dhe i tha­shë: - Ajo është në tokën time, - kurse ai më tha: - Jo, ajo është në to­kën time. U grinda me të, e ai ma ktheu me fjalë e cila nuk më pëlqeu.

Por, pasi rodhi fjala, ai u pendua dhe më tha:

‑ O Rebi’a! Ma kthe me një fjalë të ngjashme, me qëllim që të jetë ndëshkim për mua.

‑ Jo, për Zotin, nuk do ta bëj këtë, - i thashë atij.

Atëherë ai më tha:

‑ Pra, do të shkoj te Pejgamberi a.s. dhe do t’i ankohem që po e bën ndëshkimin ndaj meje... ‑ më tha ai.

Ai u nis për te Pejgamberi a.s., kurse unë i shkova pas, e pas me­je erdhën edhe disa njerëz nga fisi im, të cilët thanë:

‑ Ai (Ebu Bekri) ka filluar i pari dhe të ka fyer e tani po shkon para teje te Pejgamberi a.s. që të ankohet kundër teje?!!

Unë u thashë: - A e dini se kush është ky?!

‑ Ky është Es‑Siddiku... ky është kryeplaku i muslima-nëve..., Prandaj kthehuni para se t’ju shikojë, meqë do të mendojë që keni ardhur për të më ndihmuar kundër tij dhe ai do të hidhërohet, pastaj do të shkojë tek Resulullahu e edhe ai do të hidhërohet për hidhë­rimin e Ebu Bekrit, dhe më në fund edhe Allahu do të hidhërohet për hidhërimin e atyre të dyve, kështu që do të shkatërrohem unë, Rebi’a, prandaj kthehuni!

Ebu Bekri arriti te Pejgamberi a.s. dhe ia tregoi ngjarjen ashtu siç ishte. Atëherë Pejgamberi a.s. e ngriti kokën dhe më pyeti:

‑ Ç’ke ti dhe Ebu Bekri, o Rebi’a?

Unë iu përgjigja:

‑ O Resulullah! Ai dëshiroi që unë t’i them njësoj siç më ka thë­në ai mua, por unë nuk veprova ashtu.

‑ Jo, mos i thuaj siç të ka thënë ty, por thuaj: Zoti ia faltë ga­bi­min Ebu Bekrit! ‑ më tha Resulullahu a.s.

Atëherë unë i thashë: - Ta faltë Allahu gabimin, o Ebu Bekër!

Derisa po shkonte rrugës, lotët i shkonin rrëke dhe tha:

- Allahu të shpërbleftë me të mirë nga ana ime, o Rebi’a!

Allahu të shpërbleftë me të mirë nga ana ime, o Rebi’a ibnu Ka’bi!

ZEJD IBNU THABITI

“Vallë, kush do të thurë vargje pas Hasanit dhe birit të tij? Vallë, kush do të ketë retorikë si Zejd ibnu Thabiti?”

Hasan ibnu Thabiti

Viti i dytë pas hixhretit.

Në Qytetin e Pejgamberit a.s. njerëzit mblidheshin dhe përgati­te­shin për të luftuar në Bedër.

Pejgamberi a.s. ia hedh shikimin e fundit ushtrisë së parë muslimane, e cila do të marshojë nën komandën e tij për të zhvilluar luf­të në rrugën e Allahut dhe për të jetësuar Fjalën e Tij në tokë.

Këtu, në Medinë, në radhët e muslimanëve arriti një djalosh që ende nuk i kishte mbushur trembëdhjetë vjeç, por ishte i mençur dhe mendjehollë...

Ai mbante në dorën e tij një shpatë të gjatë sa vetë ai, apo edhe më e gjatë se ai. Iu afrua Pejgamberit a.s. dhe i tha:

- Do të flijohem për ty, o Resulullah, prandaj më lejo që të jem me ty dhe t’i luftoj armiqtë e Allahut nën flamurin tënd.

Pejgamberi a.s. e shikoi gëzueshëm dhe mahnitshëm, i ra në krah në shenjë butësie dhe dashurie ndaj tij, e qetësoi dhe ia ndaloi të marrë pjesë në luftë për shkak të moshës së tij të re.

*  *  *

Djaloshi u kthye duke vringëlluar shpatën e tij për tokë, i dësh­pë­ruar dhe i pikëlluar, sepse u pengua që të ketë nderin ta sho­që­ro­jë Pejgamberin e Zotit xh.sh. në betejën e parë që do të zhvi­llonte.

Pas tij u kthye edhe e ëma e tij, En‑Nevar bintu Malik, e cila ishte më e dëshpëruar dhe e pikëlluar se i biri i saj.

Ajo dëshironte t’i ushqente sytë e vet duke e shikuar të birin e saj kur ai do të shkonte me burrat e tjerë në luftën e shenjtë, nën flamurin e të Dërguarit të Zotit xh.sh. Shpresonte që i biri do të zinte pozitën që do të gëzonte i ati  i tij te Pejgamberi a.s.

*  *  *

Kur djaloshi nga ensarët e pa se nuk pati sukses dhe fat që t’i afrohet Pejgamberit a.s. në këtë fushë për shkak të mo­shës së tij të re, ai mendjemprehtësinë e tij e përqëndroi në një fushë tjetër, e cila nuk do të ketë lidhje me moshën e tij me të cilën do të afrohet tek i Dërguari i Zotit xh.sh.

Kjo ishte dija dhe mësimi përmendsh i Kur’anit...

Ai e njoftoi të ëmën e tij për këtë ide, e ajo u bë shend e verë dhe u angazhua që djali i saj ta realizojë.

Ajo u foli për këtë burrave të fisit të saj, të cilët së bashku me dja­loshin dhe të ëmën e tij shkuan te Resulullahu dhe i thanë:

- O Pejgamber i Zotit! Ky biri ynë, Zejd ibnu Thabiti, i ka nxënë përmendsh shtatëmbëdhjetë sure nga Kur’ani dhe i këndon siç është më së miri, ashtu si të kanë zbritur Ty.

Mbi të gjitha, ai është i shkathët dhe di shkrim‑lexim. Me këtë ai dëshiron që të afrohet te ti dhe të të vijë pas, andaj dë­gjoje atë, po qe se dëshiron.

*   *   *

Kur Pejgamberi fisnik dëgjoi nga Zejd ibnu Thabiti një pjesë nga ajo që kishte mësuar përmendsh, vuri re se ai kën­donte mirë dhe i shqiptonte fjalët qartë...

Fjalët e Kur’anit tingëllonin aq bukur dhe si­kur shkëlqenin në buzët e tij, ashtu siç shkëlqejnë yjet në orbitën e qiellit... Këndimi i tij kishte ndikim dhe peshë... Pushimet e tij gja­të të kënduarit dëshmonin për kujdesin dhe të kuptuarit drejt të asaj që lexonte.

Andaj, Pejgamberi u ngazëllye shumë me të, sepse e gjeti edhe më të përgatitur seç e kishin përshkruar, e posaçërisht e gëzoi fak­ti që ai kishte zotëruar të shkruarit.

Atëherë, Pejgameri fisnik iu drejtua dhe i tha:

‑ O Zejd, mësoje shkrimin hebraik, se unë nuk jam i sigurtë se ata e marrin atë që ua them si duhet.

Ai iu përgjigj: - Po, do të angazhohem me respekt të thellë për këtë që thua, o i Dërguari i Allahut!

Ai menjëherë iu përkushtua hebraishtes, derisa e zotëroi për një kohë të shkurtër dhe filloi të shkruajë në atë gjuhë për Resulullahun a.s. kur ai dëshironte t’u shkruante hebrenjve dhe ia lexonte shkre­sat kur ata i shkruanin Pejgamberit a.s.

Pastaj ai e mësoi gjuhën siriake[1] me urdhër të të Dërguarit të Zotit xh.sh., ashtu siç e kishte mësuar hebraishten.

Me këtë, djaloshi Zejd ibnu Thabiti u bë përkthyesi personal i Pejgamberit a.s.

*  *  *

Kur Pejgamberi a.s. u bind se Zejdi i ka zotëruar gjuhët në fjalë, se shkruan e përkthen çdo gjë në mënyrë besnike e të përpiktë, atëherë i besoi Zejdit që të shkruajë mesazhin hyjnor të zbritur mbi tokë, pra të shkruajë Shpalljen e Zotit, Kur’anin e Lavdëruar.

Sa herë që zbriste diçka nga Kur’ani, Pejgamberi a.s. dërgonte ndonjërin që të thërriste Zejdin dhe i thoshte: Shkruaj o Zejd, e ai shkruante.

Ja, pra, ky është Zejdi, i cili e mësonte Kur’anin pak nga pak dhe kohë pas kohe nga vetë Resulullahu a.s. dhe rritej nën versetet e tij. I merrte fjalët e Kur’anit ashtu të freskëta nga goja e Resulu­llahut a.s. Ato i zbritnin Resulullahut a.s. sipas rrethanave dhe ne­vo­jave, dhe ai i shkruante ato dhe shpirti i fisnikërohej me dritën e udhë­zimeve të tij.

Mendja i kthjellohej kur mësonte për sekretet e dispozitave të tij...

Ky ishte djaloshi fatlum që u specializua në mënyrë aq pro­fe­sionale në fushën e Kur’anit, saqë u bë njeriu i parë me autoritet nga i cili umeti i Muhammedit a.s. do të mësojë shumë pas vdekjes së Pejgamberit a.s.

Ai ishte në krye të atyre që tubuan Kur’anin në kohën e Ebu Be­kër Es‑Siddikut, si dhe ndër të parët që tubuan dhe bashkuan mus­hafet në kohën e Othmanit r.a.

Vallë, a ka pozitë më të lartë se kjo?!

A thua, ka krenari dhe nder më të lartë që ëndërron të ketë njeriu?

*  *  *

Mësimet dhe vlera e Kur’anit ishin ato që i ndihmuan Zejdit të ndajë drejtësi në ato situata aq të ndera, saqë edhe më të mençurit ishin në dilemë. Ditën e Sekifes[2] muslimanët nuk ranë dakord se kush do të jetë pasardhës në pushtet pas Pejgamberit a.s.

Në një rast muhaxhirët thanë:

‑ Prej radhëve tona ishte pushteti i vetë Resulullahut, andaj edhe tani ai na takon neve.

Disa nga ensarët thanë:

- Pushteti na takon neve, sepse ne jemi më meritorë për të.

Disa të tjerë thanë:

‑ Le ta ndajmë pushtetin (hilafetin) së bashku... sepse kur e angazhonte Pejgamberi ndonjërin prej jush për ndonjë çështje, atij ia bashkangjiste edhe njërin prej nesh.

Vetëm sa s’kishte ndodhur një përçarje dhe çrregullim i madh, e ndërsa trupi i Pejgamberit a.s. ishte i mbuluar dhe ende nuk ishte varrosur.

Në atë situatë nevojitej një fjalë e prerë, vendimtare dhe udhë­zuese, sipas udhëzimeve të Kur’anit, që t’ua ndriçojë rrugën njerëzve që kishin rënë në hall dhe që ta mënjanojnë përçarjen de­risa ishte ende e vogël.

Kjo fjalë e pritur doli nga goja e Zejd ibnu Thabitit. Në ato mo­men­te iu drejtua të pranishmëve nga fisi i tij dhe iu tha:

“O burra ensarë, vërtet Pejgamberi i Zotit xh.sh. ishte prej muhaxhirëve, andaj le të jetë edhe pasuesi i tij në pushtet nga muhaxhirët, ashtu siç ishte edhe ai vetë.

Vërtet, ne ishim ensarët (ndihmëtarët) e Resulullahut a.s., an­daj le të jemi ensarë (ndihmëtarë) edhe të halifit të tij nga radhët e muhaxhirëve edhe pas vdekjes së tij, e le ta ndihmojmë atë në rrugën e drejtë dhe të vërtetë.

Pastaj ia shtriu dorën Ebu Bekrit dhe i tha: - Ky është halifi juaj, andaj zgjedheni dhe jepjani besën.

*  *  *

Me mirësinë e Kur’anit, të me studimin e vet dhe me përcjelljen e vazh­dueshme që i bënte Pejgamberit a.s. Zejdi u bë udhëzues dhe drejtues për muslimanët. Halifët e musli-manëve konsultoheshin me të për çësh­tje të vështira, ndërsa opinioni i gjerë kërkonte përcaktimin e tij për probleme të ndryshme e posaçërisht në çështjet e trashë­gimive, sepse në atë kohë në mesin e muslimanëve nuk kishte më të ditur, më të shkathët dhe më të zotin se ai në këtë drejtim. Omeri r.a. iu mbajti një fjalim muslimanëve në El‑Xhabije[3] dhe u tha:

“O ju njerëz! Kush dëshiron të pyesë për Kur’anin, le të drej­tohet te Zejd ibnu Thabiti...

Kush dëshiron të pyes për fikhun, le t’i drejtohet Mu’adh ibnu Xhebelit...

Ndërkaq, kush dëshiron të pyes për pasuri, le të më drejtohet mua, sepse Zoti më bëri valij dhe ndarës të saj...

*   *   *

Ata të cilët kërkonin dituri nga radhët e sahabëve dhe tabiinëve (pasuesve të tyre) e njohin vlerën e Zejd ibnu Thabitit, an­daj e ngritën dhe e respektuan për hir të dijes që zotëronte.

Ja, pra, eruditi i shquar, Abdullah ibnu Abassin, i cili, kur e pa Zejdin që dëshironte t’i hipte kalit të tij, u ndal para tij, ia vendosi këmbën në praqe të kalit dhe kalin e kapi për freri.

Atëherë Zejdi i tha:

‑ Mos e bë këtë, o biri i xhaxhait të Resulullahit!

‑ Kështu na kanë urdhëruar që të sillemi dhe të veprojmë me dijetarët tanë... - ia ktheu ibnu Abasi.

‑ Ma jep dorën tënde, ta shikoj! ‑ i tha Zejdi.

Ibnu Abasi e nxori dorën, kurse Zejdi anoi drejt saj, ia puthi dhe i tha:

‑ Kështu na kanë urdhëruar që të sillemi dhe të veprojmë me Ehli Bejtin (farefisin) e Pejgamberit a.s...

*  *  *

Kur Zejd ibnu Thabiti ndërroi jetë, muslimanët qanë për vdek­jen e tij dhe për atë erudit të madh. Atëherë Ebu Hurejra tha:

- Sot vdiq dijetari i madh i këtij populli (ymmeti), e ndoshta Allahu do të na e kompensojë atë me ibnu Abbasin.

Hasan ibnu Thabiti, poet i Pejgamerit a.s., e thuri një elegji me të cilën e vajtoi atë dhe vetveten dhe tha:

Vallë, kush do të thurë vargje pas Hasanit dhe birit të tij?

Vallë, kush do të ketë retorikë si Zejd ibnu Thabiti?!

ABBAD IBNU BISHRI

“Meritat e tre personave nga ensarët nuk ka mundur t’i arrijë askush. Ata janë: Sà’d ibnu Mu’adhi, Usejd ibnu El‑Hudejri dhe Abbad ibnu Bishri.”

Aisheja, nëna e besimtarëve

Abbad ibnu Bishri, emri i një personi të dëlirë dhe të ndritur që ka lënë gjurmë të pashlyeshme në historinë e thirrjes së fesë islame. Nëse e kërkon në mesin e besimtarëve praktik që bëjnë namaz, lexues i nderuar, aty e gjen atë njeri të devot­shëm, të pastër, i cili kalon natën duke lexuar pjesë të Kur’anit...

