TUFEJL IBNU AMR ED‑DEVSIJ

“O Zoti im, bëji atij një shenjë që do t’a ndihmojë në bamirësi!”

Nga lutja e Pejgamberit a.s. për të.

Tufejl ibnu Amr Ed‑Devsij, ishte prijës i fisit Devs në kohën e injo­rancës (në periudhën paraislame), njëri prej njerëzve më me auto­ritet të parisë arabe dhe prej njerëzve më të ndershëm, të rrallë, të asaj kohe.

Tek ai asnjëherë nuk hiqej vorbulla nga zjarri, dhe as nuk mbyllej de­ra e shtëpisë para mysafirëve.

Ushqente të uriturit, siguronte të frikësuarit dhe streh-onte ata që kërkonin strehim.

Përveç kësaj, ai ishte mendjehollë, i zgjuar, poet i ndje-shëm dhe orator.

*  *  *

Një ditë prej ditësh, Tufejli u largua nga vendbanimi i popullit të tij në “Tuhame” dhe u nis për në Meke. Në atë kohë rrëmuja e luftës ndërmjet Pejgamberit a.s. dhe pabe-simtarëve kurejshit kishte arritur kulmin. Secila palë dëshiro-nte të përfitonte në anën e vet sa më shumë miq dhe aleatë. Ndërsa Pejgamberi a.s. i lutej Krijuesit të vet, e arma e tij e vetme ishte besimi i vërtetë.

Pabesimtarët kurejshit i ishin kundërvënë thirrjes së tij, e luftonin me çdo mjet dhe në çdo mënyrë i largonin njerëzit nga feja.

Tufejli u gjet në këtë luftë i papërgatitur dhe do të hyjë në të pa ndonjë qëllim të caktuar.

Ai nuk kishte ardhur në Meke për këtë qëllim, e as që i kishte shku­­ar ndërmend ndonjëherë për konfliktin e mëpar-shëm ndërmjet Muhammedit dhe kurejshitëve.

Rreth këtij konflikti, Tufejli përjetoi një ndodhi që konside­ro­het prej tregimeve më të çuditshme. Ta dëgjojmë pra.

Tufejli tregon e thotë:

Arrita në Meke. Posa më panë, paria e Mekës u nisën nga unë. Më pritën shumë mirë dhe më nderuan me një mikpritje që nuk mba­het në mend.

Pastaj u tubuan rreth meje më të zgjedhurit e kurej-shitëve dhe më thanë:

- O Tufejl! Ti erdhe në vendin tonë. Ky njeri, i cili pretendon se është Pejgamber, na ka përçarë dhe na ka prishur. Ne kemi frikë se mos do të ndodhë me ty dhe me popullin tënd ajo që na ka ndodhur neve. Kujdes, e mos fol me atë njeri! As mos dëgjo prej tij asgjë, sepse ai ka disa fjalë, të cilat i ngjajnë magjisë: e ndan fëmijën prej prindit, vëllanë prej vëllait e gruan prej burrit. 

*  *  *

Tufejli pastaj vazhdon e thotë:

- Betohem në Allahun se, derisa më tregonin lajme të çuditshme për të dhe duke më frikësuar mua dhe popullin tim për veprat e tij të çuditshme, vendosa që të mos i afrohem atij, të mos i flas e as të mos dëgjoj prej tij asnjë fjalë.

Në mëngjes herët u zgjova dhe shkova për të bërë tavaf rreth Qabes, që të kërkoj ndihmë nga idhujt e vndosur në të, ku bënim haxhin dhe i adhuronim ata. Para se të nisesha, i mbylla të dy veshët me pambuk, nga frika se mos do të depërtojnë tek unë fjalët e Muhammedit. 

Mirëpo, posa hyra në Qabe, e pashë Muhammedin duke u falur, e falur që ndryshonte nga të falurit tonë, edhe adhurimi i tij ndryshonte nga adhurimi ynë. Pamja e tij më magjepsi dhe mënyra e adhurimit të tij më mahniti. E pashë veten duke iu afruar atij padashje dhe për një çast e gjeta veten pranë tij. Deshi Allahu të arrijë te veshët e mi ajo që thoshte ai. Dëgjova fjalë tejet të bukura dhe thashë me vete: 

“Medet për ty, o Tufejl!” 

Ti je njeri i mençur dhe poet. Je në gjendje të dallosh të mirën prej të keqes. Ç’të pengon ty të dëgjosh prej këtij njeriu se ç’thotë?  

