Destinacioni ynë, bota tjetër

Faqet e saj ishin të zbehta, lëkura i prekte kockat e megjithatë kjo nuk e ndalte atë. Nuk mund ta gjeje kurrë larg leximit të Kuranit. Ajo ishte gjithnjë zgjuar në dhomën ku falej, të cilën babai e kishte përgatitur për të. Në ruku, në sexhde, në këmbë, kjo ishte gjendja e saj çdo ditë.
Sa për mua, unë e kisha mendjen vetëm te revistat e modës dhe novelat.
Kënaqesha duke parë filma, saqë shkuarja te dyqani i videove me qira ishte bërë tipar dallues i imi. Siç thuhet, nëse diçka bëhet zakon i dikujt, njerëzit nisin ta dallojnë prej atij zakoni. Unë isha neglizhuese në përgjegjësitë e mia dhe namazi im karakterizohej nga dembelizmi.
Një natë, pasi kisha tre orë duke parë filma, e fika videon. Ezani po dëgjohej me ëmbëlsi në natën e qetë. Në atë moment, unë u futa nën batanijen time. Që nga dhoma e saj e gjumit u dëgjua zëri i saj. 
“Po?” A dëshiron diçka Nurije?” 
Me një fjalë ajo i prishi planet e mia: “Mos fli pa falur sabahun!” 
“Eh ... ka edhe një orë që të vijë sabahu, ky ishte vetëm ezani i parë.” 
Me ato fjalët e saj të ëmbla, ajo më thirri pranë vetes. Ajo gjithnjë ka qenë e tillë, edhe përpara se të sëmurej dhe të merrte shtratin. 
‘Hanan, a mund të ulesh pranë meje?” 
Nuk mund të refuzoja kurrë një kërkesë të sajën për shkak të sinqeritetit të saj. “Po, Nurije?” 
“Të lutem ulu pranë meje.” 
“Mirë, u ula. Çfarë ke?” 
Me zërin më të ëmbël, ajo nisi të lexojë Kuran: 
“Secili njeri do të shijojë vdekjen, e shpërblimet tuaja u plotësohen Ditën e Kiametit...” (Ali Imran, 185)
Ajo u ndal duke menduar. Pastaj më pyeti: “A beson se ka vdekje?”
“Sigurisht që po.” 
‘A beson se do të mbash përgjegjësi për çdo veprim që bën, sado i madh apo i vogël?” 
“Po, por … Allahu është Falës dhe Mëshirues dhe unë kam gjithë jetën përpara.” 
‘Mjaft Hanan ... a nuk ke frikë nga vdekja dhe befasia e saj? Mendo pak për Hindin. Ajo ishte me e vogël se ti dhe vdiq në aksident rrugor. Po kështu filani dhe filania. Vdekja nuk pyet për moshë dhe mosha jote nuk mund të jetë kurrë një masë e asaj se kur do të vdesësh.”
Errësira e dhomës e mbushi lëkurën time me frikë. “Kam frikë nga errësira dhe tani ti ma fute edhe frikën e vdekjes. Si do të më zërë gjumi tani?  Nurije, mendova se na kishe dhënë fjalën që do të vije me ne për pushime gjatë verës.” 
Zëri i saj u thye dhe zemra e saj u drodh. ‘Ndoshta bëj një udhëtim të gjatë këtë vit Hanan, por diku tjetër. Ndoshta. Jetët tona janë në dorë të Allahut dhe ne i përkasim Atij.” 
Sytë e mi u mbushën me lot, të cilët rrëshqitën poshtë në faqe. Unë mendova për sëmundjen e vjetër të motrës sime, se si doktorët e kishin informuar tim atë privatisht se nuk kishte shumë shpresë se Nurija do ta linte pas sëmundjen. Megjithatë, asaj nuk i kishin treguar. Kush ia tregoi asaj? Apo ajo e ndiente të vërtetën? 
‘Çfarë po mendon Hanan?’ Zëri i saj ishte i mprehtë. ‘A mendon se po e them këtë vetëm pse jam sëmurë? Ndoshta unë mund të rroj më gjatë se njerëz që nuk janë të sëmurë. E ti Hanan, edhe sa vite do të jetosh? Njëzetë vjet ndoshta? Dyzetë? Po pastaj?’ Në errësirë ajo u zgjat për të kapur dorën time dhe e shtrëngoi lehtë. ‘Nuk ka dallime mes nesh; të gjithë kemi për ta lënë këtë botë për të jetuar në Xhenet ose për të vuajtur agoninë e Xhehenemit. Dëgjo Fjalën e Allahut: 
“...e kush shmanget zjarrit e futet në xhennet, ai ka arritur shpëtim.” (Ali Imran, 185) 
E lashë dhomën e motrës e trullosur; fjalët e saj jehonin në veshët e mi. “Allahu të udhëzoftë Hanan – mos harro namazin.” 
Ora tetë e mëngjesit. Në derën e dhomës time po trokisnin. Unë zakonisht nuk zgjohem në këtë orë. Të qara. Hutim. O Allah, çfarë ndodhi? 
Gjendja e Nurijes ishte rënduar shumë pas sabahut dhe e kishin dërguar menjëherë në spital.... Të Allahut jemi dhe tek Ai do të kthehemi.Nuk do të bënim ndonjë udhëtim këtë vit. Ishte e shkruar ta kaloja verën në shtëpi. 
Pas një kohe të gjatë...
Ishte ora një e drekës. Mamaja telefonoi në spital. ‘Po. Mund të vini ta shihni tani.’ Zëri i babait kishte ndryshuar dhe mamaja e ndjeu se diçka kishte shkuar keq. U nisëm menjëherë. 
A ishte kjo ajo lagjja ku unë dilja zakonisht dhe më dukej e shkurtër? Përse ishte kaq e gjatë tani? Ku kishin shkuar turmat e gëzuara të njerëzve dhe trafiku që më jepte mundësinë të shihja majtas-djathtas? Të gjithë ishin zhdukur. Mamaja ime tundte kokën duke qarë, teksa lutej për Nurijen. Arritëm në hyrjen e spitalit.
Një burrë ishte duke rënkuar, një tjetër kishte bërë aksident, ndërsa një i tretë i kishte sytë si të ngrirë dhe nuk mund të thoshe a ishte i gjallë a i vdekur. Ne hipëm lart në dhomën e Nurijes. Ajo ndodhej në përkujdesje intensive.
Infermierja na u afrua dhe na tha: ‘Do t’ju çoj tek ajo.” Teksa ecnim nëpër korridor, infermierja nisi të tregonte se sa vajzë e mirë ishte Nurija. Ajo i dha zemër mamasë sime se gjendja e Nurijes ishte përmirësuar në krahasim me mëngjesin.
‘Më vjen keq. Jo më shumë se një vizitor në dhomë.’ Kjo ishte njësia e përkujdesjes intensive. Përmes dritares së vogël në derë dhe përtej veshjeve të bardha arrita të shoh sytë e motrës sime. Mamaja po rrinte pranë saj. Pas dy minutash, mamaja doli pa qenë në gjendje të mbante lotët. 
‘Mund të hysh dhe t’i japësh selam, me kusht që nuk ke për të folur shumë”, më thanë. “Dy minuta mjaftojnë.”
“Si je Nurije? Ti ishe shumë mirë dje motra ime, çfarë ndodhi?” I shtrënguam duart njëra-tjetrës. “Edhe tani jam mirë, elhamdulilah.”“Elhamdulillah ... por ... duart e tua janë kaq të ftohta.” 
U ula përkrah saj në shtratin e saj dhe i vura gishtërinjtë e mi në gjurin e saj. Ajo e largoi gjurin.
“Më fal, a të lëndova?” “Jo, vetëm se po kujtoja fjalët e Allahut: “E t’i puqet kofsha për kofshe (t’i vështirësohet gjendja).” (Kijame, 29)
... Hanan, lutu për mua. Ndoshta së shpejti për mua do të vijë dita e parë e ahiretit. Është një udhëtim i gjatë dhe nuk kam përgatitur shumë vepra të mira në valixhen time.’ 
Një lot rrodhi nga syri dhe ra në faqe nga fjalët e saj. Unë qava dhe ajo qau bashkë me mua. Dhoma u mjegullua dhe na la ne motrat të qanim së bashku. Rrëke lotësh ranë në  pëllëmbën e motrës sime, të cilën unë e mbaja me dy duart e mia. Babai tani po shqetësohej më shumë për mua.
Unë nuk kisha qarë kurrë ashtu. 
Nga dhoma ime pashë diellin e kësaj dite të dhimbshme tek perëndonte. Heshtja shtrihej kudo, edhe në korridorin e shtëpisë. Në dhomën time erdhi një kushërirë, edhe një tjetër... Vizitorët ishin të shumtë dhe të gjithë zërat poshtë përziheshin me njëri-tjetrin. Vetëm një gjë ishte e qartë: Nurija kishte vdekur! 
U ndala së dalluari se kush erdhi e kush iku. Nuk mund të mbaj mend se çfarë thanë. O Zot, ku gjendem? Çfarë po ndodh? Tani as të qaja nuk kisha më fuqi.
Nga fundi i asaj jave pastaj më treguan se çfarë kishte ndodhur. Babai më kishte marrë dorën që t’i jepja Nurijes lamtumirën e fundit dhe unë e kisha puthur atë në kokë. 
Megjithate, mbaj mend vetëm një gjë :pamjen e saj në atë shtrat, në të cilin ajo do të vdiste. Mbaj mend ajetin që recitoi ajo: 
“E t’i puqet kofsha për kofshe (t’i vështirësohet gjendja).” (Kijame, 29). Dhe e dija shumë mirë vërtetësinë e ajetit vijues: “Atë ditë vetëm te Zoti yt shkohet.” (Kijame, 30) 
Atë natë hyra në dhomën ku ajo falej. Duke parë dollapët e qetë dhe pasqyrat e heshtura, nisa të mendoja per atë që kishte ndarë të njëjtin bark me mua. Nurija ishte motra ime binjake. 
Fillova të kujtoja se me kë i kisha ndarë dhimbjet e mia. Kush më kishte dhënë zemër në ditët e mia të vështira dhe kush ishte lutur për udhëzimin tim dhe kishte harxhuar aq lot duke më treguar për net e net për vdekjen dhe ditën e llogarisë. Allahu na shpëtoftë! 
Sonte është nata e parë e Nurijes në varr. O Allah, ki mëshirë për të dhe ndriçoja varrin! Ja ku është Kurani i saj dhe sixhadeja e saj... e ja ku është fustani ngjyrë trëndafili që ajo më tha se do ta fshihte deri ditën e parë të martesës, fustani që ajo donte ta ruante vetëm për bashkëshortin e saj.Nisa të kujtoja motrën dhe nisa të qaja për të gjitha ditët që kisha humbur. Iu luta Allahut të kishte mëshirë për mua dhe të pranonte pendimin tim e të më falte. Iu luta Allahut qe Nurijes t’ia lehtësonte jeten e varrit, ashtu siç lutej ajo gjithnjë në lutjet e saj. 
Në atë moment, u ndala. E pyeta veten: “Po sikur të kisha vdekur unë? Ku do të kisha shkuar?” Frika më mbuloi dhe lotët nisën të rridhnin sërish. Allahu është më i madhi! Allahu është më i madhi!
Ezani i parë u dëgjua butësisht nga xhamia. Sa bukur tingëlloi tani! U ndjeva e qetë dhe e çliruar teksa përsëritja fjalët e myezinit. Vura shaminë dhe u çova të falja sabahun. U fala si të ishte namazi im i fundit, namazi im i lamtumirës ashtu siç ishte falur Nurija. Ai kishte qenë sabahu i fundit i saj. Tani dhe në të ardhmen, deri në fund të jetës sime, inshallah, nëse gdhihem në mëngjes, nuk do ta llogaris veten se mund të jetoj deri në mbrëmje dhe në mbrëmje nuk do llogaris se do të çohem në sabah.
Të gjithë ne do të bëjmë të njëjtin udhëtim si Nurija – çfarë kemi përgatitur për të?

 

Abdulmalik Al-Kasim
Përktheu: Eglantina Muça 

 

A mundet një musliman të pengoj fitoren e tërë umetit?    