Ndërsa kur e kërkon në mesin e heronjve, aty e gjen atë trim të paepur, i cili iu hyn betejave për ta lartësuar Fjalën e Allahut...

E nëse e kërkon në mesin e valijve (mëkëmbësve), atë e gjen të for­të dhe mbrojtës të pasurive të muslimanëve...

Për këtë sahab dhe dy të tjerë nga ensarët Aishja ka thënë:

“Meritat e tre njerëzve nga ensarët nuk ka mundur t’i arrijë askush, e që të tre janë nga fisi Benu Abdul Eshhel: Sa’d ibnu Mu’adhi, Usejd ibnu El‑Hudejri dhe Abbad ibnu Bishri.”

*  *  *

Abbad ibnu Bishri, nga fisi El‑Eshhelijj, në kohën kur u shfaq shkëndija e parë e udhëzimeve të Muhammedit a.s. në horizontet e Me­dinës, ishte një djalosh që sapo kishte arritur në moshën e ri­nisë; lëkurën e kishte ende të butë dhe në fytyrën e tij shkëlqente rinia, ndërsa në sjelljet e tij hetohej menç­uria dhe pjekuria, megji­thatë ai akoma nuk i kishte mbushur njëzet e pesë vjeç.

*  *  *

Ai i është bashkangjitur thirrësit të ri mekas, Mus’ab‑ibnu Umejrit, dhe të dyve u kishin zbutur zemrat në saje të lidhjeve të be­simit, ndërsa virtytet fisnike dhe të larta ata të dy i kishin bërë të pandashme.

Abbadi dëgjonte Mus’abin duke lexuar Kur’anin me zërin e tij të rrjedhshëm dhe të ngrohtë, me ritmin e tij melodik dhe tërheqës, prandaj iu shtua dashuria për Fjalën e Allahut, e cila zuri vend thellë në zemrën e tij dhe ai zuri të merret vetëm me Kur’anin, saqë e përsëriste atë natë e ditë, kur ishte i lirë dhe në lëvizje, derisa u bë i njohur në mesin e sahabëve me ofiqin “imam” dhe “shok i Kur’anit”.

*  *  *

Një natë, derisa Pejgamberi a.s. falej në dhomën e Aishes, pra­në xhamisë, dëgjoi zërin e Abbad ibnu Bishrit duke lexuar Kur’anin rrjedhshëm ashtu siç ia kishte zbritur Xhibrili Muhammedit a.s. dhe tha: “Oj Aishe! Ky është zëri i Abbad ibnu Bishrit?!”

Ajo i tha: “Po, o Resulullah.”

Atëherë Pejgamberi a.s. bëri këtë lutje për të: “O Zot, fale dhe më­shiroje atë.”

*  *  *

Në të gjitha betejat që zhvilloi Pejgamberi a.s. mori pjesë në to edhe Abbadi dhe qëndrimi i tij ishte në nivel me mbartësin e Kur’anit.

Në një rast kur Pejgamberi a.s. kthehej prej betejs “Dhatirr­rrika”, u ndal me muslimanët në një luginë për të kaluar një natë.

Muslimanët sapo kishin ndalur devetë e tyre në luginë Pejgam­beri a.s. iu drejtua atyre me këto fjalë:

‑ Kush do të bëjë roje sonte?

Abbadeja dhe Ammar ibnu Jaseri u ngritën dhe i thanë:

‑ Ne të dy, o Resulullah (Pejgameri a.s. i kishte vëlla-zëruar ata të dy kur kishin emigruar muslimanët në Medinë).

Pasi dolën në grykë të luginës, Abbadeja iu drejtua vëllaut të tij, Ammarit:

‑ Në cilën pjesë të natës dëshiron të flesh, në pjesën e parë apo në të dytën?

Ammari iu përgjigj:

‑ Do të flej në pjesën e parë, - dhe u shtri jo larg Abba-des.

*  *  *

Nata ishte e qetë. Yjet, drunjtë dhe gurët lartmadhër-onin dhe she­njtëronin Zotin e tyre duke e lavdëruar Atë në mënyrën e tyre. Atëherë Abbadeja u qetësua shpir-tërisht, kurse zemra i gjakonte për adhurim dhe Kur’an.

Ndikonte më së miri tek ai Kur’ani, kur e lexonte duke u fa­lur, prandaj bashkonte kënaqësinë e namazit me atë të leximit të Kur’anit. Ai u drejtua nga kibla, filloi namazin dhe zuri të lexojë nga kaptina “El‑Kehf” me zërin e tij melodik, të njomë dhe të ëmbël.

Ndërsa madhëronte Allahun nën dritën e shkëlqyer hyjnore, i zhytur në shkëlqimin e dritës së Tij, një njeri arriti me shpejtësi. Ai posa vërejti Abbaden nga larg, të ngritur në grykë të luginës, kuptoi se aty është Pejgamberi, kurse Abbadeja ishte roje e tij dhe e nje­rëzve të tij, atëherë ai tërhoqi harkun, mori një shigjetë dhe e qëlloi.

Atëherë Abbadeja e nxori atë nga trupi, vazhdoi leximin e Kur’­anit dhe u thellua edhe më në namaz.

Ai njeri përsëri e qëlloi me një shigjetë tjetër, ndërsa Abbadeja vep­roi si me të parën. Edhe kur e qëlloi me të tretën ai e vazhdoi na­mazin, e pas kësaj e hoqi edhe këtë të fundit dhe rrëshqitazi iu afrua shokut  (vëllait) të tij, e zgjoi nga gjumi dhe i tha:

- Zgjohu, sepse plagët më kanë dobësuar.

Posa i pa ata të dy, njeriu ua mbathi dhe iku.

*   *   *

Meqë rrobat i ishin shqyer, Ammari pa gjakun e Abba­des duke i rrjedhur rrëke nga të tri plagët e marra dhe i tha:

‑ Subhanallah, përse nuk më zgjove kur të qëlluan me shigjetën e parë?!

‑ Isha duke lexuar një sure dhe nuk dëshiroja ta ndërpreja de­risa ta mbaroja. Për Zotin, po të mos frikësohesha se do ta shkel­ja urdhrin e besuar nga Muhammedi a.s., gjithsesi do të dëshiroja më tepër vdekjen time sesa ta ndërpreja leximin e asaj sureje ‑ iu përgjigj Abbadeja.

*  *  *

Kur filluan luftërat kundër renegatëve, në kohën e sundimit të Ebu Bekrit r.a., dhe ai përgatiti ushtrinë për ta shuar atë kryengritje dhe rebelim të Musejlemes gënjeshtar, me qëllim që t’i mposhtë përkrahësit e tij dhe t’i kthejë në fenë islame, Abbadeja ishte në krye të asaj ushtrie.

Në ato beteja muslimanët fillimisht nuk shënuan ndo­një fitore që vlen për ta cekur. Kur pa se si ensarët nuk i ndihmonin muhaxhirët, por ndodhte e kundërta, Abbades iu mbush zemra vrerë. Shikoi poshtërimin që i bënin njëri‑tjetrit, sikur t’i mbu­sheshin veshët gurë e therra dhe u bind se nuk do të ketë sukses për muslimanët në këto beteja të ashpra përveç nëse veço­heshin të dy palët nga njëra‑tjetra me qëllim që secila ta mbajë përgjegjësinë e vet dhe që të dihen luftëtarët e vërtetë në rrugën e Allahut.

*  *  *

Një natë para se të zhvillohej beteja vendimtare Abbadeja pa në ëndërr si çdo i fjetur se qielli u hap për të dhe posa hyri në të qielli e përqafoi dhe ia mbylli hyrjen. Kur u zgjua nga gjumi, ëndrrën ia tre­goi Ebu Se’id El‑Huderit dhe i tha:

- Për Zotin, kjo është shenjë se unë do të bie dëshmor, o Ebu Se’id!

*  *  *

Kur agoi dita, lufta vazhdoi. Abbadeja u ngrit në një vend më të lartë dhe zuri të thërrasë: “O ju ensarë, veçohuni nga njerëzit... dhe shkatërroni këllëfet e shpatave tuaja... Mos lejoni që të qëllohet feja islame nga ana juaj...”

Ai vazhdimisht e përsëriste thirrjen derisa u tubuan tek ai rreth 400 ensarë, në krye të të cilëve ishin Thabit ibnu Kajsi, El‑Berra’ ibnu Maliku dhe Ebu Duxhane, pronari i shpatës së Resulullahut.

Abbadeja dhe ata që iu bashkangjitën atij u sul mbi armikun du­ke çarë rradhët me shpatë dhe duke i hedhur armiqtë të vdekur për dhé, derisa u thye Musejlemeja dhe përkrahësit e tij dhe u strehuan në të ashtuquajturin Kopsht të vdekjes.

Aty, te muret e Kopshtit të vdekjes, Abbadeja ra dëshmor i mbu­luar me gjakun e tij të pastër... Në trupin e tij kishte aq shumë të rëna me shpatë, goditje nga shtizat apo nga shpatat, saqë nuk njihej më, përveç nëpërmjet një shenje, në trupin e tij.

Abdurr Rrahman Rafet El Basha

Përktheu: Fadil Hasani

HAKIM IBN HAZAMI

“Në Mekë gjenden katër persona më të zhveshurit nga politeizmi dhe më të dëshiruarit për të pranuar fenë islame... Njëri prej tyre është Hakim ibnu Hazami.”

Muhammedi a.s.

Lexues i nderuar! A ke dëgjuar apo lexuar për jetën e këtij sahabi?

Historia ka shënuar në analet e saj se Hakimi është i vetmi nje­ri që ka lindur brenda në Qabenë e madhëruar...

Rrëfimi për lindjen e tij, në pika të shkurtra, është ky:

Nëna e tij me një grup shoqesh hyri brenda në Qabe për ta shikuar atë. Atë ditë, Qabeja ishte e hapur për një rast të cak­tuar. Në atë kohë, e ëma e Hakimit ishte shtatzënë dhe befas ndjeu dhembjet e lindjes; ajo ishte brenda saj dhe nuk arriti të dalë prej Qabes...

Asaj i është sjellë një postiqe dhe mbi të e lindi fëmijën e saj...

Fëmija e posalindur ishte Hakim ibnu Hazam ibnu Huvej-lidi.

Ai është i biri i të vëllait të nënës së besimtarëve, Hatixhe bin­tu Huvejlidit r.a.

*  *  *

Hakimi u rrit në një familje me prejardhje fisnike, të res­pek­tuar dhe të pasur. Përveç kësaj, ai ishte i mençur, i ndershëm dhe i vye­shëm, andaj fisi i tij e emëroi prijës të vet dhe i besoi një detyrë të caktuar për të ndihmuar njerëzit.

Ai ndante nga pasuria e vet për nevojat e vizitorëve të Qabesë në kohën e injorancës. Ishte i urtë dhe shok besnik i Resulullahut a.s. edhe para se ai të shpallej pejgamber.

Edhe pse ishte pesë vjet më i moshuar se Pejgamberi a.s., megjithatë ai ishte korrekt ndaj tij, sillej njerëzishëm dhe kënaqej në shoqëri dhe ndeja me të, kurse Pejgamberi a.s. ia kthente në të njëjtën masë, me dashuri dhe sinqeritet.

Pastaj u zhvilluan marrëdhëniet e afërta, të cilat u forcuan edhe më shumë kur Pejgamberi a.s. u martua me hallen e Hazamit, Hatixhe Bin­tu Huvejlidin r.a.

*  *  *

Ndoshta do të jesh i mahnitur, lexues i nderuar, pas tërë kësaj që rrëfyem për marrëdhëniet dhe lidhmërinë e Hakimit me Pejgam­berin a.s. kur do të mësosh ai nuk e pranoi fenë islame deri në ditën e çlirimit të Mekës, në kohën kur kishin ka­luar më së njëzet vjet qëkur Muhammedi ishte shpallur Pejgamber!

Për një njeri siç ishte Hakimi, të cilit Allahu i kishte dhuruar atë mendje të shquar dhe i kishte mundësuar të ketë farefisni me Pej­gamberin a.s., mendohej se do të ishte nga radhët e besimtarë të pa­rë, prej atyre që do ta legalizonin thirrjen e Pejgamberit dhe që do të udhëzohej nga udhëzimet e tij.

Por, ajo ishte dëshira e Allahut... Çfarë dëshiron Ai, ashtu edhe bëhet...

*  *  *

Siç jemi të befasuar me kalimin e tij të vonuar në fenë islame, ­ashtu ishte i befasuar me këtë edhe vetë ai.

Pasi pranoi fenë islame dhe zuri ta shijojë ëmbëlsinë e ima­nit (besimit), ai u pendua pamasë për çdo moment të jetës së kaluar në politeizëm duke mohuar Allahun dhe duke përgënjeshtruar të Dërguarin e Tij.

Kur ai e pranoi Islamin, i biri i tij e kishte parë duke qarë dhe e pyeti:

‑ Përse qan, o baba?!

‑ Gjëra të shumta më bëjnë të qaj, ‑ ia ktheu ai.

E para, vonesa ime për ta pranuar Fenë Islame. Më kanë kaluar situata të volitshme dhe të shumta dhe sikur ta shpen­zoja tërë arin që ka toka, nuk do të arrija asgjë nga ato.

Allahu më shpëtoi në betejën e Bedrit dhe të Uhudit, kur pata thënë: “Nuk do t’i ndihmoj kurejshitët kundër Pejgamberit e as që do të dal nga Meka”. Megjithatë, u detyrova t’u ndihmoj kurejshitëve.

Pastaj, sa herë që interesohesha për Fenë Islame, shikoja bu­rrat e mbetur kurejshit, të cilët ishin të moshuar dhe ishin të lidhur ngusht me çështjen e injorancës, atëherë edhe unë veproja njësoj si ata dhe pëlqeja një gjë të tillë.

Ah, sikur të mos veproja ashtu...

Asgjë nuk na ka çuar në humnerë, vetëm se veprimi ynë i ngjashëm me veprimet e gjyshërve dhe prijësve tanë. Atëherë si të mos qaj, o djaloshi im?!!

*  *  *

Siç jemi të befasuar ne, por edhe vetë Hakimi për hyrjen e tij të vonuar në Fenë Islame, ashtu befasohej edhe Pejgamberi a.s. me një njeri mendjekthjellët dhe që kuptonte mjaft, përse Feja Islame ishte ende sekret për të, ndërsa Pejgamberi a.s. dëshironte që ai dhe njerëzit e ngja­shëm me të për nga sjelljet të nxitonin për ta pranuar fenë islame.

Një natë para çlirimit të Mekës, Pejgameri a.s. iu tha shokëve të tij:

“Në Mekë janë katër persona, të cilëve nuk ju dëshiroj politeiz­min, por dëshiroj që ata të pranojnë Fenë Islame.” Ata e pyetën:

‑ Kush janë ata, o Pejgamber i Zotit?

‑ Ata janë: Uttab ibnu Usejdi, Xhubejr ibnu Mut’im, Hakim ibnu Hazami dhe Suhejl ibnu Amri ‑ u përgjigj Pejgamberi a.s.

Dha Zoti dhe që të gjithë ata pranuan Fenë Islame.

*  *  *

Kur Muhammedi a.s. hyri në Mekë dhe e çliroi atë, ai dëshiroi ta nderojë Hakimin, andaj urdhëroi muezinin e tij që t’ia kumtojë ma­sës këtë lajm:

‑ Kush dëshmon që nuk ka zot tjetër përveç Allahut Një dhe nuk i bën shok Atij, si dhe dëshmon që Muhammedi është rob dhe i Dërguar i Tij, ai është i sigurtë.