Nëse ajo që thotë është e mirë, e pranon, e nëse është e keqe, e lë.

Tufejli pastaj vazhdon rrëfimin e tij:

Qëndrova aty derisa u largua Pejgamberi a.s. dhe u nis për në shtë­pinë e vet. U nisa menjëherë pas tij dhe, ndërsa ai hyri në shtë­pinë e tij dhe deshi ta mbyllë derën, e arrita dhe i kërkova leje të hy­j me të. Menjëherë ia fillova bisedës dhe i thashë:

- O Muhammed! Populli yt më ka thënë për ty kështu e ashtu. Be­to­hem në Allahun se më frikësuan prej teje deri në atë shkallë saqë i mbylla të dy veshët me pambuk me qëllim që të mos dëgjoj prej teje asgjë. Mirëpo, deshi Zoti e dëgjova diçka dhe e hetova se është e bukur.

Më trego për çështjen tënde. Pejgamberi a.s. i tregoi në de­ta­je dhe ia lexoi atij kaptinën “El‑Ihlas” dhe “El‑Felek”.  

Tufejli pastaj thotë:

- Betohem në Zotin se asnjëherë nuk kam dëgjuar fjalë më të bu­kura se fjalët e tij dhe as që kam parë njeri me parime dhe mësime më të drejta.

Në atë moment ia dhashë dorën dhe dëshmova se “nuk ka Zot tjetër përveç Allahut, dhe se Muhammedi është i Dërguari i Tij”, dhe kështu hyra në fenë islame.

Tufejli pataj vazhdon rrëfimin e tij:

- Pas kësaj qëndrova një kohë në Meke për t’i mësuar bazat e fesë islame dhe mësova përmendsh disa pjesë të Kur’anit. Kur vendosa të kthehem te populli im, Pejgamberit a.s. i thashë:

- O i Dërguari i Allahut! Fjala ime ka peshë në fi­sin tim. Unë do të kthehem te populli im dhe do t’i ftoj ata në fe­në islame. Lute Zotin të më japë një shenjë, që do të më ndih­mojë në thirrjen time. Atëherë Pejgamberi a.s. tha: “O Zoti im, jepi këtij një shenjë!” 

U nisa për te populli im dhe kur arrita në një vend të lartë, prej ku dukeshin shtëpitë e tyre, në mes të syve të mi u paraqit një dri­të, një si kandil, e thashë:

- O Zoti im, bëje atë jashtë fytyrës sime, sepse kam frikë se ata do të mendojnë se ky është dënim për mua, për shkak të braktisjes së fesë së tyre.

Posa hyra në shtëpinë time, hyri babai im i shtyrë në moshë dhe i thashë: 

- Largohu prej meje, o babai im! Ti nuk je imi e as unë nuk jam yti! 

Babai i habitur ma ktheu:

- Përse, o biri im?! 

Iu përgjigja:

- Unë jam bërë musliman dhe kam kaluar në fenë e Muhammedit a.s.

Babai ma ktheu:

- Në rregull, biri im. Feja jote është edhe feja ime! 

Atëherë i thashë:

- Shko lahu dhe pastroi rrobat, e pastaj eja tek unë që ta mësoj atë që kam mësuar unë.

Babai shkoi e u la, i pastroi rrobat e veta dhe pastaj erdhi. Ia paraqita fenë islame dhe e pranoi. 

Pas tij erdhi gruaja ime, së cilës i thashë: 

- Largohu prej meje, sepse nuk jam yti e as ti nuk je imja! 

Gruaja e habitur ma ktheu:

- Përse?! Të betohem në babanë dhe nënën time?! 

Iu përgjigja:

- Na ka ndarë feja islame. Unë kam pra­nuar Islamin, fenë e Muhammedit. 

Atëherë ajo tha: Feja jote është edhe feja ime.

I thashë: - Shko, pastrohu me ujin e “Dhish‑Shera”! E “Dhish ‑Shera” ishte një idhull i posaçëm për fisin “Devs”, rreth të cilit zbriste ujë nga kodra.” 

Gruaja e habitur ma ktheu:

- Të betohem në babanë dhe nënën time, a mos po u ndodh fëmijëve ndonjë e keqe nga “Dhush‑Shera”? 

Ia ktheva me hidhërim:

- Medet për ty dhe për “Dhush‑Sheran”?! Të thashë shko dhe pas­trohu atje, larg prej syve të njerëzve, e unë të garantoj ty se ai gur i shurdhër nuk është në gjendje të të bëjë asgjë.