I ulur në vetmi, i brengosur me lajmet për muslimanët dhe fatkeqësinë që po i ndodh atyre, dëgjova një zë nga brendia ime duke thënë: ti je njëri nga fajtorët. Ti je arsyeja pse ne nuk e arrijmë fitoren. Ti je faktori kryesor për gjënë me të cilën po përballen muslimanët sot.

Unë u përgjigja: Unë! Si ka mundësi! Unë jam vetëm një rob i dobët i Allahut, një rob që nuk ka forcë në duart e tij. Nëse unë provoj t’i urdhëroj njerëzit ata kurrë nuk do të me dëgjojnë, madje edhe nëse provoj t’i këshilloj ata nuk do ta marrin parasysh këshillën time.

Me shpejtësi ky zë u kthye duke më ndërprerë: janë mëkatet tua që e kanë rraskapitur melekun që është në anën tënde të majte: ai është i lodhur dhe i mërzitur duke shkruar mëkatet ne librin tënd. Është dita dhe nata jote në betejën e mosbindjes ndaj Allahut. Është largimi yt nga veprat e mira dhe veprimi i mëkateve.

Unë: Çfarë kam bërë që më fajëson për gjithë këtë; të thuash se unë jam pengesë për fitoren e muslimanëve?

Brendia ime: Rob i Allahut, për emër të Allahut, nëse filloj t’i numëroj çfarë ke bërë do të më merr shumë kohë. Por më lejo të të pyes, A e falë namazin e sabahut me xhematë?

Unë: Po, ndonjëherë, por më shpesh mungoj.

Brendia ime: E shef! Këtu është çështja; ti e kundërshton vetveten. Si pretendon se mund të shkosh në xhihad kur ti dështon në xhihad me nefsin tënd, kur dihet se xhihadi me vetën tënde nuk të kushton me jetë as me para? Të kushton vetëm disa minuta për të falur dy rekatë namaz që janë të obligueshme nga Allahu. Si mund të thërrasësh për xhihad kur ti nuk i praktikon faljen e pesë kohëve të namazit? Kur ti nuk mund t’i falësh namazet sunnete? Kur nuk lexon së paku disa ajete të Kur’anit për çdo ditë? Kur ke harruar për dhikrin e mëngjesit dhe të mbrëmjes? Kur nuk mund ta ndalosh vetën nga te shikuarit e asaj që Allahu e ka ndaluar? Kur nuk je i sjellshëm me prindërit e tu? Kur nuk mbanë lidhje të mira me të afërmit tuaj?

Si mund te thërrasësh për aplikimin e Sheriatit në vendin tënd kur ti nuk e zbaton atë ne vetën tënde dhe familjen tënde? Ti nuk ke frikë Allahun në sjellje me familjen tënde, ti nuk i ndihmon ata në pasimin e besimit të vërtetë, ti nuk brengosesh për furnizimin e tyre nga paratë që janë fitim hallall. Dhe duke e vepruar këtë bëhesh nga njerëzit, për të cilët Allahu ka thënë: Dhe ju e doni bollëkun (pasurinë e shumtë) me një dashuri të tepruar. Por ju keni gënjyer, mashtruar dhe thyer premtimin, tani meritoni dënim nga Allahu.

Unë: ( e ndërpreva ) Dhe çfarë ka te bëjë kjo me fitoren? A mundet një musliman të pengoj fitoren e tërë umetit?

Brendia ime: Posi!! Natyrisht, për këtë janë qindra milion si ti – me përjashtim të atyre që i ka mëshiruar Allahu i Madhërishëm, janë me qindra milion që pasojnë konceptin e njëjte si ti. Ata nuk brengosen për bindje ndaj Allahut. Ata nuk i frikësohen Allahut dhe e kërkojnë fitoren me arsye se ka myslimanë tjerë që janë besimtarë më të mirë. Por e vërteta e dhembshme është se të gjithë janë po aq të këqij – përveç atyre mbi të cilët Allahu ka lëshuar mëshirë. A nuk e din, o rob i Allahut se kur shokët e të Dërduarit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, kërkuan fitoren dhe nuk e arritën atë, ata e kuptuan se në mesin e ushtrisë së  tyre ishte dikush që ka bërë një punë të keqe.

E si është puna me umetin që është zhytur në të gjitha llojet e mëkateve; të vogla dhe të mëdha?! A nuk e sheh çfarë po i ndodhë umetit nga lindja deri në perëndim?

Thellësisht i prekur, me lot në sy, për atë se asnjëherë nuk e kam imagjinuar që unë, njeriu që e do Allahun dhe të dërguarin e Tij, që e do Islamin dhe te gjithë muslimanët mund te jem një nga arsyet e dështimit të muslimanëve. Që unë mund të jem pjesëmarrës në lumin e gjakut të myslimanëve të pafajshëm në shumë vende islame.
Gjithnjë ka qenë e lehtë për mua të fajësoj një udhëheqës, princ, ministër ose ndonjë përgjegjës në shtet, por asnjëherë nuk kam menduar fillimisht për gabimet e mia dhe asnjëherë nuk kam menduar çfarë ka thënë Allahu: "... Me të vërtetë, Allahu nuk e ndryshon gjendjen e një populli, derisa ata të ndryshojnë ç'kanë në vetvete..” (Err-Rra’d, 11)Kështu unë i thashë vetës: Falënderimi i takon Allahut që më dha këtë shpirt vetëqortues. 
Pastaj e pyeta: Çfarë më këshillon të bëjë?

Brendia ime: Fillo me vetën tënde. Kryej rregullisht faljen e pesë kohëve të namazit të obligueshëm. Paguaj zekatin, bëhu i sjellshëm me prindërit, përpiqu të jesh afër Allahut duke falur namaze sunete etj. Shfrytëzo çdo mundësi për të qenë afër Allahut duke mos neglizhuar veprat si të parëndësishme (imtësi). Kujtoje se një buzëqeshje në fytyrën tënde është sadaka. Mos kërko nga njerëzit të bëjnë asgjë të cilën ti vet nuk e praktikon. Mos fillo të thërrasësh për aplikimin e Sheriatit, përveç nëse je shembull për të mirë në zbatimin e Sheriatit në shtëpinë, në punën tënde dhe kudo. Mos kërko nga udhëheqësit që të shpallin xhihad kur ti ke dështuar në xhihad me vetën tënde. Mos iu shmang përgjegjësisë duke fajësuar të tjerët. Ndryshoje në fillim vetën, pastaj të tjerët do të  pasojnë ty. Bëhu shembull i mirë kudo që të shkosh. Nëse e shpenzon kohën duke fajësuar të tjerët, të lutem ndalu – faleminderit shumë- Allahu të shpërbleftë- por është bërë aq shumë kritikë tashme. Gjithmonë fillo duke ndryshuar vetveten. Pas kësaj lute Allahun sinqerisht për të dhënë fitoren dhe për të  ndihmuar të gjithë muslimanët që janë pasues te sunetit. Në këtë mënyrë ti do të jesh në mesin e atyre që Allahu i ka përmendur në Kur’an: “O besimtarë , nëse ju ndihmoni (fenë) e Allahut, Ai u ndihmon juve dhe ua forcon këmbët tuaja.” (Muhamed, 7)

E drejtoj fytyrën time nga Allahu duke e lutur Atë për falje, dhe duke i fshi lotët them: O Allah, jam penduar. Unë jam kthyer tek Ti, lejo të hapet për mua një faqe e re, një jetë e re, të cilën do ta filloj me dy rekate namaz në mes te natës duke tu lutur që të më bekosh gjithmonë me namaz te natës!



Autor: Abd Al-Kareem Al-Kateb          
Përktheu nga anglishtja: Bujar Gjikokaj

Parimet për qëndrimin e muslimanit gjatë sprovave

Falënderimi i takon vetëm All-llahut, subhanehu ve teala, i Cili thotë: "Secilit popull Ne i dhamë ligj (fetar) që ata të veprojnë sipas tij, pra le të mos polemizojnë (popujt e tjerë) me ty, për këtë çështje (për çështjen e Sheriatit Islam), e ti thirri te Zoti yt, se pa dyshim ti je në një rrugë të drejtë, e nëse ata të kundërshtojnë ty, ti thuaju: All-llahu di më së miri për këtë që ju po veproni. All-llahu do të gjykojë mes jush në ditën e kijametit për atë që kundërshtoheshit" (Haxh: 67-68)

Dëshmoj se s’ka Zot që meriton të adhurohet pos All-llahut, i Cili nuk ka shok, dëshmi e cila futet në zemër dhe e din atë që e do All-llahu, subhanehu ve teala.

Dëshmoj se Muhammedi është rob dhe i dërguari i Tij, përgëzuesi dhe qortuesi, lum për atë që kapet për Sunnetin dhe ndjek gjurmët e tij. Paqja dhe mëshira e All-llahut qofshin mbi atë, shokët e tij dhe mbi gjithë ata që e ndjekin rrugën e tij deri në Ditën e Gjykimit.

Vëllezër të dashur! Kërkoni mbrojtje nga All-llahu prej sprovave të cilat rrezikojnë fenë, mendjen, trupin dhe çdo te mirë. Kërkoni mbrojtje nga All-llahu prej sprovave, sepse në to s’ka të mira asnjëherë, pejgamberi, alejhis-selam, ka kërkuar mbrojtje nga sprovat dhe tjerëve ua ka tërhequr vërejtjen nga kjo vepër.

Imam Buhariu në librin e tij (Sahih el-buhari) përmend kapitullin e sprovave duke filluar me ajetin kuranor: "Keni frikë All-llahun nga fitneja (sprova) e cila nuk i godet vetëm ata që kanë bëre padrejtësi"

Nga ajeti kuranorë kuptojmë se kur të vjen sprova nuk e godet vetëm atë që ka bërë padrejtësi, por i godet të gjithë dhe s’mbetet për të thënë asgjë. Obligohemi që t'ua tërheqim vërejtjen para se të ndodhë kjo dhe të largohemi nga çdo gjë e cila na shpie drejt sprovës, sepse prej shenjave të ditës se kijametit janë edhe sprovat e shumta, ashtu siç na lajmëron Muhammedi alejhis-selam: "Koha kalon shpejt, pakësohen veprat, shtohet koprracia dhe dalin në shesh shumë sprova."

Nga mëshira e Muhammedit, alejhis-selam, për ne është se ai na ka tërhequr vërejtjen për të gjitha sprovat, ashtu siç na ka tërhequr vërejtjen edhe All-llahu, subhanehu ve teala, ku thotë: "Keni frikë All-llahun nga sprova e cila nuk i godet vetëm ata që kanë bërë padrejtësi."

Ibën Kethiri në tefsirin e tij thotë: Ky ajet edhe pse u drejtohet sahabëve, është i përgjithshëm për të gjithë myslimanët, sepse Muhammedi, alejhis-selam, na ka tërhequr vërejtjen për sprovat. Alusi në tefsirin e tij thotë: "sprova" në ajetin e lartpërmendur është shkoqitur me disa komentime: mudahene (te lëshuarit pe) në urdhërimin në të mirë, të ndaluarit nga e keqja, ndarja, përçarja dhe mos ndalimi nga risitë.. e kështu me radhë. Thotë: "Çdo kuptim është sipas një vendi dhe sipas rrethanave." Nëse është koha e ndarjes dhe përçarjes, le t'ia tërheq vërejtjen secili njëri-tjetrit me fjalën e All-llahut: "Keni frikë All-llahun nga sprova e cila nuk i godet vetëm ata që kanë bërë padrejtësi."

Mu për këtë dëshiruam t’ju përkujtojmë për këtë çështje, ngase po e shohim zgjimin islam në trojet tona, e cila po qëndron në çështjen e tevhidit dhe thirrjen në të. Pra siç shohim është e domosdoshme t’ju përkujtojmë juve dhe vetën tonë që të merremi me dituri të dobishme dhe akiden (besimin) e selefu salih (të parëve tanë).

Me të vërtetë ky zgjim është zgjim prej të cilit shpresojmë se do ta përhapim fenë e All-llahut, subhanehu ve teala, duke ua bërë të dashur ketë fe njerëzve, ku shpresojmë të jetë stabile mbi dituri të dobishme, ngase rinia jonë është kureshtare për diturin e dobishme dhe fjalëve të ehli sunetit.