‑ Kush strehohet në Qabe dhe e dorëzon armën, ai është i sigurtë.

‑ Kush hyn në shtëpi të vet dhe e mbyll derën, ai është i sigurtë.

‑ Kush hyn në shtëpi të Ebu Sufjanit, ai është i sigurtë... dhe

‑ Kush hyn në shtëpi të Hakim ibnu Hazamit, ai gjithashtu është i sigurtë...

Shtëpia e Hakim ibnu Hazamit ishte në fund të Mekës, kurse ajo e Ebu Sufjanit ishte në krye të saj.

*  *  *

Hakimi pranoi fenë islame me aq përkushtim, saqë ia pushtoi shpir­tin, kurse imani ia përzeu gjakun dhe ia trazoi zemrën.

Ai i shtroi vetes detyrën që ta kompensojë gjithë atë që ka hum­bur, ta mbulojë me vepër të mirë çdo veprim të bërë kundër Pej­gamberit a.s. gjersa ishte jomusliman. Tani e tutje ai do ta shpen­zojë për të mirën e tij.

Hakimi e realizoi betimin e dhënë...:

Daru en‑Nedve ‑ shtëpi e lashtë dhe historike ‑ u bë pronë e tij...

Në atë shtëpi kurejshitët më parë mbanin kuvendimet në kohën e injorancës dhe mu aty tuboheshin kryeparët dhe prijësit e tyre që të bëjnë komplot ndaj të Dërguarit të Zotit xh.sh.

Hakimi dëshiroi që të lirohet dhe ta braktisë atë shtëpi dhe dëshironte t’ia sajojë perden e harresës asaj të kaluare të urryer, prandaj e shiti atë për njëqind mijë dërhem. Atëherë një djalosh kurejshit i tha:

- A e shite vendin më të nderuar të kurejshitëve, o xhaxha?!

Hakimi iu përgjigj:

‑ Larg je nga e vërteta, o djalosh. Të gjitha vendet e respek­tua­ra na dolën nga dora dhe nuk ka mbetur asgjë tjetër përveç de­votshmërisë, sepse unë nuk e kam shitur atë shtëpi për asgjë, por vetëm që me çmimin e saj ta blej një shtëpi në xhenet.

Dëshmoj para jush se mjetet e fituara prej saj do t’i shpenzoj në rrugën e Allahut të Lartmadhëruar.

*  *  *

Hakimi e bëri haxhin pasi pranoi fenë islame, ndërsa para vetes çoi njëqind deve të zgjedhura për sevabe të mëdha dhe të gjitha ato i theri kurban për Allahun...

Në haxhin tjetër ai u ndal në Arafat, me vete kishe njëqind ro­bër të tij dhe në qafën e secilit vendosi nga një qafore të arit, në të cilat shkruante:

“Për hir të Allahut të Lartmadhëruar, janë të lirë nga Hakim ibnu Hazami.” Pastaj i liroi që të gjithë.

Ndërkaq në haxhin e tij të tretë, para vetes çoi një mijë dele të zgjedhura, kurse në Mina të gjitha i theri kurban për Allahun dhe me mishin e tyre ushqeu muslimanët e varfër.

*  *  *

Pas betejës së Hunejnit, Hakimi kërkoi pasuri nga Pejgamberi a.s. e ai i dhuroi. Hakimi kërkoi përsëri e Pejgab-meri prapë i dha, derisa pasuria që mori arriti në njëqind deve (në atë kohë ai ende ishte i ri në fenë islame). Atëherë i Dërguari a.s. i tha:

- O Hakim! Kjo pasuri është e ëmbël dhe e dashur për shpirtin... kush e merr këtë me kënaqësinë e shpirtit, për të është i bekuar... por kush e merr me lakmi të shpirtit, ai nuk është i bekuar, por është sikur ai i cili ha dhe nuk ngopet, sepse dora e cila jep është më e mirë se ajo e cila shtrihet për të marrë.

Kur dëgjoi fjalët e Pejgamerit a.s. Hakimi tha:

‑ O Resulullah! Për Atë i Cili të ka dërguar ty me të vërtetën, nuk do të kërkoj më asgjë, prej askujt, derisa të kaloj prej kësaj jete (derisa të vdes).

Hakimi e mbajti si duhet fjalën që e kishte dhënë.

Gjatë sundimit të Ebu Bekrit, e thirrën disa herë me qëllim që ta marrë atë që i takonte prej arkës shtetërore të shtetit musliman, por ai refuzoi...

Kur Omeri e mori pushtetin, edhe ai e ftoi që ta marrë hakun e vet, por ai përsëri refuzoi... Atëherë, Omeri u ngrit në mesin e nje­rëzve dhe tha:

- Dëshmoj, o muslimanë, se unë e thirra Hakimin ta marrë pasu­rinë që i takon, por ai refuzoi.

Hakimi iu përmbajt parimit të vet të njohur dhe nuk pranoi as­gjë, prej askujt, derisa vdiq...

Abdurr Rrahman Rafet El Basha

Përktheu: Fadil Hasani

VAHSHIJ IBNU HARB

 “Ai ka vrarë më të mirin njeri pas Muhammedit... kurse  pastaj ka vrarë më të keqin njeri, gjithashtu”.

Historianët

A thua, kush është ai njeri që e ka lënduar zemrën e Pejgamerit a.s., atë ditë kur e vrau xhaxhanë e tij, Hamza ibnu Abdul Muttalibin, në betejën e Uhudit?!

I njëjti person, pasi kaloi në fenë islame, më vonë ka shëruar zem­rat e muslimanëve atëbotë kur vrau Musejleme el‑Kedhdhabin në betejën e Jemames.

Ai quhet Vahshij ibnu Harb el‑Habeshij, i njohur me ofiqin Ebu Deseme... Atij i ka ndodhur një ngjarje pikëlluese dhe e përgjakshme. Prandaj, lexues i nderuar, përqëndroje vëmendjen në rrë­fi­min e tij për vuajtjet që ka patur.

Vahshiu rrëfen në vetën e parë dhe thotë:

- Isha një djalosh i urtë në shërbim të Xhubejr ibnu Mut’imit, një­rit nga zotërinjtë kurejshit...

Tu’ajme, xhaxhai i tij u vra në betejën e Bedrit nga Hamza ibnu Abdu‑l‑Muttalibi, andaj ai u pikëllua pamasë dhe u betua në “Latin” dhe “Uzzanë”[1] se gjithsesi do të hakmerret për xhaxhanë e tij... Ai zuri ta presë rastin e volitshëm që ta vrasë Hamzain.

*  *  *

Nuk kaloi shumë kohë dhe kurejshitët vendosën të dalin në Uhud për ta likuiduar Muhammedin dhe për t’u hakmarrë për të afër­mit e tyre të vrarë në Bedër...

Atëherë kurejshitët organizuan çetat e tyre, tubuan aleatët dhe bënë përgatitjet e nevojshme, kurse komandën ia besuan Ebu Sufjan ibnu Harbit.

Ebu Sufjani e pa të udhës që ushtrisë t’ia bashkangjesë një grup të grave kurejshite, të cilave u ishin vrarë baball-arët, djemtë, vë­llezërit apo dikush tjetër nga të afërmit e tyre, në mënyrë që ato ta entuziazmojnë me fanatizëm ushtrinë e tyre për të luftuar, që edhe ato të rezistojnë pas burrave të tyre dhe me qëllim që të mos ikin. Në mesin e atyre grave, ndër të parat ishte gruaja e Ebu Sufjanit, Hind bintu Utbe...

Në betejën e Bedrit asaj i ishin vrarë babai, axha dhe i vëllai...

Pasi ushtria ishte përgatitur për marshim, mua m’u drejtua Xhubejr ibnu Mut’imi dhe më pyeti:

‑ O Ebu Deseme! A dëshiron të lirohesh nga skllavëria?

‑ Kush do të më lirojë mua? ‑ e pyeta.

‑ Unë, ‑ ma ktheu ai.

‑ Si? ‑ e pyeta.

‑ Nëse e vret Hamza ibnu Abdu‑l‑Muttalibin, xhaxhain e Muham­me­dit në shenjë hakmarrje për xhaxhain tim, Tu’ajme ibnu Udejjin, atëherë do të jesh i lirë, ‑ më tha ai.

‑ Kush më garanton për përmbushjen e këtij premtimi? ‑ e pyeta.

‑ Cili të dëshirosh ti, sepse për këtë do të dëshmoj para të gji­thë njerëzve.

‑ Do ta bëj atë ‑ i thashë.

Vahshiu vazhdon rrëfimin e tij dhe thotë:

- Isha një etiopian, qëlloja me shtizë ashtu sikur qëllonin etio­pia­­nët dhe kurrë nuk e huqja cakun e dëshiruar.

Mora heshtën, iu bashkangjita ushtrisë dhe ecja në fund të saj, pranë femrave, ngase nuk kisha për qëllim e as dëshirë për të luftuar.

Sa herë që kaloja pranë Hindit, gruas së Ebu Sufjanit, apo kur ajo kalonte pranë meje, e shikonte shtizën, e cila shkëlqente në duart e mia nga rrezet e diellit, dhe më thoshte:

- O Ebu Deseme! Shërona zemrat tona të zemëruara nga Muham­medi dhe kushëriri i tij.

Kur arritëm në Uhud dhe u ndeshën palët ndërluftuese, zura të kërkoj Hamzain, të birin e Abdu‑l‑Muttalibit, të cilin e kam njohur më parë. Ai nuk fshihej prej askujt sepse vendoste një pendël struci mbi kokë që t’u tregojë trimave kundërshtarë të tij se cili ishte, ashtu siç bënin arabët e fuqishëm dhe trima.

Pas pak kohe vërejta Hamzain që turfullonte në mes të luftëta­rëve siç turfullon soji i deveve më të fuqishme dhe ngjyrë përhim­ta. Ai i prente kundër­shtarët me shpatë dhe askush e asgjë nuk i bënte ballë atij, as rezistencë...

Ndërsa përgatitesha për ta qëlluar duke u fshehur prapa ndonjë druri apo guri dhe kujdesesha që të mos më vërejë, kur ja një ka­lorës kurejshit, i quajtur Siba’ibnu Abdu‑l‑Uzza, bërtiste:

‑ O Hamza! Më dil në dyluftim, më dil në dyluftim...

Atëherë Hamzai i doli në dyluftim dhe i tha:

‑ Eja, afrohu, o biri i politeistes! Eja, afrohu...!

Hamzai me të shpejtë ia priti me një të rënë me shpatë dhe ai ra në tokë duke u përpëlitur dhe zhytur në gjak mu para tij.

Në ato çaste qëndroja në pozitë të dëshiruar përballë Hamzait, lëvizja heshtën derisa u qetësova dhe u binda se e kam shenjuar, kështu që e qëllova në pjesën e poshtme të barkut dhe i doli ndër­mjet këmbëve të tij.

Atëherë ai bëri dy hapa të rëndë drejt meje, pastaj s’vonoi dhe u rrëzua përdhé, ndërsa heshta ishte në trupin e tij. Nuk ia hoqa atë derisa u binda për vdekjen e tij. Më në fund iu afrova, ia hoqa shigjetën, u ktheva në tendë dhe qëndrova aty, sepse nuk kisha nevojë për diçka tjetër pasi e vrava atë dhe do të lirohesha nga robëria.

*  *  *

Beteja u ashpërsua dhe po zhvillohej furishëm, sulmet dhe ikjet ishin të shumta, ndërsa muslimanëve, shokëve të Muhammedit, iu ngushtua rrethi dhe iu shtua numri i të vrarëve.

Në ato çaste Hindi me gratë e tjera u vërsul mbi muslimanët e vra­rë dhe zunë t’i masakrojnë ata, ua shqyenin barqet, ua nxirrnin sytë, ua prenin hundët dhe ua shkulnin veshët...

Pastaj, ato bënin qafore dhe rrathë prej hundëve dhe ve­shë­ve të prerë me të cilat u stolisën, kurse një qafore dhe dy rrathë ari m’i dha mua dhe më tha:

Ato janë të tuat... ato janë të tuat o Ebu Deseme... Ruaji, sepse janë të çmueshme!

Kur u ndal lufta në Uhud, u ktheva me ushtri në Mekë, kurse Xhubejr ibnu Mut’imi e zbatoi atë që kishte premtuar, gjegjësisht më liroi dhe u bëra i lirë.

*  *  *

Gjendja e nderë e muslimanëve filloi të ndryshojë dita‑ditës. Numri i tyre shtohej çdo çast. Sa më shumë që konsolidohej gjendja e Muhammedit dhe e muslimanëve, aq më shumë pikëllohesha dhe më kaplonte tmerri dhe frika nga vetvetja. Derisa isha ende në këtë gjen­dje, Muhammedi me ushtrinë e tij trime hyri në Mekë dhe e çliroi.

Atëherë ika në Taif që të gjej strehim dhe siguri.

Nuk vonoi shumë e edhe banorët e Taifit anuan nga feja islame dhe përgatitën një delegacion për t’u takuar me Muhammedin, me qëllim që ta shpallin botërisht se e pranojnë fenë islame.

U pendova shumë dhe rashë në dilemë. Më bëhej se toka ku ecja po më ngushtohej dhe rrugët më vështirësoheshin. Andaj men­dova të shkoj në Sham, Jemen apo gjetiu.

Për Zotin, unë isha i pikëlluar dhe i dëshpëruar pa masë, derisa u qetësova dhe u lirova nga një njeri, i cili më këshilloi: - Mjerë për ty, o Vahshij, për Zotin Muhammedi nuk vret asnjë njeri që hyn dhe pranon fenë islame dhe që pranon dëshminë e drejtë dhe të vërtetë (“La ilahe il‑lallah, Muhammedun Resulullah”).

Posa dëgjova këshillën e tij, menjëherë u drejtova kah Medina për ta kërkuar Muhammedin dhe kur arrita atje u njoftova për gjen­djen e tij dhe mësova se ai gjendej në xhami. Hyra në të pa u vërej­tur dhe me kujdes eca drejt tij derisa u ndala mu te koka e Mu­ham­me­dit dhe thashë:

- Dëshmoj se nuk ka zot tjetër përveç Allahut dhe dëshmoj se Muhammedi është rob dhe i Dërguari i Tij.

Kur dëgjoi dëshminë time, ngriti shikimin tek unë e pasi  më njohu e uli shikimin dhe tha:

‑ O Vahshiu, ti je?!!

‑ Po, o Resulullah, ‑ i thashë.

Ai më tha:

‑ Ulu dhe më trego se si e ke mbytur Hamzain!

Atëherë u ula dhe e informova për atë rast dhe, kur e mbarova fjalën, e largoi fytyrën nga unë dhe më tha:

‑ Mjerë për ty, o Vahshij, fshihe fytyrën tënde nga unë që kurrë mos ta shoh atë pas sotit...

Që nga ajo ditë i shmangesha që mos t’i bija në sy Pej­gam­berit fisnik, kështu që, kur uleshin sahabët para tij, unë ulesha prapa tij.

Kështu veprova derisa Muhammedi a.s. ndërroi jetë dhe shkoi në fqinjësi të Allahut.