Shkoi dhe u pastrua. Pastaj u kthye. Ia paraqita fenë islame dhe e pranoi. 

Pastaj e thirra fisin tim “Devs”, por ata ngurruan t’i përgjigjen thirrjes sime, përveç Ebu Hurejres, i cili ishte më i shpejti në pra­ni­min e fesë islame.

*  *  *

Tufejli pastaj vazhdon e thotë:

Shkova te Pejgamberi a.s. në Meke bashkë me Ebu Hurejren. Po­sa më pa, Pejgamberi a.s. u gëzua për ardhjen time dhe më pyeti:

- Çka ka, o Tufejl?!

Iu përgjigja:

- Zemra të ngurta dhe mosbesim i madh. Në fisin tim “Devsin” ka triumfuar e keqja dhe amoraliteti.

Pejgamberi a.s. u çua, mori abdes, u fal dhe i ngriti duart lart kah qielli. Ebu Hurejre tregon:

“Kur e pashë ashtu, më hyri frika se mos po e mallkon popullin tim e do të shkatërrohet dhe thashë: ”Medet për popullin tim!”

Mirëpo, Pejgamberi a.s. filloi t’i lutet Allahut me këto fjalë:

- O Zoti im, udhëzoje Devsin!!! O Zoti im, udhëzoje Devsin!!! O zoti im, udhëzoje Devsin!!!

Pastaj u kthye kah Tufejli dhe tha:

- Kthehu te populli yt, sillu butë me ta dhe thirri ata në fenë islame!

*  *  *

Tufejli pastaj vazhdon e tregon:

- Derisa unë isha në mesin e fisit Devs duke i thërritur ata në fenë islame, Pejgamberi a.s. u shpërngul në Medinë. Ndërkohë ndodhi lufta e Bedrit, e Uhudit dhe e Hendekut. Një ditë prej ditësh shkova te Pejgamberi a.s. dhe me mua ishin tetëdhjetë shtëpi të fisit Devs, të cilët kishin pranuar fenë islame. Kjo e gëzoi pa masë Pej­gam­berin a.s. dhe na dhuroi një pjesë nga preja e luftës së Haj­be­rit, kurse ne i thamë:

- O i Dërguari i Allahut, na cakto neve krahun tënd të djathtë në çdo luftë dhe le të jetë shenja jonë “mebrur”.

Tufejli pastaj vazhdon rrëfimin e tij:

- Vazhdimisht isha me Pejgamberin a.s., deri në çlirimin e Mekës dhe një ditë prej ditësh i thashë:

- O i Dërguari i Allahut më dërgo te “Dhul‑keffejni”, idhull i Amër ibnu Hamemes, që ta djeg atë... Pejgamberi a.s. më lejoi dhe shkova tek idhulli në krye të një çete të popullit tim.

Posa arrita tek idhulli dhe desha t’ia vë zjarrin, rreth tij u tubuan gratë, burrat dhe fëmijët, e vëzhgonin dhe pritnin se do të gjuajë rru­feja, nëse i bëja çfarëdo dëmi “Dhul‑keffejnit”.

Mirëpo, në prezencën e adhuruesve të tij u drejtova kah idhu­lli dhe nisa të fusë zjarr në brendinë e tij, duke recituar;

“O ‘Dhul‑keffejn’, nuk jam prej adhuruesve të tu.

Lindja jonë është më e vjetër se lindja jote.

Unë e ndeza zjarrin në brendinë tënde”.

Me shkatërrimin e idhullit “Dhul‑keffejn” u shka­tërrua çdo gjë që kishte mbetur nga mosbesimi në fisin Devs dhe i tërë populli pranoi fenë islame.

Pas kësaj ngjarje, Tufejl ibnu Amr Ed‑Devsij mbeti me Pejgam­berin a.s. derisa i Dërguari i Allahut ndërroi jetë.

Pas vdekjes së Pejgamberit a.s. dhe me kalimin e hilafetit në duart e Ebu Bekr Es‑Sidikut, Tufejli me gjithë të birin ishte në shërbim të halifes së Pejgamberit a.s.

Posa filluan luftërat kundër renegatëve të fesë islame, Tufejli u mo­bi­lizua së bashku me të birin e tij, Amrin, në krye të ushtrisë së muslimanëve në luftë kundër Musejleme el‑Kedh‑dhabit.