E shoh të domosdoshme që t’ju përkujtoj dhe t’ju sqaroj atë që e di prej të pareve tanë (selafu salih) të cilët kanë ndërtuar mbi fjalët e All-llahut dhe Muhammedit alejhis-selam. Paraqitja e sprovës në pajtim me atë që donë All-llahu dhe Muhammedi alejhis-selam, nëse nuk shikohet gjendja dhe rezultati i saj, në te ardhmen do të keqësohet nëse dijetarët islam nuk e kanë shikim e drejtë i cili iu mundëson të veprojnë për ndryshimin e kësaj.

Patjetër të kemi kujdes në parimet dhe rregullat e sheriatit, sepse parimet e mbrojnë njeriun që të mos bien në gabim. Nëse i marrim këto parime, rregulla dhe i pasojmë gjurmët e saja do të kemi shumë të mira ku nuk do të pendohemi pos vetëm nëse donë All-llahu, subhanehu ve teala. Patjetër duhet ta njohësh parimi për çdo çështje ashtu që të mundohesh ta mbrosh veten që të mos arrish në atë që nuk e din fundin e saj, apo nuk e din se në çfarë mund të shndërrohet, në të mirë apo në të keqe kjo çështje. Sipas kësaj shohim se patjetër duhet ti ruajmë këto parime dhe rregulla të cilat i ka bërë të qarta ehli suneti.

 

Cili është definicioni i parimit dhe rregullës?

 

Parimi është: rregulli me të cilën njohim çështjet e një kapitulli në të cilin kthehen të gjitha ato çështje."

Rregulli: "ÇËshtje e përgjithshme në të cilin mbështeten çështjet e kapitujve te ndryshme."

 

Mu për këtë është e domosdoshme që ti marrim këto parime dhe rregulla të cilat kanë qenë tek ehli sunneti. Muhammedi, alejhis-selam, thotë: "Ai që do të jeton prej jush do te shohë kundërshtime të shumta, kapuni për Sunetin tim dhe Hulefave Rashidin, kapuni për të me dhëmballa."

Pas vdekjes se Muhammedit, alejhis-selam, sahabët i panë kundërshtimet prej të cilave nuk kanë shpëtuar pos më qëndrimin pran këtyre rregullave të qarta në të cilat ka qenë Muhammedi, alejhis-selam, dhe Hulefatë Rashidinin pas tij.

 

Dobitë e dukshme në marrjen e këtyre parimeve dhe rregullave:

 

DOBIA E PARË: Të pasurit kujdes në parimet dhe rregullat mbrojnë parashikimet e myslimanit ashtu që të mos bie në atë që është në kundërshtim me sheriatin, mbron parashikimin e tij dhe e bënë të përpiktë në të. Nëse myslimani parashikon një çështje pa u mbështetur në parim dhe rregull, mendja e tij do të merre kahe të ndryshme qoftë për veprat e tij, veten, familjen, shoqërinë apo Umetin. Sipas kësaj nënkuptojmë rëndësinë e këtyre parimeve dhe rregullave ngase këto e bëjnë të përpiktë mendjen e myslimanit në parashikimet e tij prej të cilave formohet vepra e tij për familjen, veten ose për shoqërinë e tij.

DOBIA E DYTË: Në kujdesën e këtyre parimeve dhe rregulla ekzistojnë dobi tjera, e ajo është se e mbron myslimanin nga gabimet, sepse ai që vepron sipas mendjes se tij, apo sipas sprovës e cila është paraqitur dhe mundohet ta zgjidh në bazë të mendjen e tij duke mos i pasur parasysh parimet dhe rregullat e Ehli sunetit nuk mundet të sigurohet që të mos bjerë në gabim, e nëse bie në të, përfundimi i tij nuk është i lavdëruar ngase ajo shkallëzohet dhe degëzohet e ndoshta shtohet edhe më shumë. Te kapurit për parime dhe rregulla ka dobi të shumta e prej tyre është se të mbron nga gabimi. Pse? Kush është ai i cili i ka vendosur këto parime dhe rregulla? Ata janë të Ehli sunetit që i kanë vendosur në bazë të argumenteve. Ai që e pason argumentin dhe Ehli sunetin nuk do të pendohet asnjëherë.

DOBIA E TRETË: Prej dobive të këtyre parimeve dhe rregullave, shpëton myslimanin prej mëkati, ngase ai që vepron sipas mendjes së tij, le të mos mendon se është i qëlluar duke neglizhuar në këto parime dhe rregulla. Ti s‘mund të sigurohesh nga mëkati për arsye se nuk mund ta dish se çka mund të ndodhë në të ardhmen për atë që e ke thëne apo ke vepruar sipas mendimit tënd, sipas asaj që e ke parë si të arsyeshme. Mirëpo, nëse vepron sipas asaj që e vërteton argumenti prej parimeve dhe (Usul) esencave të përgjithshme, me lejen e All-llahut do të shpëtosh nga mëkati dhe do të jesh i arsyetuar, sepse ti ke vepruar sipas argumentit.

Mu për këtë vëllezër të dashur në këto tre dobi që i cekëm na bëhet e qartë rëndësia e këtyre parimeve dhe rregullave të cilat do ti sqarojmë në vazhdim. Këto parime dhe rregulla burojnë prej dy gjërave:

E PARA: Teksti që rrjedh nga Kur’ani apo Suneti i Muhammedit, alejhis-selam, që tregon mbi atë parim apo rregull, kurse Ehli suneti i kanë marrë ato argumente të cilat vërtetojnë këto parime dhe rregulla.

E DYTA: Të jetë nga vepra e Muhammedit, alejhis-selam, me të cilën kanë vepruar sahabet, tabiinët dhe Ehli sune vel xhemaa të cilët gjatë paraqitjes së sprovave apo ndryshimit të gjendjes kanë pasur fushëveprim, duke i pasur parasysh argumentet.

Mu për këtë nuk do të devijojnë shikimet tona e as mendimet tona nëse veprojmë ashtu siç kanë vepruar ata në bazë të argumenteve. Kjo është nga mëshira e All-llahut për ne, i Cili nuk na ka lënë pa shembuj (yrnek) të cilën duhet pasuar. Dijetaret e Ehli sunetit paraqesin referencë në kuptim të mendimit dhe fjalëve ngase ata e studiuan ketë fe dhe rregullat e përgjithshme. Nga kjo na bëhet e qartë se marrja e këtyre parimeve dhe rregullave është vaxhib (obligim) të cilat do ti cekim tani. Gjithashtu do të behet e qartë dobia dhe e mira e saj në veten dhe shoqërinë tonë. Kush e pason udhëzimin sipas asaj që e vërtetojnë argumentet, qoftë i bekuar në pasimin e tij, qoftë i bekuar në udhëzimin e tij, dhe s’do të pendohet asnjëherë.

 

Parimet dhe rregullat islame të cilat obligohemi ti pasojmë gjatë sprovave

 

E para:

 

,,Prej parimeve dhe rregullave, nëse paraqiten sprovat, apo ndryshohet gjendja të jesh i mirësjellshëm, i matur dhe durimtar’’

Ky rregull është me rendësi: Të jesh i mirësjellshëm, te jesh i matur dhe të jesh durimtar. Sa i përket cilësisë së parë Muhammedi, alejhis-selam, thotë: "Kudo që përdoret mirësjellja zbukuron, e kudo që s’përdoret keqëson."

Dijetarët islam thonë: Fjala në hadithin e Muhammedit , alejhis-selam, "shej " (diçka apo kudo) është në trajtën e pashquar në formën mohore, e që në esencë përfshinë gjitha sendet, që donë të thotë: mirësjellja është e pëlqyer në çdo çështje.

Muhammedi, alejhis-selam, thotë: "Vërtet All-llahu e donë mirësjelljen në çdo çështje." ketë ia ka thëne Ajshes bijës së Ebu Bekrit, kurse Imam Buhariu në librin e tij e ka titulluar: Mirësjellja në çdo vepër.

Vëlla i dashur je i obliguar të jesh i mirësjellshëm në çdo vepër, të mos jesh i hidhëruar sepse mirësjellja bën që të mos pendohesh asnjëherë, kudo që të jetë prezent mirësjellja zbukuron në mendime, qëndrime, gjykime dhe hakmarrje. Mos u bënë prej atyre që shpejtojnë por je i mirësjellshëm duke mos e harruar hadithin e Muhammedit a.s.. Merre atë që të zbukuron dhe që është e mirë për ty, e mos e merr atë qe është e shëmtuar e cila ta nxjerr nga fjala dhe puna jote mirësjelljen.

Sa i përket cilësisë së dytë, Muhammedi a.s,: eshxhe abdu el kajs i ka thëne: "Ti i posedon dy cilësi te cilat i donë All-llahu dhe i dërguari i Tij, durimi dhe maturinë."

Maturia është një cilësi e pëlqyer, ashtu siç thotë All-llahu s.t: 17

Dijetaret thonë se ky ajet tregon përçmimin e njeriut kur ai shpejton, dhe ai i cili e posedon ketë cilësi është i përçmuar. Sa i përket cilësisë së tretë durimit, e cila cilësi është e lavdëruar gjatë fitnes dhe ndryshimit të gjendjes, është se me durim mundësohet shikimi i gjërave sipas vërtetësisë së saj.

Është vërtetuar në sahih el Muslim, hadithi i Lejth iben Sad nga Musa ibëin Ali nga babai i tij se Musteurid el Kureshi ka qenë Omer iben Asi All-llahu qoftë i kënaqur mbi të ku thotë: Kam dëgjuar Muhammedin, alejhis-selam, duke thëne: ,,Do të ndodhë dita e kiametit, e romakët do të jenë më shumë njerëz."

Omer ibën Asi tha: Shiko se çka po thua! Musteurid el-kureshi i tha: Nuk e them pos atë që ka thënë Muhammedi a.s.. Omer iben Asi i tha: Nëse është e vërtet kjo, është për arsye se ata posedojnë katër cilësi: e para janë më të durueshëm gjatë fitnes (sprovës), e dyta janë më të shpejtit në vetëdije pas goditjes.... Duke treguar edhe cilësi tjera.

Dijetaret islam thonë: Kjo është fjalë e Omer ibën Asit i cili me këtë nuk dëshiron ti lavdëron romakët dhe krishterët mosbesimtar, Jo! Por, për t’ua bëjë të qartë muslimmaneve se mbetja e romakeve duke qenë ata shumë njerëz, në kohen e sprovës, janë më të durueshëm që i bënë t’i shikojnë çështjet ashtu si duhet, duke mos arratisur veten dhe shokët e tyre. Kjo është një vërejtje për ne nga Muhammedi, alejhis-selam, ku nuk do të ndodhë dita e kijametit deri sa romakët të jenë më shume në numër, pse?!

Për arsye se Omer iben Asi thotë: Ata posedojnë katër cilësi: E para, janë më të durueshëm në kohen e sprovave, që do të thotë nëse paraqitet sprove apo ndryshimi i gjendjes, ata janë të durueshëm, nuk shpejtojnë, nuk hidhërohen për ti mbrojtur shokët e tyre krishterë nga vrasja dhe sprova sepse ata e dine se nëse paraqitet sprova është në dëm të tyre, e për shkak të kësaj cilësie mbesin në numër më shumë para ditës së kijametit.

Mu për ketë është për tu çuditur me ne, pse të mos i posedojmë ne këto cilësi me të cilat janë lavdëruar romakët, pasi që ne kemi prioritet për çdo të mirë. Durimi është cilësia e lavdëruar në çdo vepër...ngase i jep shikim mendjes së njeriut gjatë sprovave dhe e tregon mençurin e tij. Ky është parimi dhe rregulli i parë të cilën kanë pasur kujdes Ehli suneti në kohën e sprovave dhe ndryshimit të gjendjes.

 

E dyta:

 

,,Prej parimeve dhe rregullave gjatë paraqitjes së sprovës dhe ndryshimit të gjendjes është mos gjykimi për ndonjë çështje të asaj sprove apo ndryshimit të gjendjes përderisa të arrish perceptimin e çështjes.

 

Rregull: "Dispozita për ndonjë çështje është degë e perceptimit të saj."

 

Ketë rregull e kanë pasur kujdes njerëzit e mençur para dhe pas islamit të cilën rregull e vërteton Kurani: "Mos ju qas asaj për të cilën nuk ke njohuri." që donë të thotë: çështjen për të cilën nuk ke njohuri dhe nuk mund ta perceptosh mos fol asnjëherë e sidomos nëse je udhëheqës apo je i pasuar nga të tjerët.