*  *  *

Pastaj, Vahshiu vazhdon fjalën e tij dhe rrëfen:

- Edhe pse e dija se feja islame i shlyen mëkatet e bëra para se të pranohet ajo, unë mbeta i prekur thellë nga vepra e shëmtuar që kisha kryer. Atë e konsideroja vepër të keqe dhe të kob­shme, sepse me të kisha goditur fenë islame dhe muslimanët, prandaj zura të pres shansin që ta mbuloj atë vepër me një vepër të mirë.

*  *  *

Pasi Muhammedi a.s. kishte ndërruar jetë, pushtetin e kishte marrë Ebu Bekri. Atëherë fisi Benu Hanife lëshoi fenë islame dhe u bënë renegatë, shokë të Musejlemes rrenacak, ‑ prandaj halifi i Pej­gam­berit mobilizoi dhe përga-titi ushtrinë që ta luftojë Musejle­men dhe njerëzit e tij dhe t’i kthejë në fenë islame. Atëherë tha­shë në vetvete:

- Për Allahun, ky është shansi yt, o Vahshij, andaj materializoje dhe shfrytëzoje atë, mos lejo të të kalojë ky rast i volitshëm. Së bashku me ushtrinë muslimane dolëm në luftë. Mora me vete të njëj­tën shigjetë me të cilën kisha vrarë dëshmorin më të çmuar, Hamza ibnu Abdu‑l‑Muttalibin, dhe ia shtrova për detyrë vetes që ta vras Musejlemen me të njëjtën heshtë, ose të bie vetë dëshmor.

Kur muslimanët e sulmuan Kopshtin e Vdekjes (kopshtin e madh në të cilin ishte strehuar Musejlemeja dhe përkrahësit e tij) dhe u ndeshën me armiqtë e Allahut, zura t’i afrohem Musejlemes, të ci­lin e shikova duke qëndruar me shpatë në dorë, por vërejta edhe njërin nga ensarët, i cili donte të bënte të njëjtën gjë si unë.

Posa zura pozitën e përshtatshme, lëviza shtizën, e drejtova mi­rë dhe e qëllova...

Në të njëjtin moment kur e kam goditur Musejlemen, atë e ka qëlluar me shpatë edhe ensariu, andaj Zoti ynë e di se cili prej nesh e ka vrarë Musejlemen.

Po qe se unë jam ai i cili e ka vrarë, atëherë jam ai i cili ka vrarë njeriun më të mirë (Hamzain), si dhe ai që ka vrarë njeriun më të keq (Musejlemen) gjithashtu...

REMLETEU BINTU EBI SUFJANI (REMLE, E BIJA E EBU SUFJANIT)

“Umu Habibeja nuk ka dashur askë më tepër se Allahun dhe të Dërguarin e Tij. Ajo nuk  dëshiroi të kthehet në mosbesim dhe e urreu atë me gjithë shpirt, siç urren njeriu të hidhet në zjarr.”

Historianët

Ebu Sufjanit nuk i shkonte mendja që ndonjëri nga mesi i gjerë kurejshit nuk do t’i pranojë apo do t’i kundërshtojë urdhrat e tij, sep­se ai ishte zotëri i respektuar i Mekës dhe prijës i saj, res­pektohej e nderohej shumë.

Por, e bija e tij Remle, e quajtur Umu Habibe, tashmë e kish­te thyer këtë bindje. Këtë e bëri atëherë kur u shpalli mosbesim zo­tave të të atit të saj dhe së bashku me burrin e saj, Ubejdullah ibnu Xhahshin, besuan në Allahun Një, të Pashoq, dhe besuan në Shpalljen e Pejgamberit të Tij,  Muhammedit të birit të Abdullahut.

Ebu Sufjani me tërë autoritetin dhe forcën që dispononte u për­poq ta kthejë të bijën dhe burrin e saj në fenë e tij dhe të gjyshërve të tij, megjithatë ai ishte i pasuksesshëm, sepse imani, që kishte de­përtuar në zemrën e Remlesë, ishte i thellë, saqë uragani i Ebu Suj­fanit nuk do të arrijë ta shkulë dot. Ai besim ishte i patundur e kjo gjë u vu në dukje me ballafaqimin e hidhërimit të tij.

*   *   *

Ebu Sufjanit iu shtua brenga për shkak të Remlesë, e cila kishte pranuar fenë islame. Ndaj nuk dinte si t’ia bënte dhe çka t’u thonte ku­rej­shitëve kur të takohej me ta, pasi u tregua i paaftë që ta nën­shtrojë bijën e tij dhe ta bindë të mos e pasojë Muhammedin.

Pasi kurejshitët hetuan se Ebu Sufjani është brengosur për Rem­lenë dhe burrin e saj, morën guximin dhe filluan t’ua ngushtojnë rre­thin, t’i lodhin aq shumë, saqë jeta e atyre të dyve në Mekë u pa­mundësua.

Kur Pejgamberi a.s. lejoi muslimanët të migrojnë në Etiopi (Abi­si­ninë e atëhershme v.j.), Remleja, bija e Ebu Sufjanit, bija e saj e vogël Habibja dhe burri i saj Ubejdullahu ishin të parët që migruan në rrugën e Allahut duke u përpjekur që të gjejnë strehim te Ne­xha­shiu (mbret i Etiopisë), i cili kishte dëgjuar Kur’anin, kishte be­suar Allahun dhe të Dërguarin e Tij dhe i kishte strehuar muslimanët.

*  *  *

Por, Ebu Sufjani dhe krerët e tjerë kurejshit u zhgënjyen shu­më, sepse grupi i muslimanëve shpëtoi nga duart e tyre dhe shkoi ta shijojë kënaqësinë e rehatisë në vendet e Etiopisë. Andaj, ata dërguan emisarët e tyre te Nexhashiu me qëllim që të ushtrojnë ndi­kim dhe t’i kërkojnë që t’ua dorëzojë muslimanët që kishin emigruar, por edhe t’ia përkujtojnë se ata kanë thënë fjalë fyese për Isain dhe nënën e tij, Merjemen.

Nexhashiu dërgoi disa njerëz të vet të besueshëm te krerët e emigrantëve muslimanë, që t’i ftojë ata në selinë e tij dhe t’i pyesë për të vërtetën e fesë së tyre, që t’i lexojnë diçka nga Kur’ani, i cili i zbret Pejgamberit të tyre.

Pasi muslimanët e njoftuan atë mbi të vërtetën e Islamit dhe ia le­xuan disa nga versetet e Kur’anit, ai qau gjersa iu lag mjekra dhe u tha:

- Vërtet, kjo që i është zbritur Pejgamberit tuaj, Muhammedit, dhe ajo me të cilën ka ardhur Isai, i biri i Mejremes, dalin nga i njëjti burim drite.

Pastaj shpalli besimin e tij në Allahun Një dhe të Pashoq dhe be­soi pejgamberllëkun e Muhammedit a.s.

Ai gjithashtu njoftoi opinionin se do t’i marrë në mbroj-tje të gji­thë ata që kanë emigruar nga radhët e muslimanëve në vendin e tij, edhe pse priftërinjtë e tij refuzuan të besojnë dhe mbetën në Krish­terimin e tyre.

*  *  *

Umu Habibeja mendoi se pas gjithë asaj që ndodhi, vuajtjet e gjata dhe rrugëtimi i saj i mundimshëm në rrugën e dhembjeve për­fundoi në kopshtin e besimit... dhe se do të vijnë ditë të lumtura për të.

Por ajo nuk dinte se çfarë fshihet në përcaktimet e të Lart­ma­dhërish­mit...

*  *  *

Deshi Allahu, bekuar qoftë urtësia e Tij, që ta provojë Umu Habiben me një provim të vështirë, para të cilit trashen edhe men­djet e burrave të mençur.

Dhe nga ajo sprovë e rëndë, Ai deshi që ajo të dalë triumfuese, duke arritur me të suksesin më të madh në jetë.

*  *  *

Një natë, Umu Habibeja ra në shtratin e saj dhe pa një ëndërr. Ajo pa burrin e saj, Ubejdullahun, duke u përpëlitur në një det glla­bërues. E kishin mbuluar skëterrat, njëra mbi tjetrën, kurse ai (Ubej­dullahu) ishte në gjendjen më të keqe. Atëherë ajo u zgjua e trishtuar dhe e shqetësuar...

Ajo nuk dëshiroi që t’ia thotë atij dhe askujt tjetër atë që kish­te parë në ëndërr.

Por ëndrra e saj sakaq u vërtetua, ngase ende pa kaluar dita, pas asaj nate të kobshme, Ubejdullah ibnu Xhahshi ndërroi fenë isla­me dhe u krishterizua...

Pastaj, ai u vërsul mbi dyqanet e pijeve alkoolike dhe kon­su­mon­te ato që ishin burim i të gjitha të këqijave, prandaj as nuk mundi ta shuajë etjen e as të ngopet kurrë.

Asaj i propozoi të zgjedhë njërën prej dy gjërave, më e ëmbla prej atyre të dyjave ishte gjithashtu e hidhur:

- të shkurorëzohet nga ai,

- ose të krishterizohet...

*  *  *

Umu Habibeja gjeti veten e saj befas ndërmjet tri vendimeve:

‑ T’i përgjigjet burrit të saj, i cili filloi t’i bëjë presion dhe e ftonte të bëhej e krishtere, me çka ajo do të rebelonte nga feja e saj ‑ Zoti mos e dhëntë ‑ dhe do të kthehej në turpin e kësaj bote dhe të ndëshkohej në botën e amshue-shme.

Kjo është një çështje të cilën ajo kurrë nuk do ta bënte, edhe sikur t’i krehej mishi nga kockat me krehëra të hekurt...

‑ Të kthehej në shtëpinë e babait të saj në Mekë, kur ai ende konsiderohej si shtyllë e politeizmit, atëherë do të jetonte e demo­ralizuar dhe e mposhtur në fenë e saj... ose

‑ Të mbetej e vetmuar në tokat etiopiane, e dëbuar dhe e arra­tisur, pa familje, pa atdhe dhe pa ndihmës.

Atëherë ajo zgjodhi atë me të cilën Allahu është i kënaqur, e asgjë tjetër...

Vendosi të qëndrojë në Etiopi derisa Allahu të sjellë mburojë dhe ndihmë për të.

Pritja e Umu Habibes nuk zgjati shumë.

Posa i kaloi ideti (koha e caktuar që duhet të kalojë gruaja pas vdekjes së bashkëshortit ose pas shkurorëzimit nga ai) nga burri i saj, i cili nuk jetoi shumë pas krishterizimit të tij, Allahu i solli asaj ndihmën e Tij...

Në atë gjendje të pikëlluar, pa kurrfarë premtimi të caktuar... i erdhi gëzimi dhe hareja si një puhi e freskët mëngjesi në dritret e shtëpisë së saj.

Në një mesditë të ndritur, në një moment të lirë të jetës, trokiti dera e saj. Kur ajo hapi derën, u befasua kur pa “Ebrehen”, shër­bëtoren e Nexhashiut, mbretit të Etiopisë.

Ajo e përshëndeti Umu Habiben në mënyrë të njerëzishme, pastaj kërkoi leje që të hyjë brenda dhe i tha:

- Mbreti të përshëndet dhe të thotë: “Vërtet, Muhammedi, Pej­gam­beri i Zotit ka kërkuar dorën tënde për martesë.

Ai ka dërguar një shkresë te mbreti, me të cilën e autorizon që të bëjë marrëveshjen e fejesës me ty, andaj autorizo kë dë­shiron ti.”

*  *  *

Umu Habibeja gati fluturoi nga gëzimi dhe brohoriti: “Të për­gëzoftë Allahu me të mirë... Të përgëzoftë Allahu me të mirë...”

Ajo filloi t’i zhveshë stolitë që kishte, i hoqi dy rrathët e artë dhe ia dhuroi “Ebrehes” (shërbëtores personale të mbretit etiopian)...

Pastaj këtë e përcolli duke i dhënë “hallhallen” (stoli të cilën gruaja e mban në këmbën e saj)... e mëpastaj dy vathet dhe unazat e veta...

Sikur t’i posedonte të gjithë thesarët e kësaj bote, do t’ia jepte asaj në atë moment.

Pastaj i tha shërbëtores:

- Në emër timin autorizoj Halid ibnu Se’id ibnu El‑Asin, sepse ai është më i afërmi im.

*  *  *

Në pallatin e madh Nexhashiut, i ngritur mbi një bregore me drunj, në një kopsht të bukur etiopian dhe në njërën prej sallave të gjera të skalitura me shkathtësi, të ndriçuara me llampa të bukura prej bakri, të shtruara me shtroja të shtrenjta, ishin tubuar shokët e Pejgamberit që qëndronin në Etiopi, në krye të të cilëve ishin Xhafer ibnu Ebi Talibi, Halid ibnu Se’id ibnul Asi, Abdullah ibnu Hudhafe es‑Sehmi dhe të tjerët që të dëshmojnë marrëveshjen e fejesës së Umu Habibes, bijës së Ebu Sufjanit, me Pejgamberin a.s.

Kur erdhën të gjithë të ftuarit, Nexhashiu shpalli tubimin të ha­pur dhe iu drejtua të pranishmëve me këto fjalë:

- Falënderoj Allahun e Lartmadhëruar, i Cili duhet besuar dhe është Fuqiplotë. Dëshmoj se nuk ka zot tjetër përveç Allahut dhe se Muhammedi është robi dhe i Dërguari i Tij, është ai për të cilin ka paralajmëruar Isai, i biri i Merjemes.

Mëpastaj tha:

- Vërtet, Resulullahu a.s. ka kërkuar prej meje që në emër të tij të bëj kurorëzimin e tij me Umu Habiben, të bijën e Ebu Sufjanit, prandaj i jam përgjigjur në atë që ka kërkuar dhe kam paguar “meh­rin”[1] prej 400 dinarë të arit në vend të tij...

Sipas porosisë së Allahut dhe të Dërguarit të Tij...

Pastaj, ai hodhi dinarët para Halid ibnu Se’id ibnu el‑Asit.

Me këtë rast Halidi u ngrit dhe tha:

- Lavdi i takon vetëm Allahut, andaj Atë e falënderoj dhe prej Tij kërkoj ndihmë, prej Tij kërkoj falje, tek Ai pendohem dhe dëshmoj se Muhammedi është rob dhe i Dërguari i Tij. Ai e ka dërguar atë t’i thërrasë njerëzit në fenë udhërrëfyese dhe të drejtë, që t’i vëjë the­melet e saj dhe ta bëjë atë fenë më të fuqishme, të qëndruesh­me, edhe nëse e urrejnë jobesimtarët.

Pastaj vazhdoi: “Unë iu përgjigja kërkesës së Resullullahit a.s. dhe me të kurorëzova Umu Habiben, të bijën e Ebu Sufjanit për të cilën kam autorizimin nga vetë ajo.

Pejgamberi a.s. dhe e fejuara e tij qofshin të bekuar nga Allahu.

Urime për Umu Habiben, për mirësinë që ka për­cak­tuar Allahu.

Ai pastaj e mori mehrin e saj dhe u nis që të shkojë tek ajo. U ngri­tën edhe shokët e tij dhe u nisën që të shkojnë së bashku me të.

Nexhashiu atëherë u tha:

‑ Uluni, sepse është traditë e Pejgamberëve që, kur marto­hen, të shtrojnë ushqim.

I ftoi ata për të ngrënë, andaj njerëzit hëngrën e pastaj u shpërndanë.