Gjatë rrugës së tij për në Jemame pa një ëndërr, të cilën ua tre­goi shokëve të vet dhe u tha:

- Unë kam parë një ëndërr. Cili prej jush mund të ma shpjegojë domethënien e saj?

Shokët e pyetën:

- Çfarë ke parë?

Tufejli u përgjigj:

- Pashë se i kisha qethur flokët, një zog doli prej gojës sime, një grua më futi në barkun e saj dhe se djali im Amri filloi të më kër­kojë me të shpejtë, mirëpo diçka e pengoi që të më bash­kan­gjitet.

Shokët i thanë:

- Dhashtë Zoti e të jetë mirë. 

Tufejli iu ktheu atyre:

- Pasha Allahun, sa më përket mua, unë e kam shpjeguar atë.

Sa i përket qethjes së flokëve të mi, kjo do të thotë se mua do të më prehet koka.

Ndërsa shpendi që doli prej gojës sime, ai është shpirti im.

Kurse gruaja, e cila më futi në barkun e saj, simbolizon tokën në brendinë e së cilës do të varrosem.

Por, edhe dëshira ime e kahershme është që të vdes shehid. 

Ndërsa kërkesa e birit tim dhe nxitimi i tij pas meje do të tho­të se edhe ai do të kërkojë të bjerë shehid sikurse unë, me lejen e Zotit xh.sh., mirëpo, ai do ta arrijë këtë më vonë.

Në luftën e Jemames, sahabi i ndershëm, Tufejl ibnu Amr Ed‑ Dev­sij, tregoi trimëri të rrallë, derisa ra shehid në fushën e betejës. Ndërsa i biri i tij, Amri, vazhdoi të luftojë derisa e lodhën plagët dhe iu pre dora e djathtë. Pas mbarimit të betejës, u kthye në Medinë duke lënë në mejdanin e luftës babanë dhe dorën e vet.

Në kohën e sundimit të Omer ibnul Hattabit, Amr ibnu Tufejli shkoi një herë në vizitë tek ai dhe ndërkohë Omerit ia sollën ush­qimin dhe të gjithë njerëzit që ndodheshin aty u ulën në sofrën e Omerit, përveç Amrit, i cili u largua. Kur Omeri vërejti mospre­zencën e tij, pyeti:

- Çfarë ke, o Amr?! Ndoshta ti nuk deshe të ulesh për shkak se turpërohesh prej dorës sate.

Amri u përgjigj:

- Po. O halife (sundues) i besimtarëve...

Omeri, atëherë ia ktheu:

- Betohem në Allahun se nuk do ta kërkoj këtë ushqim derisa mos ta përziesh me dorën tënde të prerë. Betohem në Allahun se nuk është asnjëri në mesin tonë që një pjesë e tij e ka në xhenet, përveç teje, - duke aluduar në dorën e tij.

*  *  *

Ëndrra e rënies shehid i dilte parasysh vazhdimisht, që nga koha kur ishte ndarë prej babait. Kur u zhvillua lufta e Jermukut, Amri nxitoi të marrë pjesë në të, bashkë me të tjerët, dhe në betejë e sipër, në kulmin që kishte arritur lufta, ai ra shehid, gjë që edhe e kishte paralajmëruar babai i tij disa vjet më parë.

Allahu xh.sh. e mëshiroftë Tufejl ibnu Amrin. Ai ishte shehid dhe baba i shehidit.

Abdurr Rrahman Rafet El Basha

SEID IBNU AMIR EL‑XHUMEHIJ

“Seid ibnu Amir El‑Xhumehij është njeriu që bleu ahiretin me dynja dhe preferoi Allahun dhe Pejgamberin e Tij mbi këdo tjetër.”

Historianët

I riu Seid ibnu Amir El‑Xhumehij ishte njëri prej atyre mijërave që kishin dalur në vendin e quajtur “Ten’im”, jo larg Mekës, me ftesën e parisë kurejshite, që të jenë dëshmitarë të ekzekutimit me vdekje të HUBEJB IBNU ADIJJIT, njërit prej sahabëve të Muhammedit a.s., të cilin e kishin zënë tradhtisht kurejshitët.

Fuqia e tij e pafrenueshme rinore i kishte mundësuar të depër­tojë në mesin e turmës, derisa arriti te paria e Kurejshit, ku ishte Ebu Sufjan ibnu Harbi, Safvan ibnu Umeje e shumë të tjerë, të cilët shko­nin në krye të kolonës.