Siç e dimë kjo rregull përdoret në çështje normale dhe gjendje të ndryshme, e ai i cili është i mençur patjetër të ketë kujdes ketë rregull, kurse ai i cili nuk ka kujdes ketë patjetër do të gabon, sepse feja e All-llahut e ka pranuar ketë rregull dhe e ka bërë të qartë. Për tu bërë sa ma e qartë kjo rregull do të japim disa shembuj:

-Nëse e pyes ndonjërin prej jush: Cili është hukmi (dispozita) e Islamit për shitblerjen e cila ne gjuhën arabe quhet "murabeha", nga folja ,,rebeha’’ që donë të thotë: fitim. Mund të thotë dikush se fitimi është për qëllim, nuk ka asgjë në të.

Dispozita e kësaj çështje është gabim, ngase nuk e ka perceptuar qëllimin e kësaj shitblerje duke menduar se kjo është fitim në shitblerje, për shkak te mos perceptimit të çështjes gabon ne dispozitën e saj.

Dispozita Islame patjetër të ndërtohet mbi një perceptim të vërtet. El-murabeha-është një lloj shitblerje e cila nuk lejohet, e cila shitblerje përdoret në disa banka islamike dhe jo islamike duke menduar se nuk është kamat. Mënyra e kësaj shitblerje është: Te autorizohet dikush dhe pas kësaj të obligohet me kryerjen e premtimit. Premtimin e dhënë duhet ta zbatojë e ky lloj nuk është i lejuar.

Shembull tjetër e cila e bënë të qartë ketë rregull: "Dispozita për ndonjë çështje është dege e perceptimit te saj."

Nëse pyes: Çka është dispozita për xhematin "Dëshmitarët e Jehovanit"?Çfarë do të themi? Nëse keni njohuri do të thoni: Ky xhemat është i devijuar, dhe dispozita e Islamit për ketë xhemat është kështu dhe kështu. Mund të thotë dikush se nuk kam dëgjuar për ketë xhemat dhe në ketë rast nuk ke mundësi të gjykosh, ngase nuk ka perceptuar qëllimin e këtij xhemat; çfarë është ai, cilat janë rregullat e saja, a është ajo islame apo krishtere?

Nga kjo na bëhet e qartë se nuk i lejohet askujt të flasë për çështjet e sheriatit ashtu që ta mbroj veten e tij e sidomos nga mëkati, të mbroj të drejtat e myslimaneve në përgjithësi dhe duke u larguar nga ajo që të mos flas për fenë e All-llahut pa dituri, përveç nëse arrin dy gjëra:

ÇËSHTJA E PARË: Të percepton problemin e duhur në mënyrë të plotë duke mos e ngatërruar me ndonjë problem tjetër e as te mos bashkon në perceptimin dhe kuptimin e tij me ndonjë çështje tjetër sepse ndodhë që disa çështje të jenë të përbashkëta në disa aspekte apo të jenë afër me njëra-tjetrën kështu që kalon mendja në çështjen e ngjashme dhe bien në gabim.

ÇËSHTJA E DYTË: Të di dispozitat e All-llahut dhe Muhammedit, alejhis-selam, përpiktë të saj çështje e jo në atë që është e ngjashme.

Nëse vërtetohet kjo, kemi një pyetje të rëndësishme: Mund të thotë dikush: Si mund të arrij ketë perceptim, si të perceptoj çështjen, dhe nga kush të perceptoj? ÇËshtjet janë të ngjashme e ndoshta nuk mund te gjej atë që do të më bëjë të qartë apo të më jepte perceptim të vërtet. Themi: Perceptimi mbi të cilin ndërtohet dispozita mund të arrihet nga:

E PARA: Nga ai i cili pyet (mustefti), sepse pyetësi është përjetuesi i gjendjes. Nëse pyet dhe shpjegon çështjen arrihet perceptimi, e myftiu ia sqaron dispozitën sipas pyetjes.

E DYTA: perceptimi të jetë i transmetuar nga myslimani i cili është besnik dhe i drejt që nuk cenon drejtësinë e tij, për të mos gabuar në gjykim.

Në paraqitjen e sprovave dhe ndryshimit të gjendjes nuk lejohet të mbështetemi në fjalët e qafirit (mosbesimtarit), qoftë në mjete e informimit, gazetave, revistave apo të ngjashme. Nuk lejohet sipas sheriatit të ndërtohen mbi këto lajme hukmet e sheriatit, por këto ndërtohen mbi lajmin e myslimanit besnik, dhe të drejtë. Hadithet e Muhamedit, alejhis-selam, nuk pranohen përveç nëse zinxhiri është nga ata që janë besnik dhe të përpiktë deri në fund të saj, e nëse është fasiki (mëkatar) nuk merret parasysh fjala e tij, e nëse ai është në zinxhir i cili nuk është i përpiktë dhe i përzien gjërat, nuk pranohet nga ai dhe nuk ndërtohet mbi atë hadith dispozitë e sheriatit. Nga kjo nënkuptojmë rëndësinë e kujdesshme të kësaj rregulle. Pra, esenca e kësaj rregulle është perceptimi i çështjes e cila nuk mund të jetë e vërtet në fe, përveç nëse është nga myslimani i cili është i drejt apo nga vet pyetësi (mustefti) edhe nëse është fasik.

 

E treta:

 

,,Prej parimeve dhe rregullave gjatë paraqitjes së sprovave është që myslimani të jetë i paanshëm dhe i drejtë në të gjitha çështjet’’

 

Është bërë e qartë kjo çështje se drejtësia është e patjetërsueshme në fjalë dhe dispozita, ngase ai që bënë padrejtësi në fjalë dhe dispozita ai nuk pason fenë e All-llahut me të cilën e shpreson shpëtimin.

 

Çfarë do të thotë: Drejtësia dhe çfarë do të thotë paanësia në këtë rregull?

 

Mundet që të vijnë çështje të mira dhe të këqija me aspekte të cilat i dëshiron dhe me aspekte të cilin ti nuk e dëshiron, pastaj ekspozohen dhe peshohen me një peshore të njëjtë dhe në fund jepet dispozita e saj.

Me ketë arrihet ekspozimi i dyanshëm ku mbron njeriun që t'i përshkruaj këtij Dini (Islam) apo All-llahut, subhanehu ve teala, apo ndonjë ligji kosmik që nuk është në pajtueshmëri me atë që urdheron All-llahu, subhanehu ve teala.

Patjetër të ekspozohet e mira dhe e keqja ashtu që të arrihet rezultati i suksesshëm i sheriatit ashtu që të jetë perceptimi, fjala, kuptimi dhe mendimi jot në sprovë, shpëtues, nëse donë All-llahu, subhanehu ve teala.

Kjo çështje është shumë e rëndësishme dhe rregull i cili patjetër duhet kujdesur, ngase ai i cili nuk kujdeset për ketë rregull futet emocioni në zemrën e tij dhe nuk mund te sigurohet që të mos hap derën e emocioneve të tjetrit, ashtu siç thotë Muhammedi alejhis-selam: "Kush vepron një sunet, keq, mëkati është mbi të dhe mëkati i atyre që veprojnë deri në ditën e kijametit."

Fatkeqësi me e madhe është nëse vepra është prej atij që ia përket diturisë se udhëzuar; ngase ai pason injorantin, pason gjysmë nxënësin. Patjetër duhet pasur kujdes ketë rregull në të gjitha çështjet tona, e ai që shpëton nga emocioni, Allahu, subhanehu ve teala, do ta shpëton në ketë dhe botën tjetër.

 

E katërta:

 

Prej parimeve dhe rregullave gjatë paraqitjes së sprovave është ajo që tregon ajeti kuranor: "Kapuni të gjithë për litarin e All-llahut dhe mos u përçani."

 

Muhammedi, alejhis-selam, na e bënte të qartë ketë ajet dhe thotë: "Kapuni për xhematin dhe mos u ndani." Gjithashtu është vërtetuar në hadithin të cilin e transmeton Abdullah bin Ahmedi, se Muhamedi, alejhis-selam, thotë: "Xhemati është mëshirë, kurse ndarja është dënim." Çfarë është ndarja?

Ndarja është në të gjitha llojet e saja, në mendime, fjale ose vepra. Dënim me të cilin All-llahu i dënon ata që kundërshtojnë urdhrin e tij dhe marrin udhëzim tjetër krahas udhëzimit të All-llahut, subhanehu ve teala. Ai që kapet për xhematin e Ehli suneti vel xhemat, pason dijetaret e Ehli sunetit është kapur për xhematin, e ai që ndahet nga ata nuk mund ta siguron veten që të jetë prej atyre që shkuan në ndarje ku dënohet më dënim të All-llahut në ketë dhe boten tjetër. Mu për ketë Muhamedi, alejhis-selam, thotë: "Xhemati është mëshirë, kurse ndarja dënim." Xhemat donë të thotë në të gjithë llojet dhe cilësitë e saja nëse është në udhëzim të drejt, ajo është mëshirë me të cilën All-llahu i mëshiron robërit e tij.

Ndarja është dënim, s’ka të mira në ndarje asnjëherë. Mu për ketë All-llahu thotë: "Dhe kapuni te gjithë për litarin e All-llahut dhe mos u ndahni." Në ajetin që vijon thotë: Le te jetë një grup prej jush që thërret në të mirë dhe urdhëron në të mirë dhe ndalon nga e keqja, e këta janë të shpëtuarit." pastaj: "Dhe mos u bëni si ata të cilët u ndanë dhe u përçanë pasi që iu bë e qartë, e këta kanë dënim të madh."

Vërtet ata të cilët u ndan në fjalët dhe në punët e tyre pasi që iu është bërë e qartë udhëzimi këtyre, nuk mund të sigurohen nga devijimi, nuk mund te sigurohen nga përçarjet dhe nuk mund të sigurohen nga trasimi i rrugës së gabuar.

Nga kjo nënkuptojmë se është e patjetërsueshme të kapemi për xhematin e Ehli sunetit vel xhemaa, të kapemi për fjalët e tyre, të mos dalim nga rregullat dhe parimet e tyre e as nga ajo që kanë vendosur dijetaret e tyre, ngase ata i dinë nga esenca e Ehli sunetit dhe argumentet e sheriatit të cilat nuk i dinë shumë prej njerëzve dhe shumë prej atyre që mendojnë se i përkasin dijes. Dijetaret e Ehli sunetit posedojnë dije të thellë dhe shikim të qëlluar. Te shikojmë se si ka vepruar Abdullah ibën Mesudi kur ai ishte në haxhxh me Othmanin.

Othmani radijallahu anhu e ka plotësuar namazin në Minna, e siç e dimë se sunnet është të shkurtohet namazi i katër reqateve në dy, mirëpo Othmani radijallahu anhu sipas ixhtihadit (hulumtimit) të tij ka parë se nuk duhet të shkurtohet. Iben Mesudi në anën tjetër thoshte: Sunnet është të shkurtohet namazi i cili është katër reqat. Disa nga sahabet i thanë: Si e thua ketë kurse ti po falë me Othmanin katër reqat, Pse? Tha: Polemika është sherr (e keqe). Polemika është e keqe ...,, Tran.Ebu Davudi. Kjo ka ndodhë për shkak se ata kanë kuptuar rregullën e vërtet, rregullën e cila ai që vepron kundër kësaj rregulle nuk mund të siguron veten nga sprova e as nga të tjerët. Iben Mesudi thotë: Polemika është sherr (e keqe).

 

E pesta:

 

Prej parimeve dhe rregullave gjatë sprovave, është se simbolet te cilat ngritën në fitne qofshin nga shteti apo daëtgjive (thirrësit islam), patjetër të peshohen me peshore të sheriatit të vërtet, peshoren e Ehli sunetit vel xhemaa, ku ai i cili peshon me këtë, peshorja e tij do të jetë e saktë...

Ehli sune vel xhema'a posedojnë peshore të saktë me të cilën i peshojnë çështjet, mendimet, gjendjet, mendimet e ndryshme gjatë ndryshimit të gjendjes, e këto peshore ndahen në dy pjesë ashtu siç na e kanë bëre të qartë dijetarët e Ehlu sunetit:

-PJESA E PARË: Peshore me të cilën peshohet islami nga mosekzistimi i tij do të thotë, peshohet me të se a bëhet fjalë për trë vërtetën islame.