*  *  *

Umu Habibeja ka thënë:

- Kur më arriti “mehri” i dërgova “Ebrehesë”, e cila më kishte për­gë­zuar, mëse 50 mithkal (njësi matëse për arin dhe të ngjash­me) e unë i thashë: “Unë do të ta dhuroja këtë atëherë kur më so­lle lajmin e gëzuar, por asokohe nuk kisha pasuri...”

Nuk vonoi dhe Ebreheja erdhi tek unë, ma ktheu arin dhe nxori një kuti të erërave në të cilën ishte rrethi i arit të cilin ia kisha dhuruar asaj, ma ktheu atë dhe më tha:

- Mbreti më ka urdhëruar që të mos marr asgjë prej teje, kurse gratë e veta i ka urdhëruar që t’i dërgojnë erërat e tyre.”

Të nesërmen, ajo solli një bimë shafrani, një lloj arome për parfemosje, anber (lloj parfemi, gjithashtu) e pastaj tha:

‑ Unë kam një nevojë të ngutshme...

‑ Çfarë është ajo? ‑ e pyeti.

Ajo më tha:

‑ Tashmë unë kam pranuar fenë islame, prandaj përcillja për­shën­det­jet e mia Pejgamberit a.s. dhe informoje që unë kam besuar Allahun dhe të Dërguarin e Tij dhe mos harro!

Pastaj, më ndihmoi që të përgatitem.

*  *  *

Më pas, më transferuan tek i Dërguari i Allahut xh.sh.

Posa e takova atë, e informova se si u arrit fejesa jonë, se si u solla ndaj “Ebrehesë” kur mora lajmin e gëzuar... dhe ia përcolla përshëndetjet e saj.

Atëherë ai u gëzua pa masë për këtë lajm dhe tha:

“Edhe mbi të qoftë paqja, shpëtimi dhe bekimi i Alla-hut.”

EBU TALHA EL‑ENSARI (ZEJD IBN SEHL)

“Nuk kemi njohur ndonjë mehër më të çmuar sesa mehrin e Ebu Talhas për Umu Sulejemen. Mehri i tij për të ishte pranimi i fesë islame.”

(Gratë e Medinës)

Zejd ibnu Sehl En‑Nexh‑xhari, i njohur me pseudonimin Ebu Talha, mësoi që Rumejsa Bintu Milhan nga fisi Nexh‑xhar, e njohur me pseudonimin Umu Sulejm, kishte mbetur e vejë, pasi i kishte vdekur burri, dhe me të dëgjuar këtë lajm zemra e tij u bë shend e verë.

Nuk është çudi përse Ebu Talha e ndiente veten shpirtërisht ash­tu, ngase Umu Sulejmeja ishte një zonjë me moral të lartë, men­djemprehtë dhe me cilësi të larta.

Ai vendosi shpejt e shpejt që të fejohet me të, para se ta bëjë këtë ndonjëri prej atyre të cilët e lakmonin.

Ebu Talha ishte i bindur se Umu Sulejmeja nuk do të pranonte asnjë­rin prej burrave që do ta kërkojnë, përveç tij.

Ai ishte një burrë i pjekur, gëzonte respekt të madh dhe kishte pasuri të madhe, për të cilat njerëzit ia kishin lakmi... Përveç kësaj, ai ishte kalorës i njohur i fisit të tij, Benu Nexh‑xhar, dhe njëri prej shi­gjetarëve të saktë dhe të rrallë të Jethribit.

*  *  *

Ebu Talha shkoi te shtëpia e Umu Sulejmes...

Ndërsa ai po shkonte rrugës së tij, iu kujtua se si Umu Sulejmeja kishte dëgjuar për fjalën e thirrësit mekas,  Mus’ab ibnu Umejrit, li­dhur me pejgamberllëkun e Muhammedit a.s. Ajo kishte besuar Mu­hammedin dhe kishte përqafuar fenë e tij.

Por, sakaq tha në vetvete: - A thua, si do t’ia bëj kësaj pune me të?...

A nuk ishte burri i saj, ai që kishte vdekur, i lidhur me fenë e gjy­shërve të tij, kundërshtar i Muhammedit dhe i thirrjes së tij?!

Ebu Talha arriti te shtëpia e Umu Sulejmes. Kërkoi leje nga ajo që të hynte brenda dhe ajo e lejoi. Në praninë e djalit të saj, Enesit, ai i propozoi që të martohet me të...

Ajo i tha:

- Në të vërtetë, njeriu si ti nuk refuzohet, o Ebu Talha, por unë nuk do të martohem me ty sepse ti je jobesimtar.

Ebu Talha mendoi që Umu Sulejmeja me këtë qëndrim po vë kusht për ta refuzuar dhe se, sipas mendimit të tij, ajo ka zgjedhur një njeri tjetër, më të pasur, nga ndonjë fis më i famshëm.

Atëherë iu drejtua asaj:

‑ Për Zotin, ky nuk është shkaku që të më refuzosh, oj Umu Sulejme.

‑ E cili mund të jetë ai?‑ pyeti ajo.

‑ I verdhi dhe i bardhi... ari dhe argjendi, ‑ i tha ai...

‑ Ari dhe argjendi?! ‑ pyeti ajo e befasuar.

‑ Po, ‑ tha Ebu Talha.

‑ Megjithatë, unë dëshmoj para teje, o Ebu Talha, dëshmoj para Zotit dhe Pejgamberit të Tij se, po qe se pranon fenë islame, do të të pranoj për burrë timin, pa ar dhe pa argjend, kurse pranimi i fesë islame nga ana jote le të jetë mehri yt për mua...

*   *   *

Pasi dëgjoi fjalët e Umu Sulejmes, Ebu Talhës i shkoi mendja te puti (idhulli) i tij, të cilin e kishte punuar prej drunjve të çmuar, të cilin e njihte për zot të vetin, ashtu siç bënin pjesëtarët e fisit të tij.

Por, Umu Sulejmeja kishte vendosur t’i binte hekurit sa ishte en­de i nxehtë (vendosi që të mos e humbë rastin) dhe vazhdoi t’i thotë:

‑ A nuk e di ti, o Ebu Talha, se zoti yt, të cilin e adhuron përveç Allahut, ka mbirë nga toka!?

‑ E di, gjithsesi, ‑ iu përgjigj ai.

‑ A nuk ndjehesh i turpëruar kur adhuron trupin e një druri, një pjesë e të cilit tështë dhënë për zot, kurse pjesën tjetër të po atij trupi e kanë përdorur të tjerët për lëndë djegëse, për t’u ngro­hur me zjarrin e tij apo për të pjekur me të bukën?... e pyeti ajo.

Në të vërtetë, nëse pranon fenë islame o Ebu Talha, unë do të jem e kënaqur, do të të pranoj për bashkëshort timin dhe nuk dë­shiroj mehër përveç Islamit.

‑ Kush më mëson se s’i pranohet feja islame? ‑ pyeti ai.

‑ Unë, ‑ u përgjigj ajo.

‑ Si? ‑ pyeti ai.

Umu Sulejmeja i tha:

‑ Thuaj të vërtetën, pastaj dëshmo se nuk ka zot tjetër përveç Allahut dhe se Muhammedi është i Dërguari i Allahut, prandaj shko në shtëpinë tënde, shkatërroje putin tënd dhe përdhose atë.

Ebu Talhës iu shfaq në fytyrë gëzimi dhe hareja dhe tha:

“Esh‑hedu en la ilahe il‑llall‑llah ve esh‑hedu en‑ne Mu­ham­me­den resulull‑llah” (“Dëshmoj se s’ka zot tjetër përveç Allahut dhe dëshmoj se Muhammedi është i Dërguari i Tij”).

Pastaj ai u martua me Umu Sulejmen...

Atëherë muslimanët thonin:

“Nuk kemi dëgjuar asnjëherë për një mehër më të çmuar sesa meh­rin e Umu Sulejmes... Ajo e bëri mehër të vetin fenë islame...”

*  *  *

Që nga ajo ditë, Ebu Talha hyri nën flamurin islam, iu bashkua radhëve të tyre dhe me tërë fuqinë e tij u vu në shërbim të Fesë Islame.

Ai ishte njëri nga 70 vetat të cilët zgjodhën dhe ia dhanë besën Pejgamberit a.s. në Akabe, kur me të ishte edhe bashkëshortja e tij Umu Sulejmeja.

Ishte njëri nga dymbëdhjetë eprorët të cilët atë natë Pejgam­be­ri a.s. i kishte emëruar për udhëheqje të muslimanëve të Jethribit.

Ishte pjesëmarrës i të gjitha betejave që zhvilloi  Muhammedi a.s. ku dëshmoi shkathtësi të rrallë dhe të lartë.

Por, njëra nga ditët më madhështore për Ebu Talhan, është dita e betejës së Uhudit. Ja se çfarë ndodhi atë ditë.

*  *  *

Ebu Talha e ka dashur Pejgamerin a.s. me një dashuri të sinqer­të, e cila shtohej dhe ia përshkonte trupin e tij, sikur gjaku në të gji­tha enët, prandaj nuk ngopej duke shikuar dhe me padurim priste rastin për të parë dhe dëgjuar fjalët e tij të ëmbla.

Kur ngelte vetëm me të, ulej para gjunjëve të tij dhe i thoshte:

“Shpirti im është flijues për shpirtin tënd dhe fytyra ime është në mbrojtjen e fytyrës tënde.”

Ditën kur u zhvillua beteja e Uhudit muslimanët u larguan nga Muhammedi a.s., lëvizjet e të cilit vëreheshin prej së largu, atëherë politeistët filluan t’i afrohen atij nga çdo anë. Ata ia thyen dhëm­bin, ia çanë ballin, ia lënduan buzën dhe gjaku i rridhte fytyrës...

Ai ishte në gjendje aq të keqe, saqë ndjellakëqinjtë menduan se Muhammedi a.s. është vrarë, e muslimanët vazhdimisht dobëso­heshin dhe mposhteshin para armikut të Allahut.

Në ato çaste, vetëm një grup i vogël u përqëndrua në mbrojtjen e Muhammedit a.s., në krye të të cilëve ishte Ebu Talha.

*  *  *

Ebu Talha vuri trupin e tij në mbrojtje të Pejgamberit a.s. si të ishte mburojë.

Ai ngrehu harkun e tij të pamposhtur dhe vendosi shigjetat e tij të cilat nuk i huqnin caqet dhe filloi ta mbrojë Pejgamberin e Zotit, duke qëlluar politeistët njërin pas tjetrit.

Pejgamberi zgjatej prapa Ebu Talhasë që të shihte cakun e shigjetave të tij, por Ebu Talha ia tërhiqte vërejtjen nga frika se Pejgamberi a.s. do t’i ekspozohej rrezikut dhe i thoshte:

- Ti je sikurse prindërit e mi, më je i dashur, mos u zgjat, se mund të të vrasin ose të të qëllojnë... Fyti im dhe gjoksi im flijo­hen për fytin dhe gjoksin tënd. Për ty flijohem.

Njëri nga radhët e muslimanëve po kalonte pranë Pejga-mberit a.s. duke ikur, e me vete kishte shportën e shigjetave. Pejgamberi a.s. e thirri dhe i tha:

- Hidhi shigjetat e tua para Ebu Talhasë e mos ik me gjithë ato.

Ebu Talha mbronte Pejgamberin a.s. gjersa iu thyen tri harqe, kur­se nga radhët e politeistëve vrau aq luftëtarë sa ka dashur Allahu.

Pastaj përfundoi beteja dhe Allahu e shpëtoi Pejgam-berin e Tij dhe e mbrojti atë me mbrojtjen e Tij të pathyeshme.

*  *  *

Siç ishte Ebu Talha bujar me shpirtin e tij në rrugën e Allahut, në momentet më të vështira, ai ishte bujar gjith-ashtu me pasurinë e tij në qëndrimet e duhura për të shpenzuar...

Nga bujaria e tij veçojmë kur ai kishte një kopsht hurmash dhe rrushi në Jethrib, ku nuk njihej ndonjë kopsht me më shumë pemë, as me fruta më të këndshme e as me ujë më të ëmbël.

Gjersa Ebu Talha falej nën freskitë e hijeve, atij ia tërhoqi vërej­tjen një cicërimë e një shpendi me ngjyrë të gjelbër, sqep të kuq dhe këmbë ngjyra‑ngjyra.

Ai shpend filloi të këndojë mbi degët e drejta të pemëve, duke cicëruar me një melodi ngacmuese, atëherë e mahniti pamja e bukur e tij dhe ai u kredh në mendime.

S’vonoi dhe erdhi në vete, andaj nuk i kujtohej sa rekate kishte falur!! Dy... Tri... Ai nuk e dinte...

Pasi përfundoi namazin shkoi te Pejgamberi a.s. dhe i dha lajmin e keq për veten e tij, se vëmendjen e tij nga namazi ia largoi kopshti, pemët e tij me hije të gjata dhe shpendi cicërues i atij kopshti...

Pastaj tha:

- Dëshmo, o i Dërguar i Allahut, që unë e lë këtë kopsht sadakë në emër të Allahut të Lartmadhëruar...

Ndaj përdore dhe shërbehu me të aty ku Allahu dhe Pejgamberi i Tij dëshirojnë.

*  *  *

Ebu Talha jetoi duke agjëruar dhe duke luftuar në rrugën e Alla­hut... Të tillë edhe e zuri vdekja... Dëshmitarët e kohës së tij kanë thënë se pas vdekjes së Resulullahut ai kishte agjëruar rreth tri­dhje­të vjet, pa ndërprerë agjërimin asnjë ditë, përveç në ditët e Bajra­meve, kur agjërimi ishte i ndaluar. Atij i zgjati jeta gjersa u bë plak i shtyrë në moshë, megjithëqë pleqëria e tij nuk e pengoi që ta vazh­dojë luftën në rrugën e Allahut, për të ecur nëpër rrugët mbi sipërfaqen e tokës për të lartësuar Fjalën e Allahut dhe për ta nderuar dhe madhështuar fenë e Tij. Njëra nga luftërat në të cilat mori pjesë ky trim i paepur ishte edhe beteja të cilën muslimanët vendo­sën ta zhvillonin në det, në kohën e halifetit të Othman ibnu Af‑fanit.

Kur Ebu Talha filloi të përgatitet për të dalë me ushtrinë e muslimanëve, të bijtë e tij iu drejtuan:

‑ Të mëshiroftë Zoti, o ati ynë, tashmë je plakur dhe ke luftuar krahas të Dërguarit të Allahut xh.sh. dhe krahas Ebu Bekrit dhe Omerit, prandaj, a nuk ke nevojë për qetësi dhe rehati, që të na lësh të luftojmë edhe për ty?!

Ai iu tha bijve të vet:

- Allahu i Lartmadhërishëm thotë:

“Merrni pjesë në luftë (në rrugën e Allahut), le t’ju vijë e lehtë ose e rëndë.” (Et‑teube 41).

Ja pra, ai na tejkaloi të gjithëve me pjesëmarrje në luftë në rrugën e Allahut... pleqve dhe të rinjve dhe na tregoi se pjesëmarrja në luftë për të çuar përpara kauzën e fesë islame për të jetësuar Fjalën e Allahut, nuk është e lidhur domosdoshmërisht me moshën e individit.

Ai assesi nuk hoqi dorë nga këmbëngulja e tij për të marrë pje­së në luftë.

*  *  *

Ndërsa që plaku tejet i moshuar, Ebu Talha, ishte në anije me ushtri­në e muslimanëve në mes të detit, u sëmur rëndë, pasojë e së cilës qe vdekja.