Kjo i bëri të mundur që ta shohë robin e kurejshitëve të lidhur me pranga, ndërsa turma e grave, fëmijëve dhe e të rinjve e shtynin në drejtim të sheshit të ekzekutimit (trekëmbëshit). Këte e bënin në shenjë hakmarrjeje ndaj Muhammedit a.s. për të vrarët e tyre në be­tejën e Bedrit.

Kur turma e madhe arriti me robin e saj në vendin e caktuar për ekze­kutimin e tij, i riu Seid ibnu Amir el‑Xhumehij qëndroi me shtatin e tij të hedhur duke e soditur Hubejbin se si e çonin te trekëmbëshi, ku edhe ia zgjidhën prangat. Atëherë u dëgjua zëri i tij i fuqishëm dhe i qetë në mesin e ulurimave të grave dhe të fëmijëve duke thënë:

“Nëse dëshironi, më lejoni t’i fal dy rekate para se të më ekzekutoni!”

Pastaj e pa Hubejbin se si u kthye kah Qabeja dhe i fali dy rekate. Oh, sa bukur i fali dhe sa mirë i kompletoi!

Pastaj e pa se si iu kthye parisë së popullit duke u thënë:

“Betohem në Allahun, se sikur të mos kishit menduar se po e zgjas namazin nga frika prej vdekjes, do të isha falur më gjatë!”

Më vonë e pa me dy sytë e vet se si populli e masakronte Hubej­bin për së gjalli, duke ia prerë një nga një gjymtyrët e trupit e duke e pyetur:

- A dëshiron që Muhammedi të jetë në vendin tënd e ti të shpëtosh?!

Derisa gjaku shkonte si rrëke prej trupit të tij, Hubejbi përgjigjej:

- Betohem në Allahun se nuk do të dëshiroja të jem i qetë me gruan dhe fëmijët e mi, nëse Muhammedi a.s. theret, qoftë edhe nga një therrë.

Kur i dëgjuan këto përgjigje prej tij, të pranishmit i ngritën duart e tyre dhe brohoritën me zë të lartë: Mbyteni, mbyteni!!!

Pastaj Seid ibnu Amiri e pa Hubejbin se si e qonte shikimin e tij nga qielli, e ai ishte mbi dërrasën e ekzekutimit, dhe lutej duke thënë:

- O Zoti im, mbyti ata, që të gjithë, dhe mos e përjashto asnjë! Pastaj dha shpirt e në trupin e tij nuk mund të numëroheshin të rënat e shpatave dhe të goditurat e shtizave.

***

Kurejshitët u kthyen në Mekke dhe në rrëmujën e ndodhive të reja harruan trupin e Hubejbit dhe vrasjen e tij.

Mirëpo, djaloshi i ri, Seid ibnu Amir el‑Xhumehij, asnjë-herë nuk e hoqi nga mendja Hubejbin.

Hija e tij i paraqitej në ëndërr kur ai flinte, e kur ishte zgjuar ai e shihte hijen e tij. Gjithnjë e kishte parasysh pamjen e tij duke i falur ato dy rekate, të cilat i fali në qetësi, ndonëse ishte para dë­rrasës së varjes dhe gjithnjë i dukej se po e dëgjon zërin e tij kur ai lutej kundër kurejshitëve dhe kishte frikë se mos do ta godasë rrufeja apo diçka tjetër nga qielli.

Rasti i Hubejbit i mësoi Seidin atë që më parë nuk e dinte. Mësoi se jeta e vërtetë është besim dhe luftë dhe se për besimin dhe bindjen tënde vlen të luftosh deri në vdekje.

Mësoi, po ashtu, se besimi i fortë bën çudira dhe mrekullira.

Seidi mësoi se njeriu të cilin aq shumë e donin sahabet e tij patjetër duhet të jetë Pejgamber i përkrahur nga Zoti.

Kur i pa dhe i kuptoi të gjitha këto, Allahu xh. sh., ia hapi zem­rën për Islam. Në një rast, ndërsa ndodhej në një tubim të madh, ai u ngrit dhe e shpalli distancimin e tij nga mëkatet e kurejshitëve, duke i braktisur idhujt dhe bestytnitë e injorancës së tyre dhe e shpalli haptazi se ai e pranoi fenë islame.

***

Më vonë, Seid ibnu Amiri emigroi në Medinë, e shoqëroi Pejgam­berin a.s. dhe ishte pjesëmarrës në betejën e Hajberit dhe në be­tejat e mëvonshme.