Simbolet të cilat ngritën dhe i përkasin fesë Islame janë të shumta, patjetër të peshohen këto simbole, nëse është simbol islam ndërtohen mbi atë dispozita të sheriatit dhe patjetër duhet pasur kujdes duke iu përgjigj asaj që urdhëron All-llahu dhe i dërguari i Tij.

-PJESA E DYTË: Peshore me të cilën njohim plotësin e Islamit nga mosplotësimi i saj, dhe udhëzimi i vërtet i islamit nga mosekzistimi i udhëzimit. Nga pjesa e parë nxjerrim kuffrin (mosbesimin) dhe imanin (besimin): A është simbol islam, apo jo? Nga pjesa e dytë nxjerrim, se ato simbole a janë të drejtuara sipas udhëzimit ashtu siç dëshiron All-llahu, subhanehu veteala, apo në të ka të meta? Nëse bëhet e qartë kjo atëherë mbi atë ndërtohen dispozita te sheriatit në atë peshore.

-Sa i përket PJESËS SË PARË në të cilën peshohet kuffri (mosbesimi) dhe imani (besimi) janë tre peshore:

E PARA: Shikojmë a është vërtetuar apo jo adhurimi ndaj All-llahut i cili nuk ka shok. Sepse esenca e fesë islame tek të gjithë pejngamberet është se ata u dërguan për ta adhuruar vetëm All-llahun i cili nuk ka shok, njëshmëria është esenca e parë e çështjes dhe e fundit. Kush e ngrit simbolin e teëhidit (njëshmërisë së All-llahut) duke e adhuruar vetëm All-llahun, subhanehu ve teala, kjo peshore tregon se ai është mysliman, dhe është simbol islam, duke pasur parasysh peshoret që vijojnë.

PESHORJA E PARË është të shohim se flamuri i cili ngritet, ithtarët e tij e praktikojnë teëhidin apo jo? A adhurojnë tjetër pos All-llahut apo nën atë flamur nuk adhuron tjetër pos All-llahut i Cili nuk ka shok, duke i drejtuar zemrat nga All-llahu, subhanehu ve teala.?

Disa nga komentuesit e Kuranit thonë: "duke urdhëruar në të mirë" do të thotë në tevhid, dhe "duke ndaluar nga e keqja", do të thotë nga shirku, sepse prej gjërave më të mira është të adhurohet vetëm All-llahu, subhanehu veteala, kurse nga veprat më të shëmtuara është të adhurohet dikush tjetër pos All-llahut, subhanehu ve teala.

PESHORJA E DYTE: Të shikohet në vërtetësinë e dëshmisë së Muhammedit alejhis-selam, e kjo dëshmi prej përmbajtjeve që i përmban është të gjykohet me sheriatin e Muhammedit alejhis-selam.

Nëse shikojmë simbolin e ngritur duke gjykuar sipas sheriatit islam, duke e detalizuar sheriatin në çështjet e njerëzve, nëse njerëzit nuk janë të pajtimit në qeshjet e tyre, kush është ai i cili gjykon mes tyre?

Nëse në çështjet e tyre gjykon kadiu mysliman, shohim se simboli është islam, ngase ai i ka gjykuar me ligjin e All-llahut, subhanehu ve teala. Nuk i lejohet askujt të gjykoj me ligj tjetër pos ligjit të All-llahut apo që të jetë i kënaqur me jo ligj të All-llahut, subhanehu ve teala.

PESHORJA E TRETË: Të shikohet a janë haramet (të ndaluarat) të lejuara, apo të urrejtshme të refuzuara?

Harami (e ndaluara) nëse paraqitet është dy lloj: Të jetë e lejuar nga ai që e kryen haramin: Kjo është kuffër (mosbesim). Apo të mos jetë e lejuar nga ai që e kryen ketë haram, por e ndaluar dhe e refuzuar, e në ketë rast dije se simboli është islam. Këto janë tre peshoret për të cilat kanë biseduar dijetaret islam. Kjo është pjesa e parë e peshoreve.

 

-Sa i përket PJESËS SË DYTË të peshoreve janë ato me të cilat njihet plotësia e islamit nga mosplotësimi i saj.

Muhammedi, alejhis-selam, e ka pranuar Islamin plotësisht nga All-llahu, subhanehu ve teala, i cili duhet të pasohet ashtu siç e kanë pasuar Hulefai Rrashidin, ku pak nga pak po mungon në vërtetësinë e plotësisë se Islamit deri në kohën tonë, dhe çdo kohe që vjen është më e dëmshme se ajo që ka qenë më parë, derisa ta takoni All-llahu, subhanehu ve teala, ashtu siç ka thëne Muhammedi alejhis-selam. Kjo peshore shikohet se si vërtetohen çështjet e sheriatit. Si është në çështjen e namazit?Si është në çështjen e ndalimit? Si është në çështjen e të urdhëruarit në të mirë dhe të ndaluarit nga e keqja?

Nëse është e plotë, tregon mbi plotësin e saj, e nëse është e mangët tregon mbi mangësinë e saj. Këto peshore janë të rëndësishme të cilat duhet të jenë në zemrën dhe mendjen tënde, mos u shkëput nga kjo ashtu që të mos devijosh në kohën e trazirës dhe të mos i ngatërrosh çështjet në kohën e ngatërresave.

Nëse të bëhet e qartë kjo dhe e dallon simbolin islam nga të tjerat, të obligohet pasimi i këtij simboli në të drejt dhe udhëzim, ngase All-llahu urdhëron që të pasohen muslimanet dhe nxito në kapjen për litarin e Tij dhe mos përçaj:

ÇËSHTJA E PARË: Pasimi i këtij simboli të jetë i vërtet për të ngritur Islamin e vërtet duke mos pasur devijim, ngatërrime dhe huti, ngase ajo ose është islam ose kuffër (mosbesim). Nëse është islame, mbi të ndërtohen dispozita të sheriatit, dhe nuk i lejohet muslimanit ta llogarit mëkatin të lejuar, sepse ai nuk pason atë që urdhëron All-llahu, subhanehu ve teala, dhe i dërguari i Tij

ÇËSHTJA E DYTË: Të këshillosh ithtarët e këtij flamuri, këshill të cilën All-llahu e di në zemrën tënde, ngase siç e dimë Ehli suneti janë ndarë nga bidadxhinjtë të cilët e duan përçarjen. Ata këshillojnë sunduesin e tyre, shpeshtojnë duatë për të edhe kur shohin gjëra të neveritura ata sërish luten për të. Ata këshillojnë e Allahu e di sa çka fshehin në vetet e tyre, se me këtë nuk kërkojnë merita e falenderime përpos shpërblimin e Allahut, nëse kjo vërtetohet në zemër vërtetë jemi prej Ehli sunetit.

Shikoni librat të cilat tregojnë mbi akkiden (besimin) e Ehli sunetit do të vëresh se këto libra posedojnë tema të veçanta mbi të drejtat e imamit ndaj masës se tij dhe të drejtat e masës ndaj imamit, ngase me të arrihet xhemati dhe kthimi rreth Ehli sunetit, Muhammedi, alejhis-selam, i ka nxitur që të këshillojnë dijetaret islam dhe myslimanet në përgjithësi, ku thotë: "Feja është këshill."

Nëse vërtetohet se këshilla është obligim, atëherë si bëhet këshilla, si bëhet sqarimi sipas sunnetit larg asaj që dëshirojmë ne.?

Është vërtetuar në hadithin e vërtet se Ijad bin Ganem i ka thëne Hisham iben Hakem All-llahu qoftë i kënaqur me ata: A nuk ke dëgjuar thënien e Muhamedit, alejhis-selam, ku thotë: "Ai që dëshiron ta këshillon sulltanin të mos e shfaqë atë, por le të vetmohet me atë nëse sulltani pranon, e nëse jo obligimi është kryer." e vërteton Shejh Albani.

Pra nëse në peshoret e lartpërmendura dallohet simboli islam nga të tjerat, radhiten mbi atë të drejtat e sheriatit duke e bëre të qartë se ky simbol është islam e jo simbol jo islam. Kjo është një çështje e rëndësishme, ku shihet pesha e saj gjatë ndryshimit të gjendjes dhe fitneve (sprovave). Hadithi i lartpërmendur na bënë që të jemi të qetë dhe prej atyre që e pasojnë sunnetin e Muhammedit, alejhis-selam, dhe të shpëtuarit me lejen e All-llahut s.t, e nëse nuk pasojmë atë do të goditemi me mangësi dhe mospajtim me Ehli sunetin, varësisht nga mospajtimi ynë me sunnetin e Muhammedit alejhis-selam.

Nëse një muslimani apo nxënës i sheriatit i ngatërrohen këto peshore, si të peshon me ato?

Referenca janë dijetarët të cilët peshojnë me peshore te vërteta dhe gjykojnë me ligjin e sheriatit të vërtet. Mu për ketë, të gjykuarit me Islam nga mos gjykimi me të është gjykim me iman apo kuffër, ku referenca e saj është te dijetarët e Ehli sunetit e jo te ata që ende janë në fazë të parë të cilët dinë diçka e tjetrën e injorojnë, apo i përgjithësojnë gjëra të cilat nuk lejohet. Ajo që ndërtohet mbi këto peshore ashtu siç kanë vendosur dijetaret e Ehli sunetit se: Xhihadi ekziston në çdo imam apo sulltan qoftë i mirë apo i shthurur, ku nuk lejohet që dikush të mbet prapa flamurit të xhihadit për shkak se sulltani është në jo pajtueshmëri me sheriatin në çdo kohë. Ky është parim i cili duhet kujdesur në çdo kohë ku mund në të ardhmen të ndodhin gjëra të cilat nuk i dimë, e me ketë parim i peshon gjendjet rregullon çështjet, dhe mendimet tua. Prej të drejtave është duaja për atë që ka përgjegjësin e muslimaneve. Berbehari, mëshira e All-llahut qoftë mbi atë, ndihmues i sunnetit, imam i Ehli sunetit në librin e tij "Es-sune" thotë: Nëse shikon dikë se bën dua për sulltanin dije se është prej ehli sunetit, e nëse bëne dua kundër sulltanit, dije se është nga bidatqinjët.

Fudejl ibën Ijadi ka bërë shumë dua për sulltanin në kohën e tij, duke e ditur se çka kanë vepruar sulltanët në kohën e Beni Abbas, deri sa i është thanë: Po bën dua për ta, më shumë se për veten! Tha: Po, nëse përmirësohem unë, përmirësimi im është për mua dhe për ata që janë rreth meje, e nëse përmirësohet sulltanit është për të mirën e gjithë muslimaneve.

Kush dëshiron përmirësim të përgjithshëm të muslimanet le të bënë dua nga zemra e tij sinqerisht që All-llahu ta përmirëson gjendjen e myslimaneve dhe ta bënë prej atyre që veprojnë sipas Kuranit dhe sunnetit të Muhammedit alejhis-selam, ngase ne nuk shpresojmë e as nuk lakmojmë më shumë se udhëzimi dhe veprimi sipas Kuranit dhe sunnetit, e zemrat janë ne dorë të All-llahut i Cili i ndryshon ashtu si donë Ai.

 

E gjashta:

 

Prej parimeve dhe rregullave gjatë paraqitjes së sprovave është se fjala dhe vepra gjatë sprovave ka parime, e jo çdo fjalë apo vepër e cila të duket e mirë duhet të paraqitet, ngase fjala dhe vepra jote gjatë sprovës mbi të radhiten edhe gjëra tjera. Ebu Hurejra thotë: "Kam mësuar nga Muhamedi, alejhis-selam, dy gjera: Sa i përket njërës prej tyre e kam paraqitur,e sa i përket tjetrës, sikur ta kisha paraqitur do të këputen qafat."tran.Buhariu.

Dijetaret islam thonë: Ebu hurejra ka fshehur hadithet e fitnes, e ketë e ka thënë në kohën e Muavijes, radijallahu anhu, kur njerëzit u bashkuan pas ndarjeve dhe vrasjeve duke e ditur se çka ka ndodhur në kohen e tij dhe historinë e tij, kurse Ebu hurejra i ka fshehur disa hadithe: Pse i ka fshehur duke e ditur se ato janë hadithet e Muhammedit alejhis-selam?! Nuk janë hadithe të dispozitave të sheriatit, por janë hadithe për çështje tjera, pse i ka fshehur?!