Muslimanët filluan të kërkojnë një ujdhesë me qëllim që ta va­rrosin në të, por nuk e gjetën derisa kaluan 7 ditë dhe Ebu Talha ende në mesin e tyre, i mbështjellur me qefin, pa ndryshuar asgjë në të, sikur të ishte i fjetur.

Kjo ndodhi në hapësirën dhe gjerësinë e detit...

Ebu Talha u varros.

Larg nga familja e gjerë dhe atdheu...

Larg nga familja e ngushtë dhe vendbanimi...

Por, përkundër të gjitha këtyre, ai ishte edhe më fatlum, sepse kaloi në fqinjësi të Allahut të Lartmadhëruar.

Abdurr Rrahman Rafet El Basha

Përktheu: Fadil Hasani

HABIB IBNU ZEJD EL‑ENSARI

“Ju bekoftë Allahu për hir të Ehli‑Bejtit  dhe ju mëshiroftë për hir të tyre.”

Muhammedi a.s.

Në një shtëpi ku përhapej aroma e imanit (besimit), që përfshinte secilin prej këndeve të saj, ku në fytyrat e përvuaj­tura të çdo banuesi pikaseshin shenjat e flijimit dhe të heroiz­mit, u rrit Habib ibnuu Zejd el Ensariu.

*  *  *

Babai i tij ishte Zejd ibnu Asimi, njëri nga muslimanët e parë të Jethribit dhe njëri nga shtatëdhjetë dëshmitarët e Akabës, të cilët e mirëpritën Pejgamberin a.s. dhe u zotuan se do ta mbështesin dhe ndih­mojnë me të gjitha mjetet. Me të ishte bashkëshortja dhe dy bijat e tij.

Nëna e tij ishte Ummu Amare, nga fisi El‑Mazini. Ajo ishte fem­ra e parë e cila mori armët për ta mbrojtur fenë e Allahut dhe të Dërguarin e Tij, Muhammedin a.s.

Vëllai i tij ishte Abdullah ibnu Zejdi, i cili e shpalosi gjoksin e tij para Pejgamberit a.s. me qëllim që ta mbrojë në betejën e Uhudit.

Pejgamberi a.s. ka thënë për të:

“Ju bekoftë Allahu për hir të Ehli‑Bejtit (familjes së Mu­ham­me­dit a.s.). Ju mëshiroftë Allahu për hir të Ehli - Bejtit...”

*  *  *

Drita hyjnore (besimi) kish depërtuar në zemrën e Habibit dhe ish­te vendosur e përqendruar në të, kur ai akoma ishte i ri dhe fare i njomë.

Ai pati fatin që, bashkë me nënën, babain, tezen dhe vëllanë e tij të shkojë në Mekë, me qëllim që të marrë pjesë së bashku me grupin prej 70 vetave, që kishin bërë vepra fisnike dhe heroike në përpjekjet për të ndërtuar historinë islame, dhe të shtrijë dorën e tij të vogël për ta përshëndetur Pejgamberin a.s. nëpër errësirë të natës, në Akabe.

Që nga ajo ditë, Pejgamberi a.s. u bë më i dashur për të sesa babai dhe nëna e tij...

Feja islame ishte më e shtrenjtë sesa jeta e tij...

*   *   *

Habibi nuk mori pjesë në luftën e Bedrit, sepse atëherë ishte shumë i vogël, as nuk pati nderin që të merrte pjesë në Uhud, sepse ende nuk ishte i zoti për të mbajtur armën... Por, më vonë, kur u rrit, mori pjesë në të gjitha betejat që zhvilloi Pejgamberi a.s. Ky njeri për Pejgamberin a.s. ishte simbol nderi dhe në secilën betejë dëshmonte se e meritonte atë nder, meqë kishte qëndrimin e një shpirti flijues. Megjithëse ato beteja karakterizoheshin me skena sa madhështore aq edhe tmerruese, ato rezultuan në sajë të një për­gatitjeje të ngjeshur për një qëndrim stoik, për të cilin do të rrëfe­het në vazhdim. Ai qëndrim do ta vetëdijësojë thellë ndërgjegjen tuaj, ashtu siç vetëdijësoi ndërgjegjet e miliona muslimanëve që nga koha e Pejgamberit a.s. e deri në ditën e sotme.

Kjo ngjarje do të të mahnisë edhe ty, ashtu siç ka mahnitur mi­liona njerëz gjatë shekujve. Pra,ndaj lexoni në vazhdim për këtë ngjar­je të bujshme që nga fillimi i saj.

*  *  *

Në vitin e nëntë pas hixhretit, feja islame ishte forcuar dhe stabi­lizuar. Ajo zuri të ngulitet me të madhe në mendjet e njerëzve, kështu që delegacionet e arabëve nga të gjitha anët e siujdhesës filluen të arrijnë në Jethrib për t’u takuar me Pejgamberin a.s., që ta shpallin pranimin e fesë islame para tij, ta përshëndesin dhe t’i binden me përkushtim.

Në mesin e këtyre delegacioneve ishte delegacioni i fisit Benu Hanife, i cili vinte nga lartësitë e Nexhdit.

* * *

Delegacioni vendosi devetë në periferi të qytetit të Pejgamberit a.s.. Për t’u kujdesur për to lanë një njeri të quajtur Musejleme ibnu Hubejb El‑Hanefi. Pastaj, delegacioni shkoi para Pejgamberit a.s. dhe dëshmuan pranimin e fesë islame. Pejgamberi a.s. i mirë­priti me respekt ata dhe për secilin prej tyre dha nga një dhuratë. Edhe kujdestarit të deveve i dha dhuratë.

Ende pa arritur delegacioni në vendbanimin e tij në Nexhd, kur papritur Musejleme ibnu Hubejbi dezertoi nga feja islame, u ngrit në mesin e njerëzve dhe u kumtoi qëndrimin e vet:

- Unë jam profet i dërguar nga Zoti te fisi Benu Hanife njësoj siç e ka dërguar Zoti të birin e Abdullahut, Muham-medin, te kurej­shitët...

Njerëzit e fisit të tij, të shtyrë nga motive të ndryshme dhe nga fanatizmi, filluan të tuboheshin rreth tij dhe njëri prej tyre tha:

- Dëshmoj se Muhammedi a.s., është i sinqertë kurse Musejle­meja është rrenacak, por rrenacaku i fisit të madh arabRebi’a është më i dashur sesa i sinqerti i fisit Mudar (fisi i Muhammedit a.s.)

* * *

Pasi u forcua dhe fitoi disa përkrahës dhe ithtarë ai i shkroi Pejgamberit a.s. një shkresë me këtë përmbajtje:

“Nga Musejlemeja, profet i Zotit, drejtuar Muhammedit, profetit të Zotit, ju përshëndes. Unë jam pjesëmarrës me ty në çështje. Ndaj, neve na takon gjysma e tokës, kurse kurejshitëve gjysma tje­tër. Kurejshitët kryejnë agresione ndaj fqinjëve.

Letrën  e dërgoi nëpërmjet dy njerëzve të tij. Pasi iu lexua shkre­­sa Pejgamberit a.s., ai pyeti ata dy njerëz: ‑ Çka mendoni ju të dy?

‑ Ata u përgjigjën: - Ne mendojmë atë që ke thënë.

Pejgamberi a.s. u tha: - Për Zotin, sikur të ishte traditë të vriten emisarët, do t’u preja kokën menjëherë.

Pastaj i dërgoi një shkresë Muselemes në të cilën thotë:

“Bismil‑lahirr‑Rramanirr‑Rrahim. (“Në emër të Allahut, të Gjithëmëshirshmit, Mëshiruesit”)

Nga Muhammedi, Pejgameri i Zotit, Musejlemes gënjeshtar. Për­shëndetja i drejtohet atij i cili pason udhëzimin e drejtë. Toka është e Zotit. Ai e bën trashëgimtar të saj cilindo prej adhuruesve të Tij, kurse shpërblimet u takojnë vetëm njerëzve të devotshëm.” Shkresën e dërgoi nëpërmjet dy njerëzve.

*  *  *

Sherri i Musejleme gënjeshtarit u shtua. Përçarja u përhap dhe u zgjerua. Pejgamberi a.s. e pa të udhës që të dërgojë tek ai një shkre­së me anën e së cilës i kërkon që të shmanget nga kjo rrugë e ga­buar. Për këtë angazhoi heroin e tregimit, Habib ibnu Zejdin.

Asokohe ai ishte i ri, por kishte kaluar kohën e fëmijërisë. Ishte besimtar i denjë e shembullor.

*   *   *

Habibi u nis për të kryer detyrën që ia kishte caktuar Pej­gamberi a.s. Ai as s’ishte i pavëmendshëm e as nuk ngutej. Ai zu­ri të ngjitej në maja të larta dhe sapo i kaloi ato, vazhdoi rrugëtimin e tij duke zbritur luginave, derisa arriti te shtëpitë e fisit Benu Hanife, në rrafshnaltat e Nexhdit, ku ia dorëzoi letrën Musejlemes.

Derisa Musejlemja dëgjonte përmbajtjen e letrës, nga mllefi dhe urrejtja iu fry gjoksi, në vijat e fytyrës së tij të shëmtuar dhe të zverdhur pikaseshin shenja hakmarrjeje dhe tradhtie. Ai urdhëroi që Habibit t’i vihen prangat dhe ta sjellin të nesërmen, në mesditë.

Të nesërmen, Musejlemja kryesoi tubimin. Në anën e djathtë dhe të majtë vendosi putat e besimit  politeist të të parëve të tij. Lejoi masën e popullit që të hynte tek ai e pastaj urdhëroi që ta sillnin Habibin. Ndërsa e sillnin, ai mezi ecte nga prangat e vëna.

Habib ibnu Zejdi, në mes të masës së grumbulluar dhe urrej­të­se, qëndroi kokëlartë, i përmbajtur dhe ngrihej në me­sin e tyre si një shigjetë e fortë, e farkuar prej shigjetarit.

Atëherë Musejlemja u kthye nga ai dhe e pyeti:

‑ Dëshmon që Muhammedi është i Dërguari i Zotit?

‑ Po, dëshmoj se Muhammedi është i Dërguari i Zotit, ‑ tha ai.

Pastaj Musejlemes i shpërtheu hidhërimi dhe pyeti:

‑ Dëshmon që unë jam i Dërguari i Zotit?

Habibi u përgjigj duke u tallur:

‑ Në të vërtetë, veshët e mi kanë pengesë për të dëgjuar atë që thua.

Atëherë ndërroi fytyra e Musejlemes, buzët e tij u drodhën nga zemërimi dhe urdhëroi xhelatin:

‑ Preje një pjesë nga trupi i tij!

Xhelati i ra me shpatë Habibit dhe ia shkëputi një pjesë të tru­pit, e cila u rrokullis në tokë...

Musejlemja ia përsëriti prapë të njëjten pyetje:

‑ Dëshmon se Muhammedi është i Dërguar i Zotit?

Habibi ia priti: ‑ Po, dëshmoj se Muhammedi është i Dërguar i Zotit. 

Musejlemja pyeti pastaj:

‑ Dëshmon se unë jam i Dërguar i Zotit?

‑ Të thashë se kam në veshë një pengesë për të dëgjuar atë që thua, ‑ i tha Habibi.

Atëherë urdhëroi prapë xhelatin që t’i priste nga trupi i tij edhe një pjesë tjetër. Ajo iu pre dhe u rrokullis në tokë derisa u sheshua pranë pjesës së parë. Njerëzit e shikonin dhe ishin të befasuar me vendosmërinë dhe kokëfortësinë e tij.

Musejlemja vazhdimisht pyeste, kurse xhelati prente sa herë që Habibi thoshte “Dëshmoj se Muhammedi është i Dërguari i Allahut”.

Kështu u veprua derisa gjysma e trupit të tij u bë copa‑copa, të shpër­ndara nëpër tokë. Gjysma tjetër ishte një pjesë që ende fliste...

Edhe në çastin kur po ndërronte jetë, buzët e tij të pastra përsërisnin emrin e Pejgamberit, të cilin e kishte dashur dhe ia kishte dhënë besën në Akabe...

Emri i Muhammedit a.s., të Dërguarit të Allahut... ishte fjala e tij e fundit.

*  *  *

Për vdekjen e Habibit lajmëtari e njoftoi të ëmën e tij, e cila s’u përkul për asnjë moment duke thënë:

“Për hir të Zotit dhe për një qëndrim të këtillë e kam përga­titur... Nga Zoti pres shpërblimin për të...”

Ai e ka pranuar Pejgamberin a.s. dhe ia ka dhënë besën që në na­tën e Akabes, derisa ishte i vogël, ka qëndruar pranë saj dhe e ka mbajtur edhe sot në moshën madhore.

Sikur të më lejonte Zoti, do t’i bëja vajzat e tij t’i gërvishin fytyrat e tyre duke qarë e vajtuar për të.

Dita që priste me padurim e ëma e Habibit nuk vonoi...

Kur, ja, muezini i Ebu Bekrit në Medinë që thërriste për ta vrarë profetin e rrejshëm, Musejlemen...

Muslimanët ishin të motivuar që të shkojnë për t’u ndeshur me të. Në mesin e ushtrisë ishte Nesibeja nga fisi Mazini dhe i biri i saj Abdullah ibnu Zejdi.

Në betejën e Jemames është vërejtur Nesibeja duke çarë ra­dhët si luaneshë hakmarrëse dhe duke thërritur:

‑ Ku është armiku i Zotit? Ma tregoni armikun e Zotit...

Kur arriti tek ai, e gjeti të hedhur për tokë, ndërsa shpatat e muslimanëve pikonin gjakun e tij. Atëherë u qetësua shpirtërisht, kur­se sytë iu mbushën me lot. E përse jo?! A nuk u hakmor Zoti i Lavdishëm për të birin e saj të devotshëm, të ri dhe të mirësjellshëm ndaj prin­dërve, kundër vrasësit të tij mizor dhe të humbur?!

Gjithsesi...

Secili prej të dyve kanë shkuar te Zoti i tyre, por...

Njëri prej tyre në xhenet (parajsë).

Tjetri në ferrin e tmerrshëm.

Abdurr Rrahman Rafet El Basha

Përktheu: Fadil Hasani

UKBE BIN AMIR EL‑XHUHENIJ

...Ja, i Dërguari i Allahut më në fund, pas një pritjeje të gjatë e të përmallshme, duket në horizont dhe hyn në Medinë.

Ja banorët e Medinës së ndritshme tek shtyhen nëpër rrugë, mbi kul­met e shtëpive dhe në çdo pëllëmbë të tokës së tyre, duke bro­horitur: “Allahu Ekber, Allahu Ekber ‑ La ilahe il‑la Allah Muha­mme­dun resulullah”, nga gëzimi i papërshkru-eshëm për takimin e tyre me Pejgamberin e Mëshirës dhe shokun e tij, Ebu Bekër Es‑Siddikun.

Ja edhe vashat e Medinës me defa në duar. U bien atyre dhe kën­dojnë me ngazëllim për Pejgamberin a.s.

“Lindi hëna katërmbëdhjetëshe,

Nga Thenijatul Vedaë,

Të gjithë ne falënderojmë Zotin,

Derisa ka thirrës në Allah.”

Ja suita e Resulullahit duke ecur ndërmjet rreshtave të medi­nasve, e përcjellë nga shikimet e dje­gura nga malli dhe lotët e gë­zimit nëpër fytyrat e tyre të buzëqeshura.