Pasi Muhammedi a.s. ndërroi jetë dhe kaloi në jetën e am­shuesh­me, duke qenë i kënaqur ndaj tij, Seidi edhe pas vdekjes së tij mbeti shpatë e mprehtë në kohën e Ebu Bekrit dhe Omerit r.a. Ai ishte shembull i rrallë i besimtarit, i cili e kishte blerë ahire­tin me dynja dhe e kishte preferuar kënaqësinë dhe shpërblimin e Allahut xh. sh. mbi epshet e shpirtit dhe kënaqësitë e trupit.

***

Të dy halifet e Pejgamberit a.s. e njihnin mirë Sied ibnu Amirin, besnikërinë dhe devotshmërinë e tij, e prandaj edhe i dëgjonin këshillat e tij.

Në ditët e para të sundimit të Omer ibnul Hattabit hyri tek ai dhe iu drejtua me këto fjalë:

- O Omer, të këshilloj të kesh frikë Allahun në marrë-dhëniet me njerëzit e jo të kesh frikë prej njerëzve në marrëdhëniet me Allahun. Fjala jote të mos vijë në kundër-shtim me veprën tën­de, sepse fjala më e mirë është ajo të cilën e vërteton vepra!

- O Omer: Bëhu i njëjtë për të gjithë muslimanët, fatin e të cilëve Allahu ta besoi ty, si ndaj atyre që i ke të afërt dhe atyre që i ke të largët. Dëshiroju atë që dëshiron për vetveten dhe familjen tënde. Mos ia dëshiro të keqen atyre, ashtu si nuk ia dëshiron të keqen vetvetes dhe familjes tënde. Bëhu i qëndrueshëm në vështirësi, në emër të së vërtetës. Në rrugën e Allahut mos u frikëso prej qortimit të askujt!

Omeri pastaj pyeti:

- Kush mund ta bëjë këtë, o Seid?! 

Ai u përgjigj:

- Këtë mund ta bëjë një njeri si ti, të cilit Allahu ia besoi fatin e umetit të Muhammedit a.s. dhe në mes tij e Allahut nuk është askush tjetër.

***

Pas kësaj bisede, Omeri r.a. e ftoi Seidin që ta ndihmojë dhe i tha:

- O Seid, unë po të emëroj vali të Himsit.[1] 

Seidi iu përgjigj:

- O Omer, pasha Allahun, mos më drejto nga kjo botë e ta harroj ahiretin!

Omeri i hidhëruar ia ktheu:

- Ç’është me ju?! Më keni varur në qafë tërë këtë barrë (hila­fetin) ‑ udhëheqjen e muslimanëve ‑ e pastaj më lëni vetëm!!

Atëherë Seidi ia ktheu:

- Pasha Allahun, nuk do të lë! 

Pastaj Omeri e emëroi vali të Himsit dhe i tha:

- A të caktoj një pagë të rregullt? 

Seidi iu përgjigj:

- Ç’të bëj me të, o prijës i muslimanëve?! Ajo që më ndahet nga fondi i pasurisë së muslimanëve i plotëson nevo-jat e mia dhe më tepron.

Pastaj shkoi në Hims...

Nuk shkoi shumë kohë dhe erdhi tek Omeri një delegacion nga Himsi, në të cilin ai kishte besim të plotë.

Omeri iu drejtua atyre me këto fjalë:

- Shkruani emrat e të varfërve të Himsit që t’u jepet një ndih­më e cila do t’ua plotësojë nevojat më elementare të tyre.

Delegacioni e përpiloi listën e të varfërve dhe ia dorëzoi Omerit r.a., e në mesin e të varfërve gjendej edhe emri i Seid ibnu Amirit.

Kur Omeri e pa emrin e tij pyeti:

- Kush është ky Seid ibnu Amir?! 

Ata iu përgjigjën:

- Valiu ynë.

Omeri pyeti përsëri:

- Valiu juaj i varfër?! 

Ata u përgjigjën:

- Po, pasha Allahun, kalojnë ditë të tëra e në shtëpinë e tij nuk ndi­zet zjarri.

Duke i dëgjuar këto fjalë, Omeri qau derisa lotët iu bashkuan në mjekër. Mori një mijë dinarë dhe i vuri në një qese dhe tha:

- Përcillni Seidit të falat e mia dhe i thujini: “Halifeja e muslimanëve t’i ka dërguar këto të holla për disa nevoja personale.”