I ka fshehur këto hadithe për arsye që të mos bëhet fitne (sprove) te njerëzit, e nuk ka thënë: ,,Thënia e hadithit është obligim, nuk lejohet të fshihet dituria’’. Pse? Ngase fshehja e diturisë në ketë kohe është e patjetërsueshme ashtu që të mos përçahen njerëzit pasi që ata u bashkuan në vitin e bashkimit me Muavije bin ebi sufjan radijallahu anhu. Iben Mesudiu thotë: "Nëse ju flet njerëzve me atë që nuk mund të kuptojnë do të jetë sprovë për disa nga ata."

Njerëzit nuk mundë të perceptojnë çdo fjale që thotë thanësi në atë që ndodh për çdo çështje në kohën e fitnes, mund të dëgjojnë gjera që s’mund ti kuptojnë, apo i kuptojnë këto gjëra dhe mbi ato ndërtojnë besime, lëvizje, gjendje, vepra, fjalë ku fundi i këtyre nuk është i lavdëruar.

Selefi në ketë mënyrë kanë vepruar shumë. Shikoni se si ka vepruar Hasan el-Basriu kur e ndaloi Enes bin Malikun radijallahu anhu, që të mos i tregon Haxhaxh bin Jusufit se Muhammedi, alejhis-selam, i ka mbytur banorët e Urnejejnit. Hasan el-basriu i ka thëne Enes ibne Malikut pse po i tregon ketë Haxhaxhit?!E ka thëne ketë se Haxhaxh bin Jusufi ka bërë gjakderdhje .

Pra ka qenë obligim të fshihet kjo fjalë nga Haxhaxhi ashtu që të mos jetë në kuptimin dhe mendjen e tij, ajo që nuk është e vërtet, kjo fjale e ndihmon atë, apo është argument për atë duke mos e kuptuar saktësisht.

Hasan el-Basriu e ka refuzuar Enes iben Malikun duke e ditur se ai është sahabi, kështu që Enes iben Maliku pendohet për ketë. Po ashtu Hudhejfja para Ebu hurejres i ka fshehur hadithet e fitnes duke e parë se njerëzit nuk kane nevoje për ato.

Imam Ahmedi i ka urryer ata që flasin me hadithet që kanë të bëjnë për mosrespektimin e sulltanit, duke urdhëruar që të mos ekzistojnë në librin e tij El-musned, ngase nuk ka të mira në fitne dhe në huruxh. Ebu Jusufi ka urryer të bisedohet me hadithet e panjohura. Qëllimi i kësaj është: "Në fitne s’thuhet çdo send që dihet dhe jo çdo gjë që thuhet, thuhet për çdo gjendje."

Patjetër të jesh i përpiktë në fjalë, ngase ti nuk e din se çka mund të ndodh pas fjalës, mendimit apo kuptimit tëndë. Selefi rahimehulla, kanë dëshiruar shpëtimin gjatë fitnes, duke heshtur për shumë gjëra ashtu që të jenë të shpëtuar në këtë Dinnë dhe ta takojnë All-llahun të shpëtuar.

Është vërtetuar nga Sead bin Vekasi se i ka thëne birit të tij në kohen kur kanë ndodhur disa gjera gjatë fitnes: A dëshiron të jesh koka e fitnes?!Jo,..jo.. Vallahi." Saead iben Vekasi e ka ndaluar birin e tij që të jetë koka e fitnes, qoftë me fjale, vepra edhe nëse e sheh të qëlluar, nuk mund të sigurohet fundi i saj jo i lavdëruar. Patjetër njerëzit ti peshojnë çështjet me peshore të sheriatit ashtu që të shpëtojnë dhe te mos bien ne gabim. Pastaj veprat, fjalët dhe lëvizjet kanë parime ku patjetër duhet marrë në konsiderim, e jo çdo vepër e cila është e lavdëruar në ndonjë rast, është e lavdëruar gjatë fitnes nëse jo ashtu siç duhet.

Muhammedi, alejhis-selam, i ka thëne Ajshes radijallahu anha: "Sikur populli yt të mos flasë, do të kisha shembur Qaben dhe do ta kisha ndërtuar sipas themeleve të Ibrahimit dhe do ti kisha bërë dy dyer."Tran.Buhariu. Muhammedi, alejhis-selam, është frikësuar nga qafirët kurejsh, të cilët posa e kishin pranuar Islamin të mos ndërton Qaben sipas themeleve të Ibrahimit, alejhis-selam, dhe ti bënë dy dyer: një derë për hyrje dhe një për dalje, është frikësuar që të mos e kuptojnë në mënyrë jo të qëlluar, apo të kuptojnë se ai dëshiron të bëhet kryelartë e kështu me radhë. Imam Buhariu rahimehulla e ka formuluar një titull të madhështor duke u argumentuar me ketë hadithe;cili është ai? Tha: Titulli: "Kush le disa vepra të lejuara duke u frikësuar që të mos e keqkuptojnë njerëzit e të bien në atë që është më e keqe."

Do të thotë: Të jepe zgjedhje të përmendësh apo jo, të lësh këtë çështje ;"duke u frikësuar që të mos bien njerëzit në atë që është më e vështirë"

Nga kjo shohim se patjetër të përdoret logjika dhe kuptimi, ngase të shpejtuarit është e pa pëlqyer, kush të obligon të flasësh në çdo mexjlis (vende) apo në çdo shoqëri sipas asaj që e sheh se është e vërtet në kohën e fitnes.

Te vërteten e bëjnë të qartë dijetaret e ehli sunetit vel xhemaa, e nëse ke ndonjë mendim apo kuptim paraqite tek ata, nëse e pranojnë është e vërtet e nëse jo është e pavërtetë.

 

E shtata:

 

Prej parimeve dhe rregullave është që të jemi miq me myslimanet e sidomos me dijetaret:

All-llahu teala thotë: "Ata janë miq të njeri-tjetrit."

Çdo mysliman e ka obligim ta donë myslimanin, ta ndihmon dhe të mos tallet me atë, e sidomos nëse ata janë ndihmuesit e Dinnit të All-llahut, të cilët e bëjnë të qartë hallallin dhe haramin, te vërteten nga e pavërteta. Është e ndaluar të përmenden dijetarët, pos për të mirë. Në ato vende ku përmenden dijetaret për keq janë vende të këqija. Pse?

Për arsye se dijetaret janë trashëgimtarë te pejngamberëve e ata nuk kanë trashëguar pasuri por kanë trashëguar dituri e kush e merr ketë ka fat të madh. Kush i nderon dijetarët dhe merr nga fjalët e dijetarëve të ehli sunetit veç se ka marr nga trashëgimia e pejngamberëve duke mos e lëne që të merr ketë trashëgimi dikush tjetër. Dijetarët të cilët janë referencë fjalët e tyre, cilësitë e tyre janë:

E para: Janë dijetar të ehli sunetit në kohën e tyre, dijetarët e teëhidit, ju merret fjala e tyre në teëhid në kohën e tyre.

E dyta: Janë të përgjithshëm në njohjen e dispozitave të sheriatit te cilët njohin fikhun dhe kapitujt e saja në përgjithësi, njohin rregullat e sheriatit, usul merije, duke mos poseduar mbështjellje mes çështjeve.

Patjetër të përmendim një çështje e cila është me rendësi e ajo është thënia: ,,Dijetaret tanë në ketë kohe nuk e dinë aktualitetin!! Deri sa është thënë: Kemi përfituar nga kjo ndodhi se njerëzit e kuptuan aktualitetin dhe ndërtuan mbi atë dispozita të sheriatit, kurse dijetarët nuk e kuptuakan aktualitetin’’!!!

Kjo është thënie e keqe që tregon për moskuptimin e tyre se mbi çka mundet të ndërtohen dispozita të sheriatit. Kuptimi i aktualitetit te dijetarët ndahet ne dy pjesë:

Pjesa e parë: Kuptimi i aktualitetit mbi të cilën ndërtohet dispozita e sheriatit. Kush gjykon për ndonjë çështje pa e kuptuar aktualitetin e saj veç se ka gabuar. Nëse aktualiteti ndikon ne dispozitë, patjetër të kuptohet aktualiteti.

Pjesa e dytë: Aktualitet i cili nuk ndikon në dispozitën e sheriatit asnjëherë. Dijetaret islam këto aktualitete nuk i marrin parasysh edhe nëse i kuptojnë ngase nuk ndërtohet mbi çdo aktualitet dispozitë e sheriatit. Do të japim shembuj për pjesën e parë dhe të dytë: Shembulli për pjesën e parë: ÇËshtja kur për të vdekurin gjykojmë se ai është i vdekur. A vdes zemra e tij apo truri?

Kjo çështje është aktuale, nëse dikush flet pa ditur për aktualitetin dhe gjendjen e saj patjetër ta gabon hukmin (dispozitën), ngase kuptimi i këtij aktualitet ndikon në dispozitën e sheriatit.

Shembull tjetër: Si mund të gjykojmë për një shtet se a është islam apo jo islam, pa e ditur vërtetësinë e saj dhe pa e ditur aktualitetin e saj?

Patjetër të kuptohet aktualiteti në atë shtet, ashtu qe dijetari të jep dispozitë islame.

Shembull tjetër: Grupet islame janë të shumta të cilat janë formuar në kohën tonë ku dallohen njëra prej tjetrës. A lejohet për dijetarin të gjykoj për këto grupacione pa e ditur aktualitetin, besimin, esencën, metodën, mendimet dhe si është thirrja e tyre? Nuk mundet asnjëherë. Pra patjetër të duhet të kupton aktualitetin e tyre sepse ndikon në dispozitën e sheriatit, e kush gjykon pa e ditur aktualitetin e tyre nuk do ta qëllon.

PJESA E DYTË: Gjendjet dhe aktualitetet të cilat nuk ndikojnë në dispozitën e sheriatit: Shembull: Nëse dy kundërshtar vijnë te kadiu ku njëri prej tyre tregon atë që ka ndodhur për ndonjë çështje mes tij dhe tjetrit, fjalë të shumta të cilat janë aktuale, e kadiu nuk i vërteton edhe nëse është aktuale për arsye se nuk ka ndikim në hukëm (dispozit). Mu për ketë kadiu apo myftiu në këto raste thotë: ,,Sikur të kishte qenë kështu, sikur të kishte qenë kështu’’ që donë të thotë: Atë që ke përmend nga aktualiteti nuk ka ndikim në hukmin (dispozitën) e sheriatit. Këto shembuj të cilat i cekëm janë për ta bërë çështjen më të qartë.

Gjithashtu janë shembuj të cilat duhet të ceken: Disa dispozita të sheriatit të cilat njerëzit i besojnë jo ashtu si është e sakte, si p.sh: Ashtu siç është vërtetuar se Muhammedi, alejhis-selam, e ka kryer nevojën e vogël duke qëndruar ne këmbë. Kryerja e nevojës se vogël duke qëndruar në këmbe nëse sigurohet nga pikat e urinës lejohet, ngase Muhammedi, alejhis-selam, ka vepruar kështu. Mirëpo injorantët mendojnë se ai i cili vepron kështu ka bërë gabim dhe është vepër jo e mirë. Ky është besim i injorantëve, ku s’do të thotë se hukmi është jo i vërtet dhe nuk duhet të veprohet kështu, por kryerja e nevojës në këmbë është e lejuar ngase është vërtetuar në hadith të vërtet.

 

E teta:

 

Prej parimeve dhe rregullave me rendësi është edhe parimi i miqësisë me kuffarët (mosbesimtaret).

Te dijetarët e tevhidit janë dy shprehje të cilat kanë kuptim të veçantë të cilat shumë prej njerëzve nuk i dinë:

-E para: Et-teveli- është mosbesim.

-E dyta: El-muvalat- nuk lejohet.

-E treta: Të kërkuarit ndihmë nga mosbesimtaret dhe huazimi i tyre- lejohet duke i plotësuar kushtet e saja.

-Sa i përket çështjes së parë et-teveli, është ajo për të cilën na tregon Kurani fisnik: "O ju që keni besuar mos i miqësoni jehudët dhe të krishterët, ata janë miq të njeri-tjetrit, e kush i pason ata është prej tyre, All-llahu nuk udhëzon popujt e padrejtë."