*  *  *

Mirëpo, Ukbe bin Amir El‑Xhuhenij nuk ishte dëshmitar i tërë kësaj pritjeje madhështore që ia bënë medinasit  Muhammedit a.s.

Kjo për arsye se ai kishte daluë në stane diku lart në bjeshkë me kopenë e tij që ta ruajë, sepse frikësohej se nga thatësia e ma­dhe do t’i shkatërrohej e do t’i humbte. Kopeja ishte e tëra që kishte në këtë dynja.

Mirëpo, gëzimi i papërshkrueshëm që e përfshiu tërë Medinën e ndritshme nuk vonoi shumë dhe u përhap edhe nëpër fshatrat e afër­ta përreth dhe ato pak më të largëta. Çdo pëllëmbë e tokës shndë­riti nga kjo dritë.

Lajmi përgëzues për ardhjen e Pejgamberit a.s. në Medinë arriti edhe te Ukbe bin Amir El‑Xhuhenij, atje lart në stane ku ishte.

Tani t’ia lëmë fjalën vetë Ukbes që të na rrëfejë mbi takimin e tij me Pejgamberin a.s.

Ukbeja thotë:

- Kur arriti Resulullahu në Medinë, unë isha duke ruajtur bagë­tinë lart në stane dhe, sapo dëgjova se ai arriti, i lashë të gjitha dhe shkova ta takoj. Kur e takova, i thashë:

‑ A ma jep besën, o i Dërguar i Allahut!

‑ Cili je ti? ‑ më pyeti ai.

‑ Ukbe bin Amir El‑Xhuhenij ‑ i thashë.

‑ Ç’besëlidhje ke dëshirë? Besëlidhje arabe apo besëlidhje të Hixhretit? ‑ më pyeti prapë Resulullahu.

‑ Besëlidhje të Hixhretit, o i Dërguar i Allahut, - i thashë unë.

Pasi Muhammedi a.s. më besatoi, qëndrova një natë në Me­di­në, dhe të nesërmen u ktheva prapë në bjeshkë.

*  *  *

Ishim 12 veta që kishim përqafuar Islamin e që qëndronim jash­të Medinës duke ruajtur bagëtinë nëpër bjeshkë. I thamë njëri­tjetrit: - Nuk është mirë për ne që të mos jemi afër Pejgamberit a.s. çdo ditë, që të dëgjojmë prej tij shpalljen që i vjen nga qielli. Le të shkojë çdonjëri prej nesh nga një ditë në Medinë, e ne t’ia ruaj­më bagëtinë derisa të kthehet.

Unë iu thashë: - Shkoni tek i Dërguari i Zotit një nga një e unë ia ruaj bagëtinë atij që shkon, sepse kisha kujdes të madh në ruajtjen e tyre.

*  *  *

Shokët e mi filluan një nga një të shkojnë te Pejgamberi a.s. e unë ua ruaja bagëtinë. Kur ktheheshin, e përpija me një frymë atë që e kishin dëgjuar prej Pejgamberit a.s. por nuk shkoi shumë kohë e i thashë vetvetes: ‑ I mjeri ti, o Ukbe! A për shkak të disa bagë­ti­ve të të kalojë koha e të mos jesh pranë Resulullahut s.a.v.s. për të nxënë prej tij mësimet e fesë gojarisht, pa asnjë ndërmjetë­sues?!

Prej këij çasti, - thotë Ukbeja, - vendosa që përfundi-misht ta lë e ta braktis kopenë e bagëtive, të zbres në Medinë dhe të vendosem pranë Pejgamberit a.s.

*  *  *

Kur Ukbe bin Amri e mori këtë vendim të prerë e të urtë, kurrë nuk do t’i ketë shkuar ndërmend se pas një kohe shumë të shkurtër do të bëhej njëri ndër dijetarët më të mëdhenj e më të njohur nga radhët e sahabëve dhe njëri prej lexuesve më të famshëm të tyre. Do të bëhej njëri prej udhëheqësve më të shquar ushtarakë dhe një­ri prej valive të rrallë islamë.

Thjesht, nuk kishte mundur as të paramendojë, duke e lënë ba­gë­tinë, se do të jetë pararoj e ushtrisë muslimane që do ta çli­ro­jë Damaskun dhe do të vendosë që të jetojë për një kohë në kop­shtijet e tij të bukura.

Nuk kishte mundur dot as ta përfytyronte se do të ishte njëri prej udhëheqësve ushtarakë që do ta çlironin “margaritarin e pla­netit”, Misirin (Egjiptin) dhe do të bëhej vali i tij duke kaluar edhe aty një pjesë të konsiderueshme të jetës, në bregoren e quajtur “El Mukattam”.

Sidoqoftë, të gjitha këto çështje janë prej gjërave abstrakte e të fshehta, të cilat nuk mund t’i dijë askush përveç Krijuesit të kësaj gji­thësie ‑ Allahut xh.sh.

*  *  *

Ukbe bin Amir El Xhuhenij e përcillte Pejgamberin a.s. në çdo hap sikur hija‑hijen. I merrte në dorë frerët e mushkës së Pejgam­berit a.s. kudo që shkonte i Dërguari i Allahut.

Shpeshherë ndodhte që Resulullahu ta hypë edhe atë në mushkë pas tij, saqë e quanin “truproja e Resulullahut”. Ndodhte ndonjë­he­rë që vetë Pejgamberi a.s. të zbriste nga mushka e të ecte këmbë kurse Ukbeja qëndronte ulur mbi mushkë.

Ukbeja rrëfen për këtë dhe thotë:

‑ Një ditë, së bashku me Pejgamberin a.s. kishim dalë jashtë Medinës...Unë ecja përpara duke i mbajtur frerët e mushkës, kur Pejgamberi a.s. më tha: - O Ukbe, përse nuk hip pak e unë të eci më këm­bë?  Vetëmevete doja t’i thoja  jo, por kisha frikë se moszba­ti­mi i fjalës së Resulullahut është mëkat dhe thyerje e urdhrit të tij, dhe i thashë: ‑ Si urdhëron, o i Dërguar i Zotit.

Atëherë Pejgamberi a.s. zbriti nga mushka e unë hipa për ta çuar në vend fjalën e tij.

Vazhduam kështu një pjesë të rrugës, pastaj unë zbrita e i Dër­guari hipi dhe më tha:

‑ O Ukbe! ‑ A do të t’i mësoj dy sure (kaptina) nga Kur’ani që nuk kanë zbritur kurrë si këto?

‑ Po si jo, o i Dërguar i Zotit ‑ ia ktheva unë.

Pastaj Pejgamberi a.s. m’i lexoi kaptinat “El‑Felek” (Kul eudhu birab‑bil felek) dhe “En Nas” (Kul eudhu birab‑bin nas).

Nuk vonoi shumë dhe erdhi koha e namazit. Pejgamberi a.s e fali atë namaz me këto dy sure dhe më tha:

‑ Lexoji këto dy sure çdo herë para se të biesh në gjumë dhe pasi të zgjohesh në mëngjes!

Prej asaj kohe, ‑ thotë Ukbeja ‑ e deri në momentet e fundit të je­tës gjithmonë i kam lexuar këto dy sure.

*  *  *

Për Ukben dy preokupimet kryesore të jetës ishin: Nxënia e ditu­risë dhe Xhihadi, për të cilat u përpoq me tërë qenien e vet ta japë kontributin e tij në mënyrë sa më të ndershme e fisnike.

Në lëmin e diturisë merrte prej burimit të bujshëm të Resu­lu­llahut, derisa u bë njëri nga dijetarët më të njohur në leximin e Kur’­anit, në hadith, fikh, letërsi, kulturë, poezi, oratori dhe në shken­cën e ndarjes së trashëgimisë e të pasurisë.

E kishte zërin më të bukur e më të këndshëm prej lexuesve të Kur’anit, saqë, kur binte nata dhe qetësohej çdo gjë, merrte librin e Allahut dhe fillonte ta lexonte.

Të gjithë sahabët e dëgjonin me vëmendje e kujdes të madh, saqë prej leximit të tij u mbusheshin sytë me lot dhe u zbuteshin zem­rat nga frika e dënimit të Allahut xh.sh.

Një ditë Omeri r.a. gjatë sundimit të tij e thirri Ukben dhe i tha:

‑ O Ukbe, na lexo diçka nga Libri i Allahut!

‑ Si urdhëron, o emiri i muslimanëve ‑ iu përgjigj Ukbeja.

...dhe filloi të lexojë një pjesë të Kur’anit me aq mallëngjim, saqë Umejrit r.a. filluan t’i ravijëzohen lotët nëpër faqe derisa iu lag edhe mjekra.

*  *  *

Ukbe bin Amir El Xhuhenij la pas vetes një mus‑haf të shkruar me dorën e vet. Ky mus‑haf ka ekzistuar deri vonë në Egjipt, Kajro, në xhaminë e njohur me emrin e tij ‑ Xhamia e Ukbe bin Amir El‑Xhuheniut. Në fund të këtij mus‑hafi shkruante: “E shkroi me dorë të vet Ukbe bin Amir El Xhuhenij”

Ky mus‑haf (Kur’an) i shkruar nga dora e Ukbes është mus‑hafi më i vjetër në fytyrën e tokës, mirëpo për fat të keq ka humbur çdo gjurmë e tij, ashtu siç ka humbur edhe pjesa më e madhe e thesarit të trashëgimisë sonë të pasur kul­tu­rore‑fetare dhe kjo vetëm nga pakujdesia dhe neglizhenca jonë.

Ndërsa në fushën e xhihadit, mjafton të themi se Ukbe bin Amri mori pjesë në të gjitha luftërat që zhvilloi Pejgamberi a.s. prej Uhudit e tutje dhe ishte njëri prej atyre heronjve guximtar e sypa­trembur të cilët luftuan heroikisht për çlirimin e Damaskut.

Ebu Ubejde ibnu Xherrahu, kryekomandant i ushtrisë muslimane, e nderoi Ukben që të jetë lajmëtari përgëzues tek Omeri r.a. për çlirimin e Damaskut. Tetë ditë e tetë net rresht, prej të xhumasë e deri në xhumanë tjetër, Ukbe bin Amiri pa u ndalur udhëtoi për në Medinë që ta përgëzojë Omerin r.a. për fitoren madhështore të usht­risë muslimane.

Pastaj ishte njëri prej udhëheqësve më të shquar ushtarakë që e çliruan Egjiptin. Si shpërblim për këtë, emiri i muslimanëve ‑ Muaviu e emëroi vali të Egjiptit për tre vjet rresht.

Pas kësaj e dërgoi të luftonte për çlirimin e ujdhesës së Rodo­sit, në Detin Mesdhe.

Ukbe bin Amiri ishte i flaktë për xhihad. Të gjitha hadithet e Pej­gam­berit a.s. rreth xhihadit i kishte ngulitur thellë në shpirtin dhe qenien e tij dhe përpiqej që ato t’i zbatonte sa më shumë në jetën praktike. Ai ua transmetonte këto hadithe edhe sahabëve.

Ukbe bin Amiri ushtronte pandërprerë gjuajtjen me shigjeta, sa­që, kur donte të argëtohej, argëtohej vetëm me këtë lloj aktiviteti.

*  *  *

Kur u sëmur Ukbe bin Amir El Xhuhenij, sëmundja e vdekjes e gje­ti në Egjipt. Rreth vetes, mblodhi të gjithë djemtë e tij dhe i kë­shilloi me këto fjalë:

“O bijt e mi! Po ua lë amanet tri gjëra prej të cilave duhet të ruheni: Mos i pranoni hadithet e Pejgamberit a.s. nga askush, për­veç nga të sigurtët, mos hyni në borxh (mos kërkoni borxh prej as­kujt) edhe nëse nuk keni asgjë për të veshur përveç ndonjë palltoje të grisur dhe mos shkruani poezi që ato të mos iu preokupojnë dhe t’i largojnë zemrat tuaja nga Kur’ani.”

Pas vdekjes e varrosën në bregoren Mukattam. Kur e varrosën dhe filluan të gjurmojnë në gjësendet e tij që i kishte lënë si tra­shëgim, gjetën në to 70 e ca harqe shigjetash.

E kishte lënë amanet që ato të përdoren në luftë për lartësimin e Fjalës së Allahut xh.sh.

Allahu e ndriçoftë fytyrën e dijetarit, lexuesit e luftëtarit të madh në rrugën e Tij, Ukbe bin Amir El Xhuheniut, dhe e shpërbleftë me mirësitë e Tij, për kontributin e dhënë në lartësimin e idealeve të shenjta islame.

Abdurr Rrahman Rafet El Basha

Përktheu: Sabri Bajgora

HUDHEJFE IBNUL JEMANI

“Atë që ua thotë Hudhejfeja, besojeni (merreni për të vërtetë) dhe atë që ua lexon Abdullah ibnu Mes’udi, lexojeni!”

(Hadith sherif)

“Zgjidh kë ke më të dashur në shpirt, në daç bëhu prej muhaxhirëve, në daç prej ensarëve.”

Këto fjalë ia tha Pejgamberi a.s. Hudhejfes kur e takoi për herë të parë në Mekë. Ndërsa për mundësinë e tij që të zgjedhë, se a do të shkojë me grupin e muhaxhirëve apo të ensarëve, është thurur një tregim mjaft interesant...

El‑Jemani, babai i Hudhejfes, ishte mekas nga fisi Beni Abs, por u gjaksua me një familje dhe u detyrua që ta lëshojë Mekën dhe të shpërngulet për në Jethrib (Medinën e ardhshme).

Aty u miqësua me familjen e Beni Abdel Eshheliut dhe u martua me një vajzë të tyre, e cila i lindi një djalë, të cilin e quajti: Hudhejfe.

Pasi kaloi një kohë, u hoqën ndalesat për kthyerjen e Jema­nit në Mekë. Ai filloi të lëvizte shpesh ndërmjet Mekës dhe Medi­nës. Megjithatë, kohën më të madhe e kalonte në Jethrib (Medinë).

Kur shkëlqeu drita e Islamit në Siujdhesën Arabe, Jemani, babai i Hudhejfes, ishte njëri prej atyre të dhjetëve nga delegacioni i Beni Absit, të cilët erdhën te Pejgamberi a.s. dhe e shpallën Islamin e ty­re para tij.

*  *  *

Për këtë arsye Hudhejfeja konsiderohej me prejardhje mekase, i rritur në Medinë. Hudhejfeja u rrit në familje islame, i edukuar nën kujdesin dhe ngrohtësinë e gjirit prind-ëror, të cilët ndër të parët përqafuan fenë e Allahut xh.sh. Hudhejfeja e përqafoi Islamin para se ta shohë Pejgamberin a.s.

*  *  *

Emocionet dhe ndjenjat e zjarrta të Hudhejfes për ta takuar të Dër­guarin e Zotit ia kishin pushtuar tërë qenien. Çdo ditë pyes­te për të, ndërsa dashuria dhe dëshira e madhe për ta parë atë sa vinin e shtoheshin edhe më tepër.

Udhëtoi enkas për në Mekë vetëm që ta shohë Resulullahun dhe, kur e pa, pa një pa dy e pyeti: - A jam unë prej muhaxhirëve apo prej ensarëve, o i Dërguar i Allahut?

- Zgjidhe cilën e ke më të dashur në shpirt, në daç bëhu prej muha­xhirëve në daç prej ensarëve”, i tha Pejgamberi a.s.