***

Delegacioni shkoi te Seidi dhe ia solli qesen. E shikoi atë dhe kur i pa dinarët filloi t’i largojë duke thënë:

- Ne jemi të Allahut dhe tek Ai do të kthehemi!

Ishte goditur si­kur t’i kishte ndodhur ndonjë fatkeqësi. Kur e vërejti këtë gruaja e tij nxitoi tek ai për t’i dalë në ndihmë dhe e pyeti:

- Çka të ka ndodhur, o Seid?! 

A mos ka vdekur halifeja i muslimanëve?!

Seidi u përgjigj:

- Jo, diçka më e madhe se ajo.

Kur ajo përsëri e pyeti: - A mos kanë pësuar muslimanët disfatë në ndonjëren prej betejave të tyre?!

Seidi përsëri u përgjigj:

- Jo, diçka edhe më e madhe.

Atëherë ajo pyeti:

- Çka mund të jetë më e madhe se kjo?!

Ai u përgjigj:

- Ka hyrë tek unë dynjaja, që të ma prishë ahiretin, dhe hyri e keq­ja në shtëpinë time.

Gruaja tha:

- Largoje atë! ‑ duke mos ditur asgjë për dinarët.

Ai e pyeti:

- A do të më ndihmosh? 

Ajo u përgjigj:

- Po.

Seidi i mori dinarët dhe i ndau në qese të vogla e pastaj ua ndau muslimanëve të varfër.

***

Pas një kohe të shkurtër Omeri shkoi në vizitë në Sham për të pa­rë për së afërmi gjendjen e popullit. Pastaj arriti në Hims, që qu­hej “El‑Kuvejfe” (Kufa e vogël), për shkak të ankesave të shumta të banorëve të Himsit ndaj valive të tyre, ashtu sikurse vepronin banorët e Kufes në Irak.

Me rastin e ardhjes së Omerit r.a. banorët e Himsit kishin ardhur për ta përshëndetur e ai i pyeti:

- Si sillet valiu juaj!

Ata u ankuan dhe përmendën katër çështje, secilën më të madhe se tjetrën.

Omeri tregon e thotë: I bëra bashkë banorët e Himsit dhe va­liun e tyre dhe e luta Allahun që të mos më zhgënjejë në të, sepse kisha besim të madh.

Kur u bënë së bashku tek unë, ata dhe valiu i tyre, u thashë:

- Për çka ankoheni nga valiu juaj? 

Ata u përgjigjën:

- Nuk paraqitet në mes nesh vetëm pasi kalon një pjesë e mirë e ditës.

I thashë: Ç’thua për këtë, o Seid?

Heshti pak e pastaj tha:

- Pasha Allahun, nuk kam dashur të flas për këtë. Mirëpo, pasi po më pyetni, po ju tregoj. Familja ime nuk ka shërbëtor, prandaj unë çdo mëngjes e përgatis brumin dhe e lë një kohë de­risa të vijë e pastaj i gatuaj bukët. Pas kësaj marr abdes dhe dal në popull.

Omeri pastaj pyeti:

- Cila është ankesa tjetër? 

Ata thanë:

- Askujt nuk i përgjigjet në ftesë gjatë natës.

I thashë: Ç’thua për këtë, o Seid?

U përgjigj:

- Pasha Allahun nuk kam dashur ta nxjerr në shesh këtë. Unë ditën ia kam kushtuar nevojave të popullit, kurse natën e kam caktuar t’i bëj ibadet Allahut xh.sh.

Omeri pyeti prapë:

- Cila është ankesa tjetër? 

Ata u përgjigjën:

- Nuk paraqitet te ne një herë në muaj.

E pyeta: Ç’thua për këtë, o Seid?

Ai u përgjigj:

- Nuk kam shërbëtor, o udhëheqës i muslimanëve, dhe nuk kam rroba të tjera përveç këtyre që kam në trupin tim. Këto i laj një herë në muaj dhe i lë të thahen, e kur të thahen i vesh dhe dal në popull dikur vonë, nga fundi i ditës.

Pastaj Omeri pyeti përsëri:

- Për çfarë ankoheni tjetër?

Ata u përgjigjën:

- Shumë herë thellohet në mendime, kur rrimë së bashku, saqë nuk di se ku është.

E pyeta: “Ç’thua për këtë, o Seid?

U përgjigj:

- Isha dëshmitar i mbytjes së Hubejb ibnu Adijjit, kur unë isha pabesimtar. E kam parë se si kurejshitët ia prenin gjymtyrët e tru­pit një nga një dhe i thonin:

“A do të dëshiroje që Muhammedi të jetë në vendin tënd?”