Parimi i kësaj miqësie është: fitorja e mosbesimtarit ndaj besimtarit në kohen e luftës. Esenca e kësaj miqësie: dashuria e plotë, fitorja e mosbesimtarit ndaj besimtarit, kush e donë mosbesimtarin për shkak të dinit të tij, veç se e ka miqësuar dhe kjo është mosbesim.

-Sa i përket çështjes së dytë el-muvalat, është të duhen dhe të miqësohem për shkak të kësaj bote dhe të mirat e saja, e kjo është e ndaluar por nuk është mosbesim. ...

Dijetaret islam thonë: All-llahu i ka thirrur me emrin e imanit (besimit), e në ketë thirrje janë futur ata të cilët kanë hedhur dashuri ndaj mosbesimtareve, dhe kjo tregon se kjo vepër nuk është mosbesim, por humbje e rrugës së drejtë.

Argument për ketë është rasti i Hatib ibën Beltai i cili ishte në Meke dhe e spiunoi Muhammedin, alejhis-selam, dhe sahabët e tij, se ata do ta çlirojnë Meken, kurse Muhammedi,, alejhis-selam, e pyeti se çka është ajo që të shtyri të veprosh kështu? Ai tha: Dëshirova që me ketë ta ruaj familjen dhe pasurin time këtu në Meke."tran.Buhariu dhe Muslimi.

Nga kjo na bëhet e qartë se miqësia e mosbesimtarit rreth kësaj bote nuk është mosbesim nëse në esencë është mysliman.

-Sa i përket çështjes së tretë, të kërkuarit ndihmë nga jobesimtari dhe huazimi i tyre, dijetarët islam e lejojnë ketë gjë në gjendje të ndryshme duke dhëne fetfva për çdo gjendje, sipas asaj që e shohin se a duhet të jepet fetfva.

-Sa i përket dhënia e sadakas për jobesimtaret, për ti ofruar zemrat e tyre dhe për tu mbrojtur nga e keqja e tyre, kjo është çështje tjetër ku nuk bënë pjesë në ndonjërën prej atyre që i cekem.

 

Parimi dhe rregulli i fundit:

 

Vëlla i dashur mos praktiko hadithet e fitnes gjatë aktualiteti në të cilin jeton, ngase kjo ua mundëson njerëzve që ti përsërisin hadithet e Muhammedit, alejhis-selam, në kohën e fitnes duke thëne: ,,Muhammedi, alejhis-selam, thotë kështu, kjo është kohë për të cilën na ka lajmëruar ai, kjo është ajo fitne (sprovë), e kështu me radhë.’’

Dijetaret e selefit na kanë mësuar se nuk duhet të përmenden hadithet e fitnes gjatë aktualitetit që e përjetojmë, por këto hadithe për të cilat na ka lajmëruar Muhammedi, alejhis-selam, duhet të tregohen pas ndodhisë dhe kalimit të saj duke ua tërhequr vërejtjen nga fitneje që të gjithëve. Si p.sh. disa e kanë komentuar hadithin e Muhammedit alejhis-selam: "Ne kohen e fundit fitneja do të rrjedhe nga një njeri i cili është nga familja ime (Ehli bejt): ky është filani i biri filanit. Hadithi tjetër: "Do të ketë mes jush dhe romakëve paqe të sigurt.....e kjo është në kohen e sodit.

Kjo praktikë e këtyre haditheve gjatë fitnes nuk është nga menhexhi i ehli sunetit. Ehli suneti e përmendin fitnen dhe hadithet e fitnes duke ua tërhequr vërejtjen nga ajo, ashtu që myslimanet të mos bien në fitne dhe të besojnë vërtetësinë e asaj që ka lajmëruar Muhammedi, alejhis-selam.

 

Për në fund:

 

E lus All-llahun që të na bëj të qartë të vërtetën dhe të na furnizon me pasimin e saj, të na jep bashkim dhe fuqi në të vërtetën dhe të na bënë të përqëndrueshëm në atë, të na bënë prej atyre që qëndrojnë në menhexhin e ehli sunetit dhe akiden (besimin) e tyre, prej fillimit të besimit të tyre e deri në fund, të mos ndahemi prej asaj që kanë thënë apo kanë vendosur, apo kanë argumentuar me argumente të sheriatit.

E lusim All-llahun që të na largon nga fitneja e dukshme dhe ajo e padukshme dhe ti furnizon myslimanet më përmirësimin e vetes së tyre dhe ata që kanë përgjegjësin e myslimaneve. E lusim All-llahun që të na mëshiron e të na jep përfundim të mirë dhe ta bëjë ketë fitne (sprovë) të paraqitur të jetë fundi i lavdëruar për myslimanët.

E lusim All-llahun që të na ruan nga e keqja dhe dëmi i saj dhe të na mbrojë prej armiqve të myslimanëve.

Lavdërimi dhe përshëndetja e All-llahut qofshin mbi Muhammedin alejhis-selam, mbi familjen dhe shokët e tij dhe mbi të gjithë ata që ndjekin rrugën e tij deri në ditën e gjykimi.

 

Salih ibën Abdul Aziz Alu Shejh

Ministër për Çështje Islame, Vakëfe, Thirrje dhe Udhëzim i Mbretërisë së Arabisë Saudite dhe antar i Këshillit Suprem për Çështje Islame në Saudi.

 

(Traskriptim i ligjëratës së mbajtur më 22\5\1411 h. Përkthimi është bërë nga publikimi i ligjëratës në formë libërthi.)

Përktheu: Bedri Lika

Redaktor gjuhësor: Bashkim Trolli

marrë nga: albislami.com

Qëndrimi ynë ndaj dijetarëve

Duke analizuar një kohë të gjatë gjendjen e njerëzve që i japin vetes të drejtë për të dhënë vlerësimin e tyre për dijetarët, të cilët disa herë mund të bëjnë ndonjë gabim edhe në çështjet e akides, e disa herë pretendohet se kanë bërë gabime në çështjet e akides, dhe duke hulumtuar këtë çeshtje një kohë paksa të gjatë, më ra në sy një shkrim, i cili është pjesë e hyrjes së librit "Er-Rudud vet-Teakubat ala ma vekea lil-Imami en-Nevevi", në faqet 30-35 të këtij libri, ku Shejh Meshhur Haseni flet për pozitën e Imam Neveviut në mesin e ithtarëve të Sunnetit për shkak të disa shtrembërimeve që ai ua ka bërë kuptimit të haditheve ku përmenden Cilësitë e All-llahut, subhanehu ve teala.

 

Ky libër është botuar në vitin 1413/ 1993, po këtë vit edhe e kam lexuar, kurse këto ditë e shfletova përsëri dhe gjeta një sqarim shumë domethënës rreth kësaj çeshtjeje nga shejh Meshur Haseni, sqarim, të cilin duhet ta kemi parasysh gjat të gjitha vlerësimeve që i bëjmë për dijetarët duke i etiketuar ata me llojlloj etiketimesh.

 

Ai mes tjerash thotë:

 

"Qëndrimi ynë ndaj Imam Neveviut, rahimehull-llah, dhe tevilateve (shtrembërim të kuptimit të cilësive të All-llahut) të tija:

 

Këto rreshta nuk mjaftojnë për të sjellur shprehjet e dijetarëve ku lavdërohet Ebu Zekerija En-Neveviu dhe as që kam nevojë për tu koncentruar në këtë çeshtje për shkak të publicitetit dhe për shkak se është i njohur në mesin e nxënësve të dijes. Këtë gjë shumë gjërësisht e kemi treguar gjatë publikimit dhe recenzimit të librit të Ibnul-Attarit "Tuhfetul-Talibin fi terxhemti Muhjidin", andaj ai që dëshiron ti dijë këto gjëra le ti referohet këtij libri, dhe do të gjejë, inshaAll-llah, atë që e gëzon.

 

Në këtë rast dëshiroj të tërheq vërejtjen për një gjë shumë të rëndësishme: "në mesin e esharitëve ka dijetarë që kanë shërbyer sherijatin siç janë: Hafidh Ebu Bekr Bejhakiu, Hafidh Ebul-Kasim ibën Asakir, Imam El-Iz ibën Abdus-Selam dhe shumë dijetarë të vlefshëm të esharitëve, i përmendim vlerat e tyre edhe pse i tregojmë bidatet në të cilat kanë rënë, sepse e vërteta nuk pranon koncesione, kurse bidatet e tyre nuk duhet të na pengojnë që të përfitojmë nga dija e tyre, në hadithe, fikh, tefsir, histori, etj, mirëpo me kujdes.

 

Në këtë i kemi shembull selefin dhe imamët, të cilët kanë transmetuar nga shumë bidatçi, sepse e kanë ditur se janë të vërteta.

 

I ikim tekfirit (konsiderim të dikujt kafir), tedlilit (konsiderim të dikujt të devijuar) dhe tefsikut (konsiderim të dikujt fasik) të njerëzve të përcaktuar të kësaj kategorie të dijetarëve, sepse kjo nuk është nga metoda e selefit, por mjaftohemi me sqarimin e bidatit të tyre dhe replikimin ndaj tij, nëse ballafaqohemi me te.

 

Kjo e tëra vlen kundrejt dijetarëve te të cilët nuk dominon bidati dhe epshi dhe e dimë prej tyre se ata kujdesen për pasimin e Sunnetit të Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, dhe hulumtimin e të vërtetës nga Kur'ani dhe Sunneti, mirëpo nuk ia ka arritur për shkak të ndonjë mëdyshjeje ose ndonjë shkaku tjetër". ("El-Akidetus-Selefijetu fi kelami rabil-Berrijeti", fq. 431).

 

E këtillë është çeshtja e Imam Neveviut, rahimehull-llah, i cili është përpjekur në kërkim të vërtetës, qëndrimit në te dhe dhënies pas saj. Askend nuk e lavdërojmë para All-llahut.

 

Në vijim do të përmendim edhe një fjali të Ibën Tejmijjes, rahimehull-llah, fjalë shumë e çmueshme, ku përmend dispozitën e fesë mbi dispozitën e dijetarit që ban tevil edhe pse ai zakonisht kapet pas të vërtetës, mirëpo nuk ia ka qëlluar në disa gjëra ose në disa raste, ku edhe ua tërhjek vërejtjen nxënësve të dijes nga pasimi i këtij dijetari në rrëshqitjet e tija ose pasimin e mendimeve të tija. Kjo ndodh për shkak të afirmitetit, devotshmërisë, hises së madhe në dije dhe numrin e madh të veprave.

 

Ai mes tjerash thotë:

 

"Askujt si takon të pasojë rrëshqitjet e dijetarëve, ashtu sikurse nuk u takon të flasin për dijetarët dhe besimtarët përpos me atë që e meritojnë, sepse All-llahu u ka falur besimtarëve gabimet që i kanë bërë, sikurse na ka treguar në Kur'an: "…Zoti ynë, mos na dëno nëse harrojmë ose gabojmë! …". (El-Bekare: 286).

 

Kurse All-llahu u përgjigj duke u thënë: ua kam pranuar këtë kërkesë". (Muslimi).

 

Jemi urdhëruar të pasojmë atë që na është shpallur nga Zoti ynë dhe mos të pasojmë askend tjetër përpos Tij, jemi urdhëruar që mos të respektojmë krijesat në të bërit mëkate Krijuesit dhe të kërkojmë falje për vëllezërit tanë që na e kanë parakaluar me besim, duke thënë:

 

"…Zoti ynë, falna neve dhe vëllezërit tanë që para nesh u pajisën me besim dhe mos lejo në zemrat tona farë urrejtjeje ndaj atyre që besuan. Zoti ynë Ti je i butë, mëshirues!" (El-Hashr: 10).

 

Kjo gjë është obligim për muslimanët në të gjitha çeshtjet e dyshimta, e madhërojmë urdhërin e All-llahut duke e respektuar për hirë të All-llahut, subhanehu ve teala, dhe për Pejgamberin, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, kujdesemi për obligimet që kemi ndaj muslimanëve, sidomos ndaj dijetarëve, ashtu sikur na ka urdhëruar All-llahu dhe Pejgamberi i Tij, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Ai që largohet nga kjo rrugë është larguar nga pasimi i argumentit dhe ka anuar kah pasimi i epshit dhe imitimit, pastaj i dëmton besimtarët dhe besimtaret me gjëra që nuk i kanë fituar. Ky njeri është prej zullumqarëve. Ai që i madhëron shenjtëritë e All-llahut dhe sillet mirë me robërit e All-llahut është prej evlijave të devotashëm. All-llahu e di më së miri". ("El-Fetava", 32/ 239).