‑ Prej ensarëve, prej ensarëve, o i Dërguar i Allahut, iu përgjigj Hudhejfeja.

*  *  *

Kur u shpërngul Muhammedi a.s. në Medinë, Hudhejfeja nuk iu nda kurrë duke e përcjellur atë si hija‑hijen.

Mori pjesë në të gjitha luftërat dhe betejat që zhvilloi i Dër­guari i Zotit, përveç luftës së Bedrit.

Për mosshkuarjen dhe mospjesëmarrjen në këtë luftë le të na rrëfejë vetë Hudhejfeja, kur thotë:

‑ Ajo që më pengoi të jem i pranishëm në Bedër është se unë dhe babai im ishim jashtë Medinës. Idhujtarët kurejshitë na zunë dhe na pyetën:

‑ Për ku jeni nisur?

‑ Në Medinë, iu përgjigjëm ne.

‑ Nuk ju besojmë dot, - thanë ata, - sepse ju dëshironi t’i bash­kangji­te­ni Muhammedit!

‑ “Nuk duam të shkojmë askund përveç Medinës, - iu thamë prapë ne. Por ata refuzuan të na lëshojnë derisa  morën premtimin prej nesh se nuk do t’i ndihmojmë Muhammedit a.s. kundër tyre e as nuk do të luftojmë në radhët e tij.

Vetëm pas këtij premtimi na liruan që të shkojmë në shtëpi, rrëfen Hudhejfeja.

Kur arritëm në Medinë, shkuam te Resulullahu dhe i treguam për ngjarjen dhe për besën e dhënë kurejshitëve, pastaj e pyetëm se çka të bëjmë? Si të veprojmë?!

‑ T’i mbajmë premtimet me ta, duke kërkuar prej Allahut ndihmë kundër tyre, ‑ na tha Resulullahu s.a.v.s.

*  *  *

Ndërsa në luftën e Uhudit Hudhejfeja mori pjesë së bashku me të atin. Hudhejfeja në këtë betejë u sprovua me sprovat më të më­dha e më të vështira, duke dalë prej saj shëndosh e mirë, kurse ba­bai i tij Jemani ra dëshmor; jo nga shpata armike, por nga shpatat muslimane!

Në ditën e luftës së Uhudit Pejgamberi a.s. vendosi Jemanin dhe Thabit bin Vakshiun në vendstrehimore së bashku me gratë dhe fëmijët, sepse që të dy ishin pleq të vjetër e të moshuar.

Kur u ndez lufta me tërë ashpërsinë e saj, Jemani i tha shokut të vet:

- A thua, çfarë po presim ne?! Për Zotin, nuk na ka mbetur nga jeta në këtë botë asgjë më tepër sesa një grimcë e vogël. Ne jemi plakur e rrëzbitur dhe sot apo nesër mund të vdesim, prandaj përse të mos i marrim shpatat tona e t’i bashkangjitemi të Dërguarit a.s. Mos ndoshta Allahu xh.sh. na nderon me gradën e shehidit.

Pas këtyre fjalëve, morën shpatat dhe u futën në zemër të luf­tës. Gjersa Allahu e fisnikëroi Thabit bin Vakshiun me gradën e dësh­morit nga duart e idhujtarëve, Jemanin, babain e Hudhejfes, e go­ditën dhe e plagosën shpatat e muslimanëve duke mos e njohur.

Kur e pa këtë skenë, Hudhejfeja filloi të thërrasë me zë të lartë: - Ai është babai im! Ai është babai im!... por askush nuk mundi ta dëgjojë nga zhurma e luftës që po zhvillohej dhe plaku ra i vdekur në tokë nga shpatat e muslimanëve.

Hudhejfeja nuk tha më asgjë, përveç: “Allahu ua faltë. Ai është Falësi dhe Mëshiruesi më i madh!”

Pejgamberi a.s. deshi që t’ia kompensojë Hudhejfes gjakun e babait, por Hudhejfeja nuk pranoi dhe tha: - Ai kërkoi që të binte dësh­mor dhe atë e arriti. O Zot, dëshmo se unë ua fala gjakun e tij muslimanëve.

Për këtë durim dhe qëndrim stoik të tij, Hudhejfeja u ngrit lart në piedestal dhe në autoritet te Pejgamberi a.s.

*  *  *

Muhammedi a.s. i sprovoi aftësitë dhe zotësitë e Hudhejfes në tri gjëra:

‑ mendjeprehtësinë e rrallë në zgjidhjen e shpejtë të problemeve (rasteve të vështira e të ndërlikuara),

‑ të kuptuarit e menjëhershëm të çështjeve, dhe

‑ mbajtjen e sekreteve “në shtatë dryna” pa ia zbuluar askujt.

*  *  *

Problemi më i madh me të cilin ballafaqoheshin muslimanët në Medinë ishin munafikët (hipokritët - dyfytyrëshit), nga ana e heb­renj­ve dhe përkrahësve të tyre dhe intrigat e komplotet që ata i për­gatisnin Pejgamberit a.s. dhe shokëve të tij.

Muhammedi a.s. të vetmit shok që ia besoi një sekret tejet të fshehtë ‑ “emrat e munafikëve” ‑ ishte Hudhejfeja. Atë e porositi që t’i përcjellë lëvizjet dhe aktivitetet e tyre, në mënyrë që muslimanët të kenë kohë dhe hapësirë të mjaftueshme për manovrim e mbrojtje nga rreziku i tyre për fenë islame dhe për muslimanët.

Nga ky çast, Hudhejfes i dhanë ofiqin ‑ “Njeriu besnik i sekreteve të Muhammedit a.s.”

*  *  *

I Dërguari i Allahut,  Muhammedi a.s., në shumë momente të vështira, vendimtare e kritike, u mbështet në prirjet dhe afinitetin e pashtershëm të Hudhejfes, e më së shumti në mendjehollësinë e tij të rrallë e të pashoqe.

Këtë prirje të tij Pejgamberi a.s. e përdori në kulmin e tendosjes gjatë luftës së “Hendekut”, kur muslimanët ishin të rrethuar nga armiqtë e tyre nga të gjitha anët. Nga ky rre­thim, që zgjati shumë, muslimanët u sprovuan me vështirësitë më të mëdha që mund të përjetohen në këtë jetë.

Pothuajse kishin humbur të gjitha shpresat, saqë disa prej muslimanëve paksa të luhatshëm filluan të flasin e të dyshojnë në ndih­mën dhe përkrahjen e Allahut xh.sh.

Mirëpo, në anën tjetër, as kurejshitët e as aleatët e tyre nuk ishin në gjendje aspak më të mirë në këto çaste vendimtare. Allahu xh.sh. derdhi mbi ta hidhërimin e Tij, ua dobësoi fuqinë dhe ua lu­ha­ti vendosmërinë. Ua dërgoi një furtunë të madhe që ua shkatërroi tendat, ua fiku zjarret dhe ua verboi e nxiu sytë me rërë dhe pluhur.

Në këso momentesh vendimtare të historisë, ku përcaktohen rrje­dhat dhe kahet e luftërave, kemi dëshmi të shumta se taborri që i pari luhatet dhe zmbrapset, e humb luftën, kurse ai taborr që e për­mban veten dhe ka përgatitje strategjike më të përsosur, fiton.

Mu në këto çaste vendimtare, Pejgamberi a.s. pati nevojë për përvojën dhe aftësitë e Hudhejfes dhe vendosi që nën hijen e errët të natës ta dërgojë atë mu në zemër të ushtrisë armike, që t’i sjellë lajmet e tyre, para se ata të marrin vendim për sulm.

Tani t’ia lëmë fjalën vetë Hudhejfes që të na rrëfejë për “Aventurën e tij të vdekjes”...

- Ajo natë ishte e errët dhe e ftohtë. Kurrë nuk kishim parë e as përjetuar natë më të errët se ajo. Në atë errësirë nuk mund të shihnim asgjë. Nga shpejtësia e erës, që po frynte me aq rrëmbim, dëgjoheshin zëra të fortë dhe fishkëllima sikur të bubullimës.

Ishim të rrethuar nga të gjitha anët. Në anën e epërme gjendej Ebu Sufjani me idhujtarët e Mekës, kurse në anën e poshtme kishim fisin e hebrenjve Beni Kurejdha, nga të cilët kishim frikë për sigurinë e familjeve tona.

Munafikët filluan të kërkojnë leje nga Pejgamberi a.s. duke thë­në: “Shtëpitë tona i kemi të pambrojtura nga armiku,” -kurse në realitet ato nuk ishin të pambrojtura. Secilin që kërkoi leje të shko­jë, Pejgamberi a.s. e la të lirë, derisa mbetën afro treqind veta.

Pas kësaj, Pejgamberi a.s. filloi të ecë në mesin e radhëve tona duke na shikuar një nga një, derisa arriti tek unë. Unë s’kisha asgjë mbi trup që të më mbronte nga të ftohtit, përveç një copëz petke të gruas sime, që nuk m’i mbulonte as gjunjtë.

U afrua pranë meje derisa isha i shtrirë në tokë dhe pyeti:

‑ Kush është ky?

‑ Jam Hudhejfeja ‑ iu përgjigja.

‑ Hudhejfeja?!! ‑ u çudit Resulullahu.

‑ Po, o i Dërguar  i Allahut ‑ i thashë dhe u mblodha pak, ngase nuk mund të ngritesha në këmbë prej urisë dhe të ftohtit të madh që ndieja.

‑ Diçka atje poshtë po ndodh me ta (armiqtë). Përvidhu disi fshehtaz te ta dhe na i sill lajmet e tyre! ‑ më tha i Dërguari a.s.

U nisa drejt tyre duke u dridhur pak nga të frika e pak nga të ftohtit. Duke çarë errësirën dëgjova Pejgamberin a.s. duke u lutur për mua: “O Allah i Plotfuqishëm, ruaje Hudhejfen nga para dhe nga prapa, nga e djathta dhe nga e majta, nga lart dhe nga poshtë.”

Për Zotin, ende pa e kryer mirë lutjen e tij Pejgamberi a.s., Allahu xh.sh. ma largoi tërë frikën që më kishte pushtuar dhe tërë të ftohtit që më kishte kapluar.

Kur u largova pak, Pejgamberi a.s. më thirri me zë dhe me tha:

‑ O Hudhejfe! Mos ndërmerr asgjë me kokën tënde derisa të kthehesh!

‑ Mos u merakos, o i Dërguar i Allahut ‑ i thashë.

...Vazhdova të përvidhem nëpër errësirë derisa hyra në mesin e ushtrisë armike dhe u shtira sikur isha njëri prej tyre.

Nuk vonoi shumë dhe Ebu Sufjani u ngrit që t’iu flasë atyre dhe tha: ‑ O paria e kurejshitëve! Do t’ua them juve ca fjalë, por kam frikë se mos këto fjalë do t’i arrijnë Muhammedit. Le të shikojë secili prej jush bashkëulësin e vet që të jeni të sigurtë se s’ka prej tyre në mesin tonë.

Atëherë, unë reagova me shpejtësi, duke e kapur përdore atë që ishte ulur pranë meje dhe e pyeta: - Kush je ti? - Filani, i biri i filanit ‑ ma ktheu ai.

Pastaj Ebu Sufjani vazhdoi e tha:

‑ O paria e kurejshitëve! Nuk i kemi punët mirë. Kafshët na kanë ngordhur, hebrenjtë e fisit Benu Kurejdha na e kanë kthyer shpinën, era e fortë na shkatërroi ashtu siç po e shihni edhe ju, pran­daj ngrihuni të ikim prej këtu, sepse unë do të tërhiqem i pari. Pas këtyre fjalëve, Ebu Sufjani hipi mbi devenë e tij, ia zgjidhi frerët dhe e goditi me qëllim që të ngrihet.

Po të mos më kishte urdhëruar i Dërguari i Allahut që të mos ndër­marr asgjë, në atë çast do ta vrisja Ebu Sufjanin me shigjetën time.

Atëherë u ktheva te Pejgamberi a.s. dhe e gjeta duke u falur. Pa­si përfundoi namazin, u ula pranë Resulullahut dhe ia tre­gova lajmet e kurejshitëve. U gëzua aq shumë, saqë u ngrit në këm­bë duke e falënderuar dhe lartësuar Allahun xh.sh. për ndihmën e Tij.

*  *  *

Hudhejfe ibnul Jemani, gjatë tërë jetës së tij kurrë nuk i zbuloi sekretet e Resulullahut s.a.v.s. mbi hipokritët.

Prijësit (halifët) e muslimanëve shpeshherë konsultohe-shin me të lidhur me çështjet e hipokritëve, saqë Omeri r.a. kur vdiste di­kush prej muslimanëve pyeste: - A ka ardhur Hudhejfeja t’ia falë na­ma­zin e xhenazes? Nëse i thonin po, atëherë ia falte edhe ai, e nëse i thonin jo, atëherë dyshonte dhe nuk dilte t’ia falte namazin atij të vdekuri.

Njëherë Omeri r.a. e pyeti: - A është në mesin e punëtorëve të mi dikush prej munafikëve?!

‑ Po, është një, - i tha Hudhejfeja.

‑ Atëherë, më trego ‑ e luti Omeri r.a.

‑ Jo, nuk mund ta bëj këtë, - ia ktheu Hudhejfeja.

Mirëpo, thotë Hudhejfeja, - sikur dikush ta kishte inspiruar Ome­rin për atë munafik, ai menjëherë e gjeti dhe e përzuri.

*  *  *

Sigurisht se shumë pak njerëz e dinë se Hudhejfeja çli­roi Nehavendin, Dejnuren, Hamedhanin dhe Rrejjen, qytete të mëdha persiane, dhe ishte shkaktar i bashkimit të muslima-nëve në një mus‑haf, kur njerëzit gati sa filluan të përçahen në Librin e Allahut.

Përkundër të gjitha këtyre, Hudhejfe ibnul Jemani kishte frikë të madhe për vetveten nga dënimi i Allahut xh.sh.

Kur e rëndoi sëmundja e vdekjes, disa shokë i erdhën në vizitë në mes të natës:

‑ Çfarë kohe është tani? ‑ i pyeti ata.

‑ Jemi afër mëngjesit ‑ iu përgjigjën.

Atëherë, Hudhejfeja u lut dhe tha: ‑ Kërkoj mbrojtjen e Alla­hut nga mëngjesi që më shpie në zjarr (xhehenem), kërkoj mbroj­tjen e Allahut nga mëngjesi që më shpie në zjarr (xhehenem)!

Pastaj tha: ‑ A e sollët qefinin?

‑ Po ‑ i thanë ata.

‑ Mos e teproni me qefin ‑ u tha ai, - se nëse kam ndonj mirësi tek Allahu, e ndërrroj atë me ndonjë më të mirë, e nëse është e kundërta, atëherë do të mbesë edhe pa të, dhe vazhdoi: - O Zot! Ti e di se më shumë e kam dashur varfërinë se pasurinë, modestinë se krenarinë dhe vdekjen më shumë se jetën.

...Dhe duke lëshuar frymët e fundit të jetës tha:

“I dashuri shkon tek i dashuri (tek ai që është përmalluar për ta parë e takuar). Do të shpëtojë ai që pendohet.”

‑ Allahu e mëshiroftë Hudhejfe ibnul Jemanin!

‑ Ishte vërtet shembull dhe ideal i lartë për brezat që do të vijnë!

Abdurr Rrahman Rafet El Basha

Përktheu: Sabri Bajgora