Ndërsa ai përgjigjej:

“Pasha Allahun, nuk do të dëshiroja që unë të jem i qetë me fa­miljen time e me fëmijët e mi e Muhammedi të theret qoftë edhe prej një therre.” Betohem në Allahun se çdoherë që më kuj­tohet ajo ditë dhe i bëj pyetje vetvetes përse nuk i dola në ndihmë, më kap frika se Allahu nuk do të ma falë këtë dhe për këtë arsye kaloj në atë gjendje.

Pas kësaj Omeri tha:

- Falënderimi i qoftë Allahut, që nuk më zhgënjeu në para­gjy­kimet e mia ndaj Seidit.

Pastaj nxori një mijë dinarë dhe ia dhuroi Seidit për t’i plotë­suar disa nga nevojat e tij më elementare.

Kur i pa gruaja e tij tha:

- Falënderimi i qoftë Allahut, i cili na liroi prej shërbimit tënd. Blej gjërat ushqimore dhe merre me pagë një shërbëtor.

Seidi ia ktheu:

- A ke propozim më të mirë se ky?

Gruaja pyeti:

- Cili është ai?! 

Ai u përgjigj:

- Ia japim Atij që na i kthen, atëherë kur ne kemi nevojë shumë të madhe për të.

Gruaja pyeti:

- Kujt?!

- Ia japim dikujt për Allahun, si hua më të mirë.

Gruaja ia ktheu:

- Allahu të shpërbleftë me të gjitha të mirat!

Ende pa u larguar nga tubimi, dinarët i shpërndau në disa qese dhe i tha njërit nga familja e vet:

- Dërgoja këta dinarë të vejës së filanit dhe jetimave të filanit, të varfërve të familjes së filanit dhe atyre që kanë nevojë prej familjes së filanit.

*  *  *

Allahu qoftë i kënaqur me Seid ibnu Amir el‑Xhumehiun. Ai ishte prej atyre që u jepte përparësi të tjerëve para vetvetes, edhe pse ai kishte nevojë për pasuri.

Sed a velit vitae nunc porta iaculis. Aliquam tempus rutrum diam, non tincidunt odio pharetra vitae. Nulla facilisi. Duis sed laoreet dui. Duis a risus nec erat tincidunt feugiat. Cras dui velit, luctus vitae volutpat vitae, vestibulum vitae orci.

Sed a velit vitae nunc porta iaculis. Aliquam tempus rutrum diam, non tincidunt odio pharetra vitae. Nulla facilisi.

Sed a velit vitae nunc porta iaculis. Aliquam tempus rutrum diam, non tincidunt odio pharetra vitae. Nulla facilisi. Curabitur blandit tempus porttitor. Nullam quis risus eget urna mollis ornare vel eu leo. Etiam porta sem malesuada magna mollis euismod. Aenean lacinia bibendum nulla sed consectetur. Duis mollis, est non commodo luctus, nisi erat porttitor ligula.

Sed a velit vitae nunc porta iaculis. Aliquam tempus rutrum diam, non tincidunt odio pharetra vitae. Nulla facilisi.

Donec sed odio dui. Etiam porta sem malesuada magna mollis euismod. Sed posuere consectetur est at lobortis. 

Curabitur blandit tempus porttitor. Nullam quis risus eget urna mollis ornare vel eu leo. Etiam porta sem malesuada magna mollis euismod. Aenean lacinia bibendum nulla sed consectetur. Duis mollis, est non commodo luctus, nisi erat porttitor ligula, eget lacinia odio sem nec elit. 

Vestibulum id ligula porta felis euismod semper. Vivamus sagittis lacus vel augue laoreet rutrum faucibus dolor auctor. Nulla vitae elit libero, a pharetra augue. 

Donec sed odio dui. Etiam porta sem malesuada magna mollis euismod. Sed posuere consectetur est at lobortis. 

Curabitur blandit tempus porttitor. Nullam quis risus eget urna mollis ornare vel eu leo. Etiam porta sem malesuada magna mollis euismod. Aenean lacinia bibendum nulla sed consectetur. Duis mollis, est non commodo luctus, nisi erat porttitor ligula, eget lacinia odio sem nec elit. 

Vestibulum id ligula porta felis euismod semper. Vivamus sagittis lacus vel augue laoreet rutrum faucibus dolor auctor. Nulla vitae elit libero, a pharetra augue.