 

Ai gjithashtu thotë: "Nëse sheh ndonjë shkrim (mendim) të gabuar që buron nga një imam i vjetër, atij kjo i falet për shkak të mosarritjes së argumentit te ai, mirëpo nuk i falet atij tek të cili ka arritur argumenti. Për këtë shpallet bidatçi ai, të cilit i kanë arritur argumentet e dënimit të varrit dhe të ngjajshmet me te, kurse nuk shpallet bidatçi Aisheja, radijall-llahu anha, e tjerët që nuk e kanë ditur se të vdekurit dëgjojnë në varret e tyre. Kjo gjë është një rregull i madh, andaj analizoje, sepse të sjell shumë dobi". ("El-Fetava", 6/ 61).

 

Ibën Tejmijje poashtu në një vend tjetër pasi që e përmendi grupin e shpëtuar, besimin e tij dhe argumentin e shpëtimit të tij, tha: "Gjithsecili që kundërshton diçka nga ky besim nuk është patjetër i shkatërruar, sepse ai që e kundërshton këtë gjë mund të jetë muxhtehid i cili ka gabuar dhe i falet ky gabim, ose nuk i ka arritur dija rreth kësaj çeshtjeje që të jetë kjo argument kundër tij". ("El-Fetava", 3/ 179).

 

Ai gjithashtu ka sqaruar se dijetari mund të jetë nga njerëzit që bëjnë ixhtihad dhe sipas ixhtihadit të tyre kanë bërë tevil (shtrembërim të kuptimit), njerëz me vlerë, devotshmëri, kujdes në pasimin e sherijatit dhe pasimin e gjurmëve të Pejgamberit, mirëpo ka gabuar në kuptimin e teksteve (të sherijatit), në ixhtihadin e tij dhe në tevilin që kanë bërë, ka sqaruar se ky grup i njerëzve janë të shpërblyer dhe të arsyetuar në gabimin e tyre, mirëpo nuk lejohet të pasohen në gabimin e tyre, duke thënë:

 

"Ai që preferon ndonjë vepër me të cilin i afrohet njeriu All-llahut, ose bën obligative ndonjë vepër me fjalën ose veprën e tij, duke mos e bërë pjesë të sherijatit, ai ka nxjerë sherijat, për të cilin All-llahu nuk ka dhënë leje, kurse ai që e pason në këtë gjë e konsideron ortak me All-llahun, i cili ka sjellur ligje të cilat nuk i ka lejuar All-llahu. Po, mund të jetë muteevil në këtë ligj, andaj i falet atij për shkak të tevilit të tij, nëse është muxhtehid me ixhtihad, pranë të cilit falen gabimet e tij dhe shpërblehet për ixhtihadin e tij, mirëpo nuk lejohet të pasohet në këtë gjë ashtu sikurse nuk lejohet pasimi i cilitdo njeri në fjalët dhe veprat e tija, nëse dihet se e sakta është në të kundërtën edhe pse thënësi ose vepruesi mund të jetë i shpërblyer dhe i arsyetuar". ("El-Fetava", 4/ 195).

 

Edhe përskaj kësaj nuk janë të barabartë të gjithë ata që biejnë në gabime të ngjajshme për ndonjë shkak, disa prej tyre qortohen ashpër e disa jo. Këtë konkluzë e ka nxjerur Ibën Tejmiu duke i analizuar tekstet e sherijatit dhe gjendjet e selefit dhe mes tjerash thotë:

 

"Nëse e sheh ndonjë imam që e qorton ashpër ndonjë thënës të ndonjë fjale, ose e ka bërë tekfir, kjo nuk konsiderohet rregull i përgjithshëm i cili aplikohet ndaj secilit që e thotë një fjalë të këtillë, përpos nëse ekziston kushti, i cili shkakton meritimin e qortimit të ashpër dhe tekfirit". ("El-Fetava", 11/ 471).

 

Nëse jemi duke e konfirmuar pranimin e këtij arsyetimi nga ky imam për shkak të ixhtihadit dhe tevilit, kjo nuk na detyron ta konfirmojmë gabimin dhe kundërshtimin e tij dhe të jemi dakort me një gjë të tillë.

 

Por duhet ta sqarojmë të saktën, sepse vendimi për arsyetim është për në ahiret, mosfitimi i mëkatit, fitimi i shpërblimit për shkak të ixhtihadit dhe përpjekjes është diçka, kurse refuzimi i gabimit dhe tërhekja e vërejtjes nga gabimi është diçka tjetër. (Shiko: "El-Fetava", 11/ 471). Andaj ke kujdes në këtë çeshtje dhe mos u bë prej neglizhentëve.

 

Pas kësaj e sjell edhe përfundimin si këshillë, duke sjellur fjalën e Imam Mukbiliut nga libri i tij "El-Ilmush-Shamih fi tafdilil-Haki alel-Abai vel-Meshajih", fq. 274- 275, ku ai mes tjerash thotë:

 

"Kjo është rruga e drejtë me të cilën na ka porositur All-llahu. Në këtë rrugë ecë, sepse nuk të dëmtojnë shokët nëse ecin djathtas dhe majtas, e nëse janë në këtë rrugë atëherë i ke shokë, e nëse largohen nga kjo rrugë, mos u mërzit për këtë gjë, nëse ti vet je në mes. Nëse anon nga ndonjë grup që ecë rrugicave, dije se je këshilluar me kohë, e nëse mendon se dikush prej tyre nuk është larguar nga rruga e drejtë as një pëllëmbe, dije se ke gabuar. Nëse thua: disa janë më afër e disa më larg, të vërtetën e ke thënë, mirëpo nuk e di sasinë e afrisë dhe largimit nga Zoti yt, kurse shpëtimi qëndron në kapjen për porosinë e Zotit tënd, kur thotë:

 

"Porositni në të vërtetë dhe porositni në durim". (El-Asr: 3). All-llahun e lusim për udhëzim dhe sukses".

 

Kjo është tërë ajo që kishte shkruar Shejh Meshuri në këto faqe nga ky libër i tij.

 

Mendoj se ky shkrim i Shejh Meshhur Hasenit, i cili është shkruar duke u mbështetur në fjalët e Imamit të madh dhe zemërgjërë, Ibën Tejmiut, na jep sqarime të mjaftueshme se si duhet të jetë qëndrimi i ynë ndaj dijetarëve, me disa qëndrime ose fetva të të cilëve nuk pajtohemi.

 

Nëse kështu duheshka të pozicionohemi ndaj Imamit të madh, Imam Neveviut, gabimi i të cilit pa dyshim është në një pjesë të rëndësihme të akides, e ato janë Emrat dhe Cilësitë e Tija, atëherë çka mund të themi për gabimet e dijetarëve tjerë, të cilët publikisht shprehen dhe praktikisht demonstrojnë se janë të kapur për menhexhin e selefit.

 

E lusim All-llahun të na jep dije të dobishme dhe vepra të mira, na bëftë çelës të të mirës dhe mbyllës të të keqes. Amin.

Bekir Halimi

albislami.com

Shejnja që i frikësohesh Allahut ndër të tjera dallohet në 7 vende:

 

• 1-Gjuha: nuk gënjen, nuk mban të tjerët me gojë, nuk flet kot dhe përmend Allahun shumë.
• 2-Zemra: ështe e pastruar nga vese të tilla si: urrejtja dhe zilia.
• 3-Syri: nuk shikon haramin
• 4-Stomaku: është larg kafshatës haram.
• 5-Dora: nuk e prek haramin.
• 6-Këmba: nuk shkon në vendet ku ka haram.
• 7-Ibadeti: bëhet vetëm për hirë të Allahut.

 

Ata që i frikësohen Allahut i kushtojnë rëndësi urdhërave dhe ndalesave të Tij. Nuk i bëjnë keq asgjëje. Bëjnë gjithmonë teube (pendim) për të metat e tyre. Gjatë punës ose shit-blrejes nuk ia han hakun asnjeriu.

Ai që i frikësohet Allahut i respekton njerëzit e ditur dhe me moral të mirë.Tregohet i kujdeshëm në çdo moment dhe në gjithëçka që bën sepse e di mirë se Allahu teala e sheh dhe e ndjek kudo dhe gjithmonë.

Shkurtimisht ai që i frikësohet Allahut është i mirë për vetën e tij, popullin dhe atdheun e tij.

 

Ata që shkuan para, të vonuarit dhe ata që nuk arrijnë dot

 

Gjithmonë kështu ishte. Përvëlohet shpirti i atyre që vihen në lëvizje për të vënë modelin e shoqërisë që ëndërojnë dhe hedhin hapat sipas asaj. Mirëpo ata shkuan para me gomë jete dhe nuk menduan se orvatjet e tyre për të gjetur një shenjë shpëtimi do të kthehen në shenjë shpëtimi. Gjatë kohës që përvëluesit e shpirtrave djegnin shpirtra, arritën që të shohin se atyre që pranuan tu digjej shpirti nuk u digjej shpirti kot. Kuptuan se poqese vazhdojnë të djegnin shpirtra do tu vijë radha shpirtrave të tyre. Që të shmangen nga kjo ata filluan që të imitojnë ecjen e atyre që ata ua djegnin shpirtrat, i bënë hapat sipas atyre por asnjëherë nuk arritën të ecin si ata. Kjo ngase ata nuk kishin shoqëri që ëndëronin.

Gjithmonë kështu ishte. Sikur në cdo kohë sikur në çdo vend edhe tani në mejdan janë ata që shkuan para, të vonuarit dhe ata që nuk arrijnë dot.

Kjo domethënë se janë prezent vetëm ata që bëjnë hapa të caktuar për të vënë modelin e shoqërisë që ëndërrojnë, ata që edhepse imitojnë hapat e këtyre të parëve nuk ëndërojnë asnjë model shoqërie dhe ata që nuk dijnë se për ku dhe si shkojnë ata që janë në lëvizje por lëvizin si gjithë tjerët.

Po të shikoni nga jashtë nuk dalloni dot ata që shkuan para nga të vonuarit dhe ata që nuk arrijnë nga dy të parët. Mendoni se çdonjëri mund të zëvendësohet me tjetrin. Por nëse keni arritur të futeni mbrenda atëherë edhe po të doni nuk përzini dot këto tre njëra me tjetrën.

Se çka ndiejnë ata që u përvëlohet shpirti e dijnë vetëm ata që janë mbrenda. Për të parë imitimin e lëvizjeve të atyre që u është përvëluar shpirtin duhet që të qëndrosh gjithmonë mbrenda. Mu sikur që është dije që i përket mbrendisë se kush janë ata që kanë mospërfillje të plotë mbi ate se çka ndodhë.

Si hyhet mbrenda?

Duke mos toleruar që të zvoglohet vlefta e dashurisë dhe mundit. Duke vërë një ambient ku kriter janë ata që nuk u ik nga dora dashuria dhe mundi.

Duke ditur se këto dyja e ushqejnë njëra tjetrën se dashuria dhe mundi e legalizojnë njëra tjetrën. Dashuria pa mund nuk është dashuri ajo mbetet një përzierje emocionesh. Mundi pa dashuri nuk është mund por një sëmundje nervore.

Duke shikuar ate që kemi bërë deri më tani mund të vijmë në konkludim se a jemi nga ata që shkuan para, nga të vonuarit apo nga ata që nuk arrijnë dot. Nëse nuk na pëlqen vendi mund edhe të ndryshojmë anën. Nëse zbulojmë se pakuptimësia e deritanishme është pasojë e të qenurit jashtë dhe nëse dëshirojmë që të futemi mbrenda duke dashuruar dhe munduar, duke u munduar me dashuri edhe ky ndryshim është i mundshëm. Shpresa vdes e fundit.

Ismet Özel

Publikim i parë: Yeni ªafak 11 Mart 2000

Përktheu nga turqishtja: Ramadan Ramadani

 

Ismet Özel eshte poet dhe shkrimtar turk, duke qene i njohur si perkrahes dhe ideolog i majtisteve ne vitet 70'ta gjeti prehje shpirterore ne Islam.

Jeton dhe punon si profesor i gjuhes dhe letersise frenge ne Stamboll/Turqi (sh.p.)

Ismet Ozel